Yağ Kapanı eskiden yağların toptan satıldığı yer. Kapanın Arapçası kabban olup, " büyük terâzi, kantar, mizan, çardak " mânâlarında kullanılır. Önemli gıdâ maddelerinden olan un, bal, yağ belli yerlerde satılırdı. Bu maddelerin toptan satış yerlerine un kapanı, yağ kapanı, bal kapanı denilirdi. Günümüzde eskiden kalma bu isimler hâlâ kullanılmaktadır. Osmanlılar zamânında kurulan kapanlarla devlet vergi ve rüsûmları aksatmadan alır, hem de şehir halkının önemli ihtiyaç malları ihtikâra (dolandırıcılığa) meydan verilmeden sattırılırdı.Yağ, bal, un, hububat, erzak, kahve, tütün, dokuma kumaşlar, pamuk kapanlara getirildiğinde emin ve naipler tarafından kontrolları yapılır, gerektiğinde halkı korumak için narh da konurdu. Kapanlar bir nevi umûmî pazar, hal ...

Kategori : Genel | Etiket: Yağ Kapanı

Yağ Asidi (bkz. Yağlar)

Kategori : Genel | Etiket: Yağ Asidi (bkz. Yağlar)

Yabgu Türklerde hükümdarlık ünvanlarından. Bilinen ilk Türk hükümdarı Teoman 'ın ünvanı Yabgu idi. Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, Karahanlılar ve OğuzlardaYabgu, " hükümdar " mânâsında kullanıldı. Türk-İslâm devletlerinde Yabgu yerine melik tâbiri kullanılmaya başlandı. Yabgu ünvanı Selçukluların başlangıçta tâbi oldukları Oğuz-Yabgu Devletinin adında görüldüğü gibi boy ve müessese adıyla berâber kullanılmıştır.Yabgu, asil bir kökten gelen hükümdar âilesi mensubuydu. İrsiyet, tâyin ve seçim yoluyla Yabgu olunurdu. Devlet ve ülke, Yabgu ile âile mensuplarının malıydı. Devletin yüksek makamları, Yabgunun oğulları veya hânedan mensuplarına âitti. Eski Türk devletlerinde görülen ortak iktidar sisteminde; doğudakine sol yabgu, batıdakine sağ yabgu denirdi. Ortak iktidar sistemindeki yabguluk, Göktürkler ve Karahanlılarda ...

Kategori : Genel | Etiket: Yabgu

Yabanöküzü (bibos Gaurus) Alm. Gaur, Fr. Gaur, İng. Gaur. Familyası: Boynuzlugiller (Bovidae). Yaşadığı yerler: Hindistan 'ın tepelere yakın ormanlarında ve yüksek otlar arasında. Özellikleri: Alnı geniş, boynu kısa ve kalın iri bir hayvandır. Enli boynuzları yukarı kıvrıktır ve uçları siyahtır. Erkeği dişiden daha iri olup, 380 cm uzunluk ve 200 cm yüksekliğindedir. Ağaç sürgünleri ve ot yer. Çeşitleri: Hindistan 'ın tek türüdür.Doğu Hindistan 'ın yüksek kayalıklı ormanlarında yaşayan iri cüsseli bir yaban sığırı. " Gevir " veya " Hindistansığırı " olarak da bilinir. Erkekler dişilerden daha iri olurlar. Yetişkin erkekler koyu kahverengidir. Bacakların dizlerden aşağısıysa beyazdır. Ensesiyle sırtı arasında bir yükseklik ...

Kategori : Genel | Etiket: Yabanöküzü (bibos Gaurus)

Yabanyasemini (bkz. Sofur)

Kategori : Genel | Etiket: Yabanyasemini (bkz. Sofur)

Yabankedisi (bkz. Kedi)

Kategori : Genel | Etiket: Yabankedisi (bkz. Kedi)

Yabandomuzu (sus Scrofa) Alm. Wildschwein, Fr. Sanglier, İng. Wild boar. Familyası: Domuzgiller (Suidae). Yaşadığı yerler: Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika 'nın ormanlık ve bataklık alanlarında. Özellikleri: İri-uzun kafalı, gri veya kahverengi sert tüylü bir hayvan. Erkeği 180 cm uzunluk, 100 cm yükseklik ve 200 kg ağırlığa ulaşabilir. Tarlalara büyük zararlar yaparlar. Ömrü: 30 yıl kadar. Çeşitleri: Avrasya yabandomuzu, Afrika yabandomuzu, Hindistan yabandomuzu meşhurlarıdır.Ormanlık ve sulak bölgelerde sürüler hâlinde yaşayan bir memeli. Evcil domuzun atasıdır. İri, kaba vücutlu ve atik bir hayvandır. Çoğunlukla Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika 'da rastlanır. Ilık bölge hayvanlarıdır. Avustralya 'da bulunmaz. İri-uzun başının ucunda disk biçiminde oynak ...

Kategori : Genel | Etiket: Yabandomuzu (sus Scrofa)

Yabancılar Hukûku Alm. Auslanderrecht (n), Fr. Droitm des étrangers, İng. Strangers 'law. Bir ülkede bulunup da o ülkenin vatandaşı olmadan yaşayan kişi: Yabancılar hukûku, bir ülkede yaşayan ve o ülkenin vatandaşı olmaması dolayısıyle bir takım haklardan faydalanamayan kişilerin tâbi olduğu hukuk sistemi. Konusu, yabancı gerçek ve tüzel kişilerdir.Yabancı, bulunduğu ülkenin hâkimiyeti altındadır. Vatandaşı bulunduğu devletin diplomatik himâyesine sâhiptir. Yabancılar hukûku, kuralları ile milletlerarası antlaşmalarla tespit edilen haklardan daha az hak verilirse yabancının vatandaşı olduğu devlet diplomatik himâye yoluna başvurur.Yabancı kavramına girenler: 1) Vatansızlar: Hiçbir devletin vatandaşı olmayanlar. 2) Mülteci: Vatandaşı olduğu devlette olan siyâsî olaylar sonucunda onu terk etmiş ve başka ...

Kategori : Genel | Etiket: Yabancılar Hukûku

Yabancı Sermâye Alm. Auslandskapital, Fr. Capitaux etrangers, İng. Foreign Capital. Bir ülkeye ekonomik gâyelerle çeşitli şekillerde gelen sermâye. Bu para, ham madde, techizat, tesis ve teknoloji şeklinde olabilir. Dünyâ devletlerinin pekçoğunun kânunlarında yabancı sermâyeyi teşvik eden maddeler vardır. Yalnız yabancı sermâyenin ana hedefi yüksek kâr sağlayıp, bunun önemli bir kısmını döviz hâlinde dışarıya çıkarmak olduğundan devletler bunun asgaride olması için gerekli tedbirleri alırlar.Yabancı sermâyenin sâdece az gelişmiş veya gelişmekte olan ülkelere geldiği, zengin gelişmiş ülkelere gitmediği fikri yanlış bir hükümdür. Halbuki yabancı sermâye kâr imkânı olan her ülkeye, kânûnî bir mahsur olmadıkça, kendisini garantide bulduğu müddetçe girer ve çalışır. Dünyâ devletleri ...

Kategori : Genel | Etiket: Yabancı Sermâye

Y Türk alfabesinin yirmi sekizinci harfi ve Türkçede bu harfin işâret ettiği ses. Bir ön damak ünlüsü olan " y ", bâzı benzerlikleri düşünülerek yarım ünlü kabul edilir.Y, ana Türkçe döneminden beri Türk dilinde kullanılan bir sestir. Göktürk alfabesinde " Y " sesini göstermek için iki özel işâret vardı. Uygur alfabesinde " Y " için tek işâret kullanılmıştır. Arap alfabesine dayalı Osmanlı yazı sisteminde de " Y " sesi için yalnız bir harf vardı.Y, Türkçenin asıl sesleri arasında yer almaktadır. Türkçe kelimelerin başında, içinde ve sonunda bulunabilir.

Kategori : Genel | Etiket: Y