Teodolit Alm. Theodolit (m), Fr. Théodolite, İng. Theodolite. Yatay ve çoğu defâ düşey açıları tespit etmek sûretiyle açık arâzide noktalar, hatlar, cisimler arasındaki mesâfe ve boyutlarla ilgili hususları ölçmeye yarıyan optik bir âlet. Teodolit, ayar vidaları bulunan üç ayrı ayak üzerine oturtulmuştur. Teodolitin ayaklar üzerine oturan gövde kısmında yatay ve düşey açıları gösteren kadranlar, alidat denilen dürbün ve hareketleri sağlıyan verniyerleri, kadranları okumaya yarıyan optik âletleri taşıyan parçaları bulunur. Teodolit üzerinde yatay ve dikey düzlemdeki konumunu ayarlamakta yardımcı olan yatay ve dikey tesviye âyeti göstergeleri de vardır. Ayar vidaları ve bu tesviye âletleri yardımıyla âlet yatay ve dikey düzlemde hassas bir ...

Kategori : Genel | Etiket: Teodolit

Tenya (taenia) Alm. Bandwürm (m), Fr. Ténia (m), İng. Tapeworm. Familyası: Tenyagiller (Taeniidae). Yaşadığı yerler: Erginleri insanın ve omurgalı hayvanların barsaklarında parazit olarak yaşar. Özellikleri: Vücutları, " skoleks " adı verilen kısa boyunlu bir başla buna eklenmiş çok sayıda " proglotis " denen halkalardan meydana gelmiştir. Başlarında, konağa tutunmaya yarayan vantuzlar ve çengeller bulunur. Çeşitleri: Birçok çeşidi vardır. Meşhurları sığır tenyası (Taenid saginata), domuz tenyası (Taenia solium) ve köpek tenyası (Taenia echinococcus)dır. Helmintlerin (solucanlar) plat-helmintler (yassı solucanlar) bölümünün sestodlar şûbesinden olan yassı, şerit biçimindeki cinsine verilen ad. Şerit olarak da bilinir.Sığır tenyası: Sığır şeridi, silâhsız şerit, abdest bozan da denir. Boyu ...

Kategori : Genel | Etiket: Tenya (taenia)

Tentürdiyot Alm. Jod (-tinktur f), (n), Fr. Teinture (f) d 'iode, İng. Tincture (of iodine). Bakteri öldürücü olarak kullanılan iyodun alkoldeki çözeltisi.Yapılışı: 7 g iyot ve 3 g potasyum iyodür (KI) karıştırılıp, 90 g saf etilalkolde (ispirtoda) çözülür.Tentürdiyot; tıpta çok önemli kullanım alanına giren mühim bir antiseptiktir. Yeni kesilmiş tâze yaraların etrafını iyice temizlemede kullanılır. Yara bununla temizlendikten sonra cildi tahriş etmemesi için alkolle temizlenir ve arkasından da alkol, temiz, mikrobu kırılmış (steril) bir gazlı bezle silinir.Ameliyattan önce, ameliyat sahası önce, kıllıysa kıllardan temizlenir. Çünkü, kıl dipleri mikropları kolaylıkla barındırır. Arkasından tentürdiyodla boyanır. Sonra, iyod rengi alkolle temizlenir ve arkasından daha ...

Kategori : Genel | Etiket: Tentürdiyot

Tenkit (bkz. Edebî Türler)

Kategori : Genel | Etiket: Tenkit (bkz. Edebî Türler)

Teneke Alm. Weissblech (n), Fr. Fer-blanc (m), İng. Tin. Yumuşak çelikten îmâl edilmiş, üzeri kalay kaplı çok ince saç. Teneke soba borusu, zeytinyağı, konserve kutuları imâlinde çok kullanılır. Kalaylı olduğu için yiyecek maddelerine zararlı olmaz. Teneke kutular içerisinde havası alınmış yiyecek maddeleri bozulmadan senelerce muhâfaza edilebilir.Teneke elde etmek için ince sac hâline getirilmiş çelik levhalar sıcak çekimle merdânelerden geçirilir. Sıcak teneke levha çinkoklorür eriyiğinden geçirilerek her türlü artık maddelerden temizlenir. Daha sonra ya daldırma usûlüyle veya elektrokimyevî kaplama usûlü ile bu çok ince sacın üzeri kalayla kaplanır. Tenekeden daha ince saclara sanâyide şamata sac da denir.Plastik maddelerin çoğalması ve fiyatlarının düşmesiyle ...

Kategori : Genel | Etiket: Teneke

Tenâsüh dünyâda, ölen kimsenin rûhunun başka bir bedene (insan veya hayvana) geçerek ona hayat verdiğine dâir asılsız inanış. Reenkarnasyon (Ruh göçü) adı da verilen tenâsüh inancı.Bu inanç sisteminin M.Ö. firavunlar devrinde görüldğü gibi, Hind dinlerinden Budizm başta olmak üzere geçmiş milletlerdeki çok tanrılı dinlerde görülür. Rûhun insandan insana, insandan hayvana veya hayvandan insana, yâhut bir cisimden başka bir cisme geçtiğine inanılır. Hind ve İran 'daki sihirbazlar Brahmanlar bâzı filozoflar, Derezilerle Karmatî ve İsmâilî denilen bâzı sapık fırkalarda da tenâsüh inancı yaygındır.Hak dinler ve bunların sonuncusu olan İslâmiyet tenâsüh inancını reddeder. Rûhun, dünyâda bir bedenden başka bir bedene geçtiğine ve olgunlaştığına inanmak ...

Kategori : Genel | Etiket: Tenâsüh

Temizlik Alm. Sauberkeit, Reinlichkeit (f), Fr. Propreté, pureté (f), İng. Cleanliness; pureness; purity. Pisliklerden arınmak. Kalpte bulunan kötü düşüncelerden kurtulmak ve kötü huyları terk etmek. Bedene ve rûha zarar veren, onların rahat ve huzurlarını bozan pisliklerden, kötülüklerden uzaklaşmak.Beden ve ruh sağlığının temel şartı temizliktir. İnsanın yiyip içtiği gıdâların, giydiği elbiselerinin, kullandığı eşyâlarının, içinde oturduğu evinin ve çevresinin pisliklerden temizlenmesi, sağlıklı bir hayat için şarttır.Ayrıca insanın, Allahü teâlâya karşı olan ibâdet görevlerini yerine getirmekte de temizliğe riâyet edilmesi gerekmektedir. Meselâ, namaz kılmak için önce abdest almak gerekir. El, yüz, kollar ve ayaklar yıkanır. Cünüplük, hayız ve nifas hallerinden kurtulmak için gusül etmek, ...

Kategori : Genel | Etiket: Temizlik

Temyiz Mahkemesi (bkz. Yargıtay)

Kategori : Genel | Etiket: Temyiz Mahkemesi (bkz. Yargıtay)

Temyiz Alm. 1. Unterscheidung (-svermögen n) (f), 2. Revision Kassation (f), Fr. Discernement (m), Cassation (f), İng. 1. Discernment; Soundness of judgment, 2. Appeal, reversal. Ayırt etme, seçme, ayırma; hukukta, doğruyu yanlıştan ayıran kurul.Bir mahkeme hükmüyle bu hükmün dayandığı muhakemenin hukûkî bakımdan, yüksek mahkemede (Yargıtay, Askerî Yargıtay, Danıştay) bir defâ daha tetkiki imkânını sağlayan kânun yoludur. Cezâ işlerinde; 15 sene ve daha yukarı hürriyeti bağlayıcı cezâlarla ölüm cezâlarına âit hükümler, hiçbir harç ve masrafa tâbi olmaksızın Temyiz Mahkemesince re 'sen tetkik olunur. Diğer hükümler ancak tarafların, kânunî süresi içinde mürâcaatları hâlinde Yargıtayca incelenir. Kânunda yazılı bâzı hükümlerinse temyizi mümkün değildir (Bâzı ...

Kategori : Genel | Etiket: Temyiz

Teminat Mektupları Alm. Garantiebrief, Fr. Lettre de garantie, İng. Letter of guarantee. Bankalar tarafından düzenlenen ve ticârî hayatta yaygın olarak kullanılan mektuplar. Başkasının sözleşmeden doğan eyleminin maddî olarak yüklenilmesi biçiminde tanımlanabilir.Yurt içi teminât mektupları ve dış garantiler olmak üzere ikiye ayrılır. Yurt içi teminat mektupları, İhâle Yasası çerçevesindeki işlerde geçerlidir. TL veya döviz üzerinden düzenlenebilmekte, ikinci durumda yabancı bir bankanın kontrgarantisini gerektirmektedir. Burada lehdar yabancı bir firmadır.Tazmin ânında, muhâtaba, mektupta yer alan dövizin tazmin târihindeki kura göre karşılığı TL olarak ödenir. Döviz de kontrgarantiyi gönderen yabancı bankadan talep edilerek yurda getirilir. Dış garantilerse, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinin önem kazanmasıyla yaygınlaşmış olup, ...

Kategori : Genel | Etiket: Teminat Mektupları