İbâdet Alm. Anbetung, Fr. Priére (f), İng. Worship. Kulluk etmek, tapmak, tapınmak. İslâmiyette ibâdet, bütün varlıkları yaratan Allahü teâlâya karşı saygı göstermek, O 'nun emir ve yasaklarına uymaktır.Tapınmak duygusu ve ihtiyâcı, insanoğlunun rûhî yapısında tabiî olarak vardır. Târih boyunca gelmiş, geçmiş bütün insan topluluklarında görülen ortak özelliklerden biri de, kendi inançlarına göre bir tapınaklarının, ibâdet usûlü ve şekillerinin olmasıdır. Gerçekten yeryüzünün her yerinde yapılan kazılarda, eski insanların mâbedlerinin, ibâdet usûllerinin, esaslarının izlerine rastlanıldığı gibi, bugün de dünyânın neresine gidilirse gidilsin en muhteşem yapıların başında mâbetlerin geldiği ve buralarda insanların saygılı davrandıkları görülür. İnsanlar sâhib oldukları inancın koyduğu usûllere göre bu mâbetlere ...

Kategori : Genel | Etiket: İbâdet

Yaşnâme her yaşın durumuna göre, insan hayâtını konu edinen şiir. Vücûdnâme. Yaşnâmeler konuyu ele alışlarına göre çeşitlilik gösterirler. Bir kısmı insanı hazret-i Âdem 'le ele alıp, yaşlara göre meseleleri işlerken bir kısmı, doğrudan doğruya insanın anne-baba ilişkisi neticesinde, ana rahmindeki hâlinden ölünceye kadar geçecek bütün bir ömrü ele alır. Bâzı yaşnâmelerde yirmi beş, otuz yaşlarına kadar her sene ayrı ayrı ele alınırken, otuzdan sonraki yaşlar beş veya on sene atlamalı olarak işlenir. Ayrıca her atlamalı yaş; bir çağ gibi düşünülür. Bunun yanında doğuştan başlayarak; çocukluk, gençlik, ihtiyarlık, geçkin ihtiyarlığa da çağ olarak yer veren yaşnâmeler vardır. Ayrıca, ölüm ötesi kabir, sırat, ...

Kategori : Genel | Etiket: Yaşnâme

Yaşlılık Alm. Altern (m), Fr. Vieillissement (m), İng. Ageing, growing old. Yaşın ilerlemesi. İnsanlar yaşlandıkça gerek bedenî, gerekse rûhî bir takım değişikliklere uğrarlar. Bunlar arasında derinin buruşması, ciltte lekeler, saçların ağarması ve dökülmesi, boyun kısalması gibi dıştan fark edilen ve pek de önemli olmayan belirtilerin yanında bütün fonksiyonlarda yavaşlama ve düşme dikkati çeker. Vücûdun tâmir hızı ağırlaşır. Organizmanın bedenî ve rûhî intibak gücü çok azalır. Kas kuvvetinde azalma, kapasite kaybına ve iş yapabilmenin çöküntüsüne yol açar. Yine yaşlılıkta her türlü hastalık halleri, ızdırap veren her şey, ölüm düşüncesi, güçsüzlük hissi, sevilen eşyâ ve kişilerin kaybı ciddî rûhî problemlere sebep teşkil edebilir.Büyüme ...

Kategori : Genel | Etiket: Yaşlılık

Yaşar Doğu Olimpiyat, Dünyâ, Avrupa ve Balkan Şampiyonluklarını kazanmış olan Türk güreşçi ve antrenör.1915 yılında Samsun 'un Kavak ilçesine bağlı Karlı köyünde doğdu. On beş yaşındayken güreşe başladı. İlk zamanlar karakucak güreşte kendini yetiştirdi. Ankara 'da askerliğini yaparken 1936 'da minder güreşine geçti. Ankara 'daki Güneşspor Kulübünde Faik Hocanın idâresinde çalıştı. 1939 'da Millî takıma seçildi. 25 Nisan 1939 'da Oslo 'da yapılan Avrupa Şampiyonasında ilk olarak millî oldu. Güreş hayâtındaki ilk ve son yenilgisini bu şampiyonada Estonyalı Toots 'a karşı aldı. Grekoromen 66 kilo ikincisi oldu. 1940 'ta serbest stilde güreşerek bütün rakiplerini tuşla yendi ve Balkan Şampiyonluğunu elde etti. ...

Kategori : Genel | Etiket: Yaşar Doğu

Yaş Tashihi Alm. Altersberichtigung (f), Fr. Rectification (f) d 'age, İng. Agen rectification. Bir kimsenin nüfus kütüğüne yanlış yazılmış olan yaş kaydının ve doğum târihinin yetkili mahkeme kararı ile düzeltilmesi. Medenî Kânuna göre, mahkeme kararı mevcut bulunmadıkça, şahsî durumlara ilişkin resmî kayıtlar ve kütükler değiştirilemez (mad. 38). Kezâ, Cezâ Mahkemeleri Usûlü Kânununa göre de, Cezâ Mahkemesinde son tahkikât sırasında suçtan zarar görenlerle sanıkların yaşlarında cezâ hükümleri bakımından gereken düzeltmelerin nüfus kânunundaki usûle göre yapılması Cezâ Mahkemesine âittir. Bu konuda verilecek karar, esas hükümle birlikte temyiz olunabilir (mad. 255).Yaş tashihine âit hükümler ve tâkip edilecek usül, 1587 sayılı ve 5.5.1972 târihli nüfus ...

Kategori : Genel | Etiket: Yaş Tashihi

Yaş Haddi Alm. Altersgrenze (f), Fr. Limite (f) d 'age, İng. Agelimit, retirement age. Bir kimsenin hak alabilmesi, mükellefiyet yüklenebilmesi için hukûken erişmesi gereken asgari yaş sınırı. Bir kimsenin hak sâhibi olabilmesi ve bâzı vecibeler yüklenebilmesi için her hâdisede, her muâmelede uygulanabilecek ortak, sâbit bir yaş haddi belirlenmemiştir. Kânunlar hâdisenin cinsine ve muâmelenin çeşidine göre farklı bir yaş haddi belirlemişlerdir. Memuriyete girmede, emekli olmada, evlenmede, gayri menkul alım-satımında, evlatlık edinmede, seçime katılıp oy kullanmada, milletvekilliğine aday olmada vs. hep ayrı yaş hadleri mevcuttur.Meselâ; kânûnî istisnâları hâriç olmak üzere evlenmek için erkeğin 17, kadının 15 yaşını ikmâl etmesi lâzımdır. Fakat hâkim, fevkalâde ...

Kategori : Genel | Etiket: Yaş Haddi

Yaş Antlaşması 1787-1791 harbi sonunda 10 Ocak 1792 târihinde imzâlanan Osmanlı-Rus Antlaşması.Osmanlı Devletinin Kırım 'ı kurtarmak gâyesiyle 19 Ağustos 1787 'de Rusya 'ya açtığı savaş Avusturya 'nın da savaşa dâhil olmasıyla aleyhte gelişti. Özi, Kili,İsmail, Anapa ve Soğucak gibi kaleler Rusların eline geçti. Neticede İngiltere Prusya ve İspanya 'nın arabuluculuğuyla 18 Ağustos 1791 târihinde Osmanlı Devleti ile Rusya arasında sekiz aylık bir süre için Kalas Mütârekesi imzâlandı. Arkasından Kasım 1791 'de Yaş kasabasında barış görüşmelerine başlandı. Yaklaşık iki buçuk ay süren uzun ve çetin müzâkerelerden sonra 10 Ocak 1792 târihinde Osmanlı Devletiyle Rusya arasında Yaş Barış Antlaşması imzâlandı. Tamâmı on üç ...

Kategori : Genel | Etiket: Yaş Antlaşması

Yazma Eser (bkz. Elyazması Eserler)

Kategori : Genel | Etiket: Yazma Eser (bkz. Elyazması Eserler)

Yazma Alm. Manuscript (n), Handschrift, Fr. Manuscrit (m), İng. Manuscript. Herhangi bir yazı basma âletiyle basılmamış olup, özel mürekkep ve kalemle çoğu defâ yine özel işlenmiş kâğıtlara yazılarak meydana getirilen, ilmî, fennî, edebî eserler. Deyim " el yazması eser, yazma eser " olarak da kullanılır. Taş, kiremit, tuğla, deri gibi şeyler üzerine yazılan yazılar, mektuplar, fermanlar, imtiyaznâme ve diğer şeyler de elle yazılmış olmakla berâber, bunlara genellikle el yazması denilmez. El yazmasına " kol yazması " da denir.İlk el yazmaları papirus, daha sonra da parşömen üzerine yazıldı. Bunlar iki ucundan birer sopaya tutturularak rulo şeklinde saklanır ve metin yukarıdan aşağıya iki ...

Kategori : Genel | Etiket: Yazma

Yazı Makinesi (bkz. Daktilo)

Kategori : Genel | Etiket: Yazı Makinesi (bkz. Daktilo)