İkrâmiye Alm. Gratifikation, Belohnung, Abfindung, Fr. Gratification, İng. Bonus. Başkası hesâbına çalışanların çalışmalarının belli istikâmetlere yönlendirilmesi için kullanılan teşvik araçlarından biri. İkrâmiye, bir bağış gibi görülürse de, aslında ücretin bir parçasını teşkil etmektedir.Çalışanların işlerini iyi yapmasının, disiplinli çalışmasının, işyerinde olumlu davranışlarının, işyerine sadâkatinin, belli bir hedefi bulmuş olmasının bir karşılığı olarak verilebileceği gibi, bayram, kuruluş yıldönümü, doğum, evlenme, eve taşınma vs. gibi özel günlere ve özel durumlara bağlı olarak da ödenebilir. Ayrıca, çalışanları işyerlerini değiştirmemelerini özendirmek veya ana para yardımında bulunmak gibi maksatlarda da ikrâmiye ödenebilir.İkrâmiyenin bir teşvik unsuru olabilmesi için, hangi durumlarda ne miktar verilebileceğine dâir çalışanlar nezdinde önceden belli ...

Kategori : Genel | Etiket: İkrâmiye

İkonoskop Alm. Ikonoskop (n), Fr. Iconoscope (m), İng. Iconoscope. Televizyon kameralarında görüntüleri almak için kullanılan flüoresan ekranı yerine fotoelektrik mozaik yerleştirilmiş katot ışınları tüpü. Fotoğrafı çekilecek cismin, küçük boyda görüntüsünü veren ıraksak mercekli cihaz şeklinde de târif etmek mümkündür.İlk defa 1934 yılında V.K. Zworky bir ikonoskop yaptı. Bu ikonoskop, fotoverici lâmbalar bulunan bir mozaikle, bir elektron tabancasından meydana gelen havası alınmış lâmbadan ibaretti. Elektron tabancası, aynen katot ışınları tüpünde olduğu gibi bir anot, bir katot ve bir de Wehnelt borusundan meydana gelir. Mozaik, arka tarafı metal sırla kaplanmış bir levhâdır. Bu levhânın yüzünde çok sayıda gümüş damlacıklar bulunur. Bu damlacıklar sezyum ...

Kategori : Genel | Etiket: İkonoskop

İkonometre Alm. İkonometer (n), Fr. Iconomètre (m), İng. Iconometer. Fotoğrafı çekilecek cismin ebatlarının fotoğraf kâğıdı ve formasına uygun düşmesi için objektif odak uzaklığını tesbit etmeye yarayan âlet.

Kategori : Genel | Etiket: İkonometre

İkona doğu Hıristiyan kiliselerini süsleyen sâbit veya taşınabilen ve kutsal olduğu kabul edilen tasvirlere verilen ad.İkona, Hıristiyanlıkta âyin düzeninin tamamlayıcı bir parçası olarak kabul edilir. İkona, ressamın şahsî görüşünü anlatan bir resim değil, kilisenin görüşünü dile getiren bir vâsıtadır. Hıristiyanlar, hazret-i Îsâ 'yı Allahü teâlânın bir sözü (kelimesi) değil, aynı zamanda görüntüsü olarak kabul ederler. İkonayı ise, hazret-i Îsâ 'nın görüntüsünün insan eli değmeden cisimleşmiş biçimi olarak kabul ederler. Annesinin ve azizlerin görüntüleri de tanrılaştığına inanılan bedene katılmıştır. Bu görüntülere gösterilen saygı, tanrıya gösterilen saygının ifadesidir.Bütün ilâhî dinlerde resim ve heykellere saygı ve ibâdet yasak edilmişti. İsevîliğin ilk ortaya çıktığı sıralarda ...

Kategori : Genel | Etiket: İkona

İklim Alm. Klima (n), Fr. Climat (m), İng. Climate. Yeryüzünün bir kesiminde veya tamâmında, belli bir zamanda gelişen atmosfer olaylarının (hava şartlarının) istatistikî ortalaması. Alınan ortalama; günlük, aylık, mevsimlik, yıllık veya daha farklı devreleri kapsayabilmektedir. Halk dilinde iklim denilince bir yerin yıllık hava şartları ortalaması anlaşılmaktadır.Günlük hava şartları ortalaması ele alınınca buna iklim değil, hava durumu denilmektedir. Hatta aylık hava şartları ortalamasına bile iklim denilmemesi uygun olmaktadır. İklim bir bölgenin hava şartlarını çok yüzeyden alır. Çünkü; bir bölgede o bölgenin iklim özelliklerine uygun olmayan, yâni yazılanlara ters düşen hava şartları aylarca hatta yıllarca hüküm sürebilir. Meselâ Türkiye 'nin en soğuk, kışları ...

Kategori : Genel | Etiket: İklim

Yırtıcı Hayvanlar Alm. Raubtiere (n), Fr. Carnivore, İng. Predacious animals, Beast of prey. Etle beslenen, avlarını dişleriyle, tırnaklarıyla parçalayan, çoğunluğu memeli olan hayvanların genel adı. Bunlara yeryüzünün hemen hemen her tarafında rastlanabilir. Vücut yapıları, yaşama şartlarına uygun yaratılıştadır. Avlarının yerini bulmak için keskin duyularla ve yakalamak için güçlü kaslarla donanmışlardır. Avlarından daha zeki ve daha güçlüdürler. Dişleri et yiyecek yapıdadır. Köpek dişleri, avlarını yakalayıp parçalamak için büyük ve uzundur. Kesici dişleri, küçük fakat çok keskindir. Öğütücü dişleri, kemikleri parçalayacak güç ve kalınlıktadır. Dört-beş parmaklı olan ayakları keskin ve kalın tırnaklıdır.Hayvanlar kralı olan aslan, bir pençe darbesiyle bir atın bel kemiğini kırabilir. ...

Kategori : Genel | Etiket: Yırtıcı Hayvanlar

Yıldızçiçeği (dahlia) Alm. Dahlie (f), Fr. Dahilia (m), İng. Dahlia. Familyası: Bileşikgiller (Compasitae). Türkiye 'de Yetiştiği Yerler: Park ve bahçelerde süs bitkisi olarak yetiştirilir.Anavatanı Kuzey Amerika olan, yumrulu, katmerli güzel çiçekler açan bir süs bitkisi. Çok çeşitli renk ve şekilleri vardır. Nemli, organik maddelerle zengin, kumsal toprakları sever. Tohumları, yumruları ve çelikleriyle üretilir. Amerika 'dan İspanya 'ya ve diğerAvrupa ülkelerine dağılmıştır.Kullanıldığı yerler: Süs bitkisi olarak kullanılır.

Kategori : Genel | Etiket: Yıldızçiçeği (dahlia)

Yıldız Sarayı meşhur Osmanlı saraylarından. İstanbul 'da, Beşiktaş ile Ortaköy arasındaki tepededir. Burada Yıldız Sarayından başka pekçok köşk ve kasır vardır. Bütün bu yapılar Beşiktaş 'a oradan da Ortaköy 'e kadar uzanan beş yüz bin metre karelik bir sahayı kaplar. Kânûnî Sultan Süleyman Han zamânında bir av yeri olan bu saha üzerinde ilk inşâ edilen saray, Sultan Üçüncü Selim Han zamânında annesi Mihrimâh Vâlide Sultan için yapıldı. Babası için de şimdi sarayın has bahçesinde bulunan bir çeşme inşâ edilmişti.Sultan İkinci Mahmûd Han bilhassa yaz aylarında Yıldız tepelerine giderek Asâkir-i Mansûre-i Muhammediye ordusunun orada yaptığı tâlimleri tâkip ederdi. 1834-1835 senelerinde bu tepede ...

Kategori : Genel | Etiket: Yıldız Sarayı

Yıldız Parkı İstanbul 'un târihî parklarından, Osmanlı Devleti zamânında saraya mensup hanımların mesire yeriydi. Yerinin güzelliği bakımından fevkalâde olması, ağaçlarının gönüllere ferahlık veren hâli, Üçüncü Selim Hanın annesinin dikkatini çektiğinden buraya ilk köşkü yaptırdı. Daha sonraİkinci Mahmûd Han da başka bir köşk inşâ ettirdi. Sultan Abdülazîz Han zamânında köşkler çoğaltıldı. Çadır, Malta, Şale, Bâhçıvanbaşı, Tâlimhâne, Acem köşkleri buradaki köşklerin en önemlileriydi. Bugün bunlardan Çadır, Malta, Şale köşklerinden başka hepsi yıkılmıştır. Koru, usta bahçıvanların bakımı ile tabiîliği bozulmadan zenginleştirilip güzelleştirildiği için o zamanlar emsâlsiz yerlerden biriydi.Sultan Abdülhamîd Han, Dolmabahçe Sarayında oturmayıp Yıldız 'a yerleşti. Kısa zamanda küçük köşkler, Hamidiye Câmii, ayrıca çini, ...

Kategori : Genel | Etiket: Yıldız Parkı

Yıldız Mahkemesi otuz ikinci Osmanlı Pâdişâhı Abdülazîz Hanın tahttan indirilerek şehit edilmesine sebep olanları yargılamak için kurulan mahkeme. Yıldız Sarayı yakınındaki Malta Karakolunun yanında kurulan bir çadırda görüldüğü için bu ad verilmiştir.Sultan Abdülazîz Han; Sadrâzam Mütercim Rüşdî Paşa, Serasker Hüseyin Avni Paşa, Şeyhülislâm HayrullahEfendi ve Midhat Paşanın gizli çalışmaları neticesinde 30 Mayıs 1876 'da tahttan indirildi. Hüseyin Avni Paşanın ayda yüz altın lira maaşla Fer 'iyye Sarayına bahçıvan adıyla aldığı Cezayirli Mustafa, Yozgatlı Mustafa Çavuş ve Boyabatlı Hacı Mehmed adlı pehlivanlar tarafından 4 Haziran 1876 'da şehit edildi. Fakat intihar süsü verilerek olayın üzerine gidilmedi.Sultan Beşinci Murâd Hanın kısa saltanatından sonra ...

Kategori : Genel | Etiket: Yıldız Mahkemesi