Zivircik (anagyris Foetida) Alm. Anagyriz, Fr. Anagyris, anagyre, bois puant, İng. Anagyris. Familyası: Baklagiller (Leguminosae). Türkiye 'de yetiştiği yerler: Ege ve Akdeniz bölgesi.1-3 m boylarında olan çalımsı ve kokulu bitkiler. Yapraklar basit, açık yeşil renkli, alt yüzü tüylü saplı ve üç yaprakçıklıdır. Çiçekler çoğu bir arada kısa salkımlar hâlinde toplanmışlardır. Taç yaprakları kelebek şeklinde ve sarı renklidir. Yapraklar ve dal kabukları kötü kokuludur.Kullanıldığı yerler: Tohumlar alkoloit taşırlar. Müshil ve kurt düşürücü etkisi vardır.Fakat çok zehirlidir. Zehirli olduğundan tedâvide kullanılmaz. Hâricen çıbanlara karşı yara iyi edici olarak kullanılır.

Kategori : Genel | Etiket: Zivircik (anagyris Foetida)

Zitvatoruk Antlaşması 1593-1606 Osmanlı-Avusturya savaşlarına son veren sulh antlaşması (11 Kasım 1606).1593 'te başlayan Osmanlı-Avusturya savaşı başlangıçta Osmanlılar aleyhine cereyan etti. Orta Macaristan ve Romanya 'nın bir bölümü Avusturyalıların eline geçti. Ancak Eflak, Boğdan ve Erdel 'de vaziyetini düzelten ve isyanları bastıran Osmanlılar kısa sürede duruma hâkim oldular.Vezir-i âzam Mehmed Paşa 1605 'teEstergon 'u fethetti. Bu zafer Avusturya 'nın ümitlerini kırdı ve onları barış istemeye mecbur bıraktıEstergon ile Komaron arasında Zitva Çayını Tuna 'ya döküldüğü yerde başlayan müzâkereler üç hafta sürdü. Nihâyet 11 Kasım 1606 'da 20 sene müddetle 17 maddelik antlaşma imzâ edildi.Antlaşmanın önemli maddeleri şunlardı:Avusturya 'nın Osmanlı Devletine vermekte ...

Kategori : Genel | Etiket: Zitvatoruk Antlaşması

Zirkonyum Alm. Zirkonium (n), Fr. Zirconium (m), İng. Zirconium. Zr sembolüyle gösterilen metalik bir element. Zirkonyum yer kabuğunun % 0,028 'ini teşkil eder. Tabiatta bakır, nikel, kurşun, kalay, çinko ve cıvanın toplamlarından daha fazla bulunmaktadır. Dağınık durumda çok rastlanmakla berâber bâzı mineraller meydana getirdiği de görülmektedir. En çok bulunan minerali silikat yapısında olan zirkondur (ZrSiO4). Bundan başka baddeleyit (ZrO2) adlı, oksit yapısında bir minerali daha vardır.Metalik zirkonyum, zirkonyum tetraklorürün (ZrCl4) kalsiyum veya sodyum ile indirgenmesinden elde edilir. Bu işlem eritilmiş magnezyum ile de yapılabilmektedir. Reaksiyonlar kapalı bomba tipi kaplarda 800°C 'de yapılmaktadır. Elde edilen zirkonyum, termik ayrışma reaksiyonlarından faydalanılarak saflaştırılır.Özellikleri: Zirkonyumun ...

Kategori : Genel | Etiket: Zirkonyum

Zirâî Mücâdele (bitki Koruma) Alm. Schädlingsbekämpfung, Fr. Lutte agricóle, İng. Agricultural struggle. Bitkileri hastalık ve haşerelerden korumak için yapılan çalışmalar. Bitkiler, diğer canlılara göre sâbit oluşları ve atmosfere açık yüzeylerinin daha fazlalığı sebebiyle hastalık ve zararlı böcek tesirlerine her zaman mâruz kalmaktadırlar. Genel olarak hastalık ve haşerelerin bitkilerde% 10 oranında mahsül kayıplarına sebep olduğu kabul edilmektedir. Ancak bu oran tropik bölgelerde % 20 'ye kadar çıkmaktadır. Mücâdelelerin yapılmadığı zamanlar bâzı salgın hastalıklar mahsulün tamâmının kaybına sebep olduğu gibi bitkileri de kurutabilirler.Bitkileri hastalandırarak mahsül kayıplarına sebep olan âmiller başlıca iki grup altında toplanmaktadır.Cansız hastalık âmilleri: İklim ve toprak gibi çevre faktörlerinin elverişli ...

Kategori : Genel | Etiket: Zirâî Mücâdele (bitki Koruma)

Ziraat Bankası Türkiye 'nin en eski en büyük bankalarından. Yurdumuzdaki tarımla ilgili kredi düzeninin temeli; tarımla ilgili kredi meselesinin ayrı bir teşkilât kurulması sûretiyle çözümlenmesine inanan Midhat Paşanın 1863 yılında Niş Vâlisiyken, Pirot kasabasında kurduğu ilk ikraz sandığıyla atılmıştır.Tuna vilâyetlerinden başlamak üzere, yurdun birçok yerinde kurulan ikraz sandıkları, 1867 yılında çıkarılan Memleket Sandıkları Nizamnâmesiyle bütün yurda teşmil edilmiştir. Ancak, başlangıçta büyük bir hızla gelişen bu sandıklar, daha sonraları sermâyesizlik yüzünden yavaş yavaş çalışamaz hâle gelmiştir. Devamlı sermâye akışını sağlamak gâyesiyle, 1863 yılından başlamak üzere, alınan âşârdan onda bir kısmı sandıklara tahsis edilmiştir.Bu hisseye " Menâfi Hissesi " ismi verildiğinden, buna izâfeten ...

Kategori : Genel | Etiket: Ziraat Bankası

Ziraat (tarım) Alm Landwirtschaft (f), Ackerbau (m), Fr. Agriculture (f), İng. Agriculture. İnsanlara gerekli olan giyecek ve yiyecek maddelerini temin için toprağı işleme, bitki ve hayvan yetiştirme sanatı. Hayvan yetiştirme için (Bkz. Hayvancılık). Geçmişte olduğu gibi bugün de insanlar bitkilerle çok daha yakından meşgul olmaktadırlar. Beslenme, giyinme ve endüstri bakımından bitkiler, insanların vazgeçilmez ihtiyaç kaynaklarıdır. Târih boyunca ülkeler, yetiştirdikleri bitkilerin bolluğu veya kıtlığı ile değer kazanmışlardır. Açlık tehlikesi insanları memleketlerini terke veya savaşlara mecbur etmiştir. Bugün de hızlı nüfus artışı, dünyânın çeşitli yerlerindeki açlık problemi, ziraate daha fazla önem verilmesini gerektirmektedir.Türkiye ekonomisinin temel sektörü durumunda olan ziraat, nüfûsun büyük bir bölümüne ...

Kategori : Genel | Etiket: Ziraat (tarım)

Zünnûn-i Mısrî evliyânın büyüklerinden. Künyesi, Ebü 'l-Feyz, adı Sevbân bin İbrâhim 'dir. Doğum târihi belli değildir. 860 (H.245) senesinde Mısır 'da vefât etti.Deniz yolculuğu yaparken bindiği gemide bir tüccârın mücevher dolu bir kesesi kaybolmuştu. Gemidekiler; " Sen aldın " diyerek iftirâ edip, hakârete ve işkence yapmaya başladılar. Suçsuz olduğundan, duâ ederek kurtulmak istedi. Zünnûn-i Mısrî, Allahü teâlâya duâ edince, hemen suyun yüzüne, ağızlarında birer mücevher bulunan binlerce balık çıkmaya başladı. Onlardan birini alıp gemidekilere verdi. Bunu gören asıl hırsız keseyi getirip verince, Zünnûn-i Mısrî işkencelerden kurtuldu. Bu sebeple ismine, balık sâhibi, balıkçı mânâsında Zünnûn denildi.Mısır 'da tasavvuf ilmini ilk defâ o ...

Kategori : Genel | Etiket: Zünnûn-i Mısrî

Zincirler Alm. Kette, Fr. Chaines, İng. Chains. Birbirine geçmiş metal halkalardan meydana gelen bağlama ve hareket iletim elemanı. Zincirler çok değişik biçimlerde yapılan halka ve baklalardan meydana gelir. Şekilleri ve kullanma yerlerine göre bağlama, güç ve hareket iletim elemanı olarak ikiye ayrılabilirler. Kablolar gibi bağlama gâyesiyle kullanılan zincirlerde birbiri içine geçirilen halkalar her iki yöne bükülebilirler. Kablolardan daha kuvvetli ve uzun ömürlü olmaları sebebiyle mâdencilik, metalurji, gemicilik gibi ağır çalışma şartlarında tercih edilirler. Güç ve hareket iletim gâyesiyle kullanılan transmisyon zincirleri, birbirlerine mafsallı olarak bağlanan birçok rijit elemandan hâsıl olan bir sistem meydana getirir. Bunlarda bağlantı mafsalları yalnız bir düzlem içinde ...

Kategori : Genel | Etiket: Zincirler

Zinâ Alm. İllegaier Geschlechtsverkenr, Fhebrruch (m), Fornication (f), Fr. Adultére (m), İng. Fornication, adultery. Dînen ve kânûnen cezâyı gerektiren, meşrû olmayan cinsî münâsebet. Aralarında bir nikâh bağı bulunmayan mükellef yâni cezâî ehliyete sâhip bir erkekle bir kadın arasındaki gayri meşrû ilişki.Bugünkü Türk hukûkunda zinâ: Medenî Hukuk yönünden bir boşanma sebebidir. Medeni Kânunun 139/1 maddesi hükmüne göre: " Karı kocadan herbiri, diğerinin zinâ etmesi sebebiyle boşanma dâvâsında bulunabilir. " Zinâ mutlak boşanma sebeplerindendir. Hâkim, bu konuda ayrıca evlilik birliğinin temelden çökmediğini araştırarak ve takdir hakkını kullanarak karar veremez.Türk Cezâ Kânunu 'nda zinâ fiili suç teşkil etmektedir. Zinâya verilen cezâ altı aydan üç ...

Kategori : Genel | Etiket: Zinâ

Zümrüt Alm. Smaragd (m), Fr. Emuraude (f), İng. Emerald. Parlak yeşil renkli bir berilyum ve alüminyum silikatı. Be3Al(SiO3)6 formülü ile gösterilir. M.Ö. 200 senesinden beri çok kıymetli mücevher taşı olarak kullanılmaktadır. Büyük İskender, Kleopatra ve Romalılar zamânında büyük ölçüde mâdenciliği yapılmıştır. Güney Amerika 'yı işgal eden İspanyollar tarafından da burada bulunan insanların ellerinden alınıp Avrupa 'ya taşınmıştır.Zümrüt oldukça serttir. İçinde ihtivâ ettiği eser miktardaki krom sebebi ile yeşil renktedir. Çok düzgün altıgenler prizması hâlinde bulunur. Zümrüt kuartzdan sert, elmastan yumuşaktır. Yoğunluğu 2,64-2,72 arasındadır. Zümrütün kıymetli olması yeşil, parlak, ışığı geçirgen ve çatlaksız kusursuz bir yapıya sâhip olmasındandır.Mücevher olarak kullanılan zümrüt umûmiyetle ...

Kategori : Genel | Etiket: Zümrüt