Yarı Ömür Alm. Halbwertszeit (f), Fr. Moitié (f), İng. Half life. Radyoaktif bir maddedeki atom çekirdeklerinin yarısının bozunması için gereken zaman aralığı. Yarılanma süresi de denir. Yarı ömür, radyoaktif bir maddedeki bozunum hızının yarıya düşmesi için gerekli süre olarak da tanımlanır.Bir atomdaki proton ve nötron sayılarındaki farklılıklar atoma kararlı veya kararsız olarak vasıf kazandırır. Proton ile nötron arasındaki sayı farkı fazla ise atom kararsızdır. Kararsız atom tabiatta dâimâ kararlı atoma dönüşür.Atomların kararlı durumdan nasıl kararsız duruma geçtiği, ilâhi bir sırdır. Dünyâ yaratıldığı vakit kararsız olarak meydana gelmiş olan birçok madde bozunarak devamlı daha basit bir maddeye dönüşmüştür. Meselâ 92U238 radyoaktif maddesinin ...

Kategori : Genel | Etiket: Yarı Ömür

Yargıtay Alm. Kassations (gerichts) hol (m), Revisionsgericht (n), Fr. Cour (f) de Cassation, İng. Supreme Court of Appeal. Temyiz mahkemesi. Yargıtay; adliye mahkemelerince verilen ve kânunun başka bir adlî yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin, son inceleme yeridir. Kânunla belirtilen dâvâlara ise ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar. İslâm Adliye Teşkilâtında ilk derece mahkemelerinin vermiş olduğu kararlar, kaziye-i muhkeme (kesin hüküm) teşkil ettiklerinden, istinaf mahkemeleri bahis mevzuu değildir. Bununla birlikte şekil yönünden temyiz yolu açıktır. Verilen karar ve hükmün ihtivâ ettiği hal tarzının kânunlara uygun olup olmadığı, dâvânın bakılmasında muhâkeme usulü kâidelerine riâyet edilip edilmediği husûsu, şekil yönünden tetkik edilir, ...

Kategori : Genel | Etiket: Yargıtay

Yarasalar (chiroptera) Alm. Flattertiere, Fr. Chauves-souris, İng. Bats. Kanatlarını çırparak gerçek anlamda uçabilen yegâne memeliler takımı. 980 türü bilinmektedir. Her iki yarım kürenin tropikal bölgelerinde yaşarlar. Küçücük tilkiye benzeyen yüzleri, büyük kulakları, ön ve arka ayakları arasında gerili tüysüz zarımsı kanatları, vücutlarını örten kürkleri, parlak küçücük gözleriyle garip görünüşlü hayvanlardır. Derimsi kanatlarından dolayı bunlara " etkanatlı " da denir. Gececidirler. Gündüzleri karanlık yerlerde, arka ayaklarının çengelleriyle başaşağı sarkarak dinlenirler. Gece avlanmaya çıkarlar. Çoğu böcekçildir. Meyve, çiçek özü ile beslenenleri de vardır. Kuş, kertenkele, kurbağa ve balık avlayanlarına da rastlanır.Kaliforniya Körfezinde balık avlayan yarasalar, Cordonosa Adasının mağaralarında binlercesi bir arada tüner. Akşam ...

Kategori : Genel | Etiket: Yarasalar (chiroptera)

Yara Bakımı (bkz. Pansuman)

Kategori : Genel | Etiket: Yara Bakımı (bkz. Pansuman)

Yara Alm. Verletzung (f), Fr. Tort, mal, prejudice (f), İng. İnjury, hurt. İnsan vücûduna dıştan yapılan etkilerin meydana getirdiği sınırlı tahribat. Ameliyat kesisi, trafik, endüstri kazâları yara meydana getiren dış etkilerdir. Deri ve doku bütünlüğünün bozulması, kanama, şekil bozukluğu, organda vazife bozukluğu ve ağrı belirtilerine göre yaraların teşhisi yapılır, yerleri belli olur.Yaralar ağırlık derecesine göre, basit sathi yaralar, hafif yaralar ve ağır yaralar olarak üçe ayrılır. Dış görüntüsüne göre sıyrık, bere, ezik, yırtılma, yarılma, kesikler, delinme, yanık, haşlanma ve nekroz diye isimlendirilir. Yaralanma ve yaralar adlî tıbbın da en geniş konularındandır.Yara çeşitleri:1. Bir âlet ve vâsıta ile yapılan yaralar: Kesici âlet ...

Kategori : Genel | Etiket: Yara

Yaprakbiti (aphis) Alm. Blattlaeus, Fr. Pucéron, İng. Aphide. Familyası: Yaprakbitigiller (Aphidae). Yaşadığı yerler: Genellikle bitkilerin yapraklarında toplu halde yaşarlar. Özellikleri: Ufak ve yumuşak vücutlu böcekler. Boyları 3 mm 'yi pek aşmaz. Kanatlı ve kanatsız olanları vardır. Bitkilerin öz sularını emerek ziyanlara sebep olurlar. Çeşitleri: Birçok türü vardır. Lahana biti (A. brassica), elma biti (Eriosoma lanigerum), pamuk yaprak biti (Aphis gossypii), akasya biti (A. laburni) meşhurlarıdır.Böcekler sınıfının eşkanatlılar (Homoptera) takımından, bitkilerin yaprak ve saplarındaki öz sularını emerek yaşayan, küçük ve yumuşak vücutlu böcek cinsi. Boyları 1-5 mm kadardır. Gri, yeşil renkte olduklarından uzaktan fark edilmezler. Vücutları armut biçimindedir. Bitkilerin yaprak ve filizlerindeki ...

Kategori : Genel | Etiket: Yaprakbiti (aphis)

Yaprak Alm. Blatter, Fr. Feuille (f), İng. Leaf. Bitkilerin; gaz alışverişini sağlayan, ışıktan mümkün olduğu kadar faydalanarak özümleme yapan ve su buharı kaybını kolaylaştırmak bakımından kütlesine kıyasla yüzeyleri fazla olan iletim sistemi bakımından zengin damarlama gösteren yan organları. Gövde ve dallar bitkinin tepe ve yan tomurcuklarından büyürler. Tomurcuklar sürgen dokudan yapılmış bir bitkisel dirim konisine (büyüme konisi) sâhiptir. Yapraklar, yan tomurcukların büyüme konisinin yan tarafında bulunan yaprak taslaklarından meydana gelirler. Sınırlı bir büyüme gösterdiklerinden kısa sürgün olarak kabul edilirler. Yapraklar kloroplast bakımından zengin olduğundan fotosentezin en bol olduğu yerdir.Yaprakta esas olarak üç kısım bulunur: 1) Yaprak ayası (Lamina), 2) Yaprak sapı ...

Kategori : Genel | Etiket: Yaprak

Yapışkanotu(parietaria) Alm. Glaskraut (n), Fr. Pariétaire (f), İng. Pelliotory. Familyası: Isırganotugiller (Urticaceae). Türkiye 'de yetiştiği yerler: Batı, Orta ve Kuzey Anadolu.Temmuz-eylül ayları arasında küçük çiçekler açan, duvarlarda, kayalıklarda ve taş aralarında yetişen çok yıllık otsu bir bitki. Gövdeleri dik, yapışkan tüylü ve kırmızımsı yeşil renklidir. Çiçekler yaprakların tabanında topak hâlinde durumlar yaparlar. Aynı ferd üzerinde hem erkek, hem dişi çiçekler bulunur.Kullanıldığı yerler: Bitki potasyum tuzları, tanen, musilaj ve konin alkoloidi taşır. İdrar arttırıcı ve yumuşatıcı etkilere sâhiptir. Halk arasında şeker hastalığına karşı kullanılmakta ise de pek etkisi yoktur. Yaprakları saç dökülmesine karşı kullanılır.

Kategori : Genel | Etiket: Yapışkanotu(parietaria)

Yapışkanbalığı (echeneis Naucrates) Alm. Schiffschalter, Schildfisch (m), Fr. Rémora (m), İng. Remora. Familyası: Yapışkanbalığıgiller (Echeneidae). Yaşadığı yerler: Tropik ve ılık denizlerde. Özellikleri: Başındaki tutunma vantuzu ile iri balıklara ve gemilere yapışarak kendini taşıtır. Sırtı beyaz, karnı koyudur. Çeşitleri: Birkaç türü vardır.Başının üst kısmında birçok safikadan (yaprakçıktan) meydana gelmiş bir yapışma organı (vantuz) bulunan bir balık. Vantuz balığı da denir. Uzunluğu 90-120 cm kadardır. Birinci sırt yüzgeçi bulunmaz. Yerini yapışma organı almıştır. Köpek balığı, yunus, balina gibi iri balıklara veya gemilere yapışarak kendini bunlara taşıtarak seyahat eder. Yapıştığı balığın artık besinleriyle beslenir. Bâzan küçük balıkları avlamak için yapıştığı kısımdan ayrılır. Kendisi de ...

Kategori : Genel | Etiket: Yapışkanbalığı (echeneis Naucrates)

Yansıma Alm. Reflexion, Rückstrahlung (f), Fr. Réfleixon (f), réfléchissement (m), İng. Reflection. Işık ışınlarının önlerine çıkan parlak yüzeylere çarparak geri dönmeleri. Fizik ilminin optik bölümünde incelenen bir hâdisedir. Işık ışınları klasik fiziğe göre saydam ortam içinde doğru yol boyunca hareket ederler. Önlerine şeffaf olmayan bir cisim çıkınca yollarına devam edemeyip kısmen veya tamâmen geri dönerler. Bu cisim ne kadar pürüzsüz ve parlaksa geri dönen ışınların nispeti o kadar yüksektir. Kara cisimler ışığın tamâmına yakınını yutar hiç yansıtmaz. Aynalar ise ışığı tamâmen yansıtırlar. Bu sebepten aynalarda elde edilen görüntüler net ve düzgün olur. Zîrâ cisimden gelen ışınların ne kadar büyük bir kısmı ...

Kategori : Genel | Etiket: Yansıma