Zemzem Mekke-i mükerremede, Mescid-i haram içerisinde, Kâbe 'nin Hacer-i esved köşesi tarafında bulunan kuyudan çıkan mübârek su. Zemzemin çeşitli isimleri vardır. Allahü teâlâ zemzem ile İsmâil aleyhisselâmı suya kandırdığı için, " Sakıyyullâh-ı İsmâil ", inananlara fayda verdiği için " Nâfiâ ", doya doya içenlerin Cehennem azâbından kurtulacakları müjdesinden dolayı, " Büşrâ ", berrak ve sâfiyetinden dolayı " Muazzibe "; bozulmadığı için, " Sâlime "; sıhhat ve berekete sebep olduğu için " Meymûne "; yemeğin yerini tuttuğu için " Kâfiye "; içenler rahatlık ve âfiyet bulduğu için " Âfiye " denilmiştir.Zemzem suyu, İbrâhim aleyhisselâm zamânında çıkmıştır. Buhârî 'de Abdullah ibni Abbâs 'ın ...

Kategori : Genel | Etiket: Zemzem

Zemberekotu (bkz. Atkuyruğu Otu)

Kategori : Genel | Etiket: Zemberekotu (bkz. Atkuyruğu Otu)

Zemahşerî tefsir, fıkıh ve lügat âlimi. İsmi, Kâsım bin Ömer, künyesi Ebü 'l-Kâsım, lakabı Allâme Cârullah 'tır. 1074 (H.467) senesinde Hârezm 'in Zemahşer kasabasında doğdu. 1144 (H.538)te bir arefe gecesi Cürcâniyye 'de vefât etti.Zemahşerî, ilim öğrenmek için seyâhatler yapmış ve birkaç defâ Bağdat 'a gitmiş, bir müddet Mekke 'de kalmıştır. Mekke 'de bir müddet bulunması üzerine kendisine Cârullah ünvânı verilmiştir. Bağdat 'ta Ali bin Muzaffer en-Nişâbûrî 'den, Ebü 'n-Nasr el-İsbehânî 'den ve Ebû Mansûr el-Cevâlikî 'den ilim öğrenmiştir. Fıkıh ilmini Şeyh Sedîd-i Hayyatî 'den tahsil etti. Arapçayı çok iyi bilen Zemahşerî, tefsir, fıkıh, lügât, belâgat ilimlerinde derin bilgi sâhibi oldu. Bilhassa ...

Kategori : Genel | Etiket: Zemahşerî

Zelzele Alm. Erdeben (n), Fr. Tremblement de terre, séisme (m), İng. Earthquake. Yeraltındaki kayaların büyük basınçların tesiriyle değişmesi ve kırılması neticesinde yeryüzünde meydana gelen sarsıntı. Binâlarda ciddî hasarlar yapıp yeryüzünün görünüşünü değiştirebildiği gibi geniş çapta can ve mal kaybına da sebep olabilir.Her şey Allahü teâlânın yaratmasıyladır. Bunlar bir sebeple hâsıl olduğu gibi, zelzeleyi meydana getiren sebebe göre üç çeşide ayrılır. Bunlar yeraltındaki büyük boşlukların göçmesine dayanan çöküntü zelzeleleri; yanardağ püskürmesi, mağma faaliyetleri neticesinde ortaya çıkan volkanik zelzeleler ve yer kabuğunun kırılması, kayması gibi hareketleriyle meydana gelen tektonik zelzelelerdir. Jeolojik zelzelelerin % 90 'ı tektonik tiptendir. % 3 'ü çöküntü, % 7 ...

Kategori : Genel | Etiket: Zelzele

Zeki Ömer Defne Cumhûriyet devri şâirlerinden. 1903 'te Çankırı 'da doğdu. İlk ve ortaokulu Çankırı 'da bitirdikten sonra Ankara Orta Muallim Mektebine kaydoldu. 1920 'de bu okulu bitirdi. Bir müddet ilkokul öğretmenliği yaptı. Yeterlilik imtihanını vererek Kastamonu Lisesinde Türkçe-edebiyat öğretmeni, müdür yardımcısı ve vekili olarak çalıştı. İstanbul Kabataş Lisesinde vazife yaparken İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünü bitirdi (1939). Kabataş Lisesinde ve Alman Lisesinde edebiyat öğretmenliğine devam etti. 1950-1969 yılları arasında Galatasaray Lisesinde edebiyat öğretmenliği yaptı. 1969 'da emekliye ayrıldı. 2 Aralık 1992 'de İstanbul 'da öldü.1923 senesinden îtibâren şiir denemelerine başlayan Zeki Ömer Defne 'nin Mûsikî adlı ...

Kategori : Genel | Etiket: Zeki Ömer Defne

Zeki Velîdi Togan târihçi yazar. 10 Aralık 1890 'da Başkırdistan 'ın Sterlitamak şehrinde doğdu. İlk tahsiline Ötek Medresesinde başladı. Gayri Rus Muallim Mektebi ve Kazan Üniversitesinde tahsil hayâtına devam etti.Tahsilini tamamladıktan sonra Kazan Kasimiye ve Ufa Osmaniye Medreselerinde Arap edebiyatı ve Türk târihi dersleri verdi. Kazan Üniversitesi Târih Coğrafya ve Etnografya Derneği adına Taşkent, Buhara, Fergana 'da târih, edebiyat ve etnografya araştırmalarında bulundu (1913-1914). Bu araştırmalar sırasında Yûsuf Has Hâcib 'in yazdığı Kutadgu Bilig adlı eserin yeni bir nüshasını buldu. Ufa Müslümanlarının temsilcisi olarak 1916 'da Duma 'ya seçildi. 1917 Sovyet devriminden sonra Başkırdistan topraklarında bir Türk Devleti kurdu. 1920 'de ...

Kategori : Genel | Etiket: Zeki Velîdi Togan

Zekeriyyâ Aleyhisselâm İsrâiloğullarına gönderilen peygamberlerden. İsmi Zekeriyya bin Âzan bin Müslim bin Sadun olup, soyu Süleymân aleyhisselâma ulaşır. Yahyâ aleyhisselâmın babasıdır. Mûsâ aleyhisselâmın getirdiği dînin emir ve yasaklarını insanlara tebliğ etti. Marangozluk yapar elinin emeğiyle geçinirdi. Kavmi tarafından şehit edildi..Zekeriyyâ aleyhisselâm zamânında Şâm vilâyeti Batlamyüsilerin elindeydi. Onlar Kudüs 'te bulunan Beyt-ül-Makdis 'e hürmet ederlerdi. Beyt-ül-Makdis mâmur olup gece ve gündüz orada ibâdet edilirdi. Mescidde Hârûn aleyhisselâm neslinden din büyükleri vardı. O zamanlarda İsrâiloğulları arasında peygamber yoktu. Bunlar bir peygamber göndermesi için gece gündüz Allahü teâlâya duâ ettiler. Allahü teâlâ, Beyt-i Makdis 'te Tevrât yazmayı ve kurban kesmeyi idâre eden Zekeriyyâ aleyhisselâmı ...

Kategori : Genel | Etiket: Zekeriyyâ Aleyhisselâm

Zekât İslâmın beş temel şartından dördüncüsü. Zekât vermek, Hicretin ikinci senesinde Ramazan ayında farz oldu. Zekât, malla yapılan bir ibâdettir. Kazancı yerinde ve ihtiyâcından fazla malı olan Müslümanın bunun yüzde iki buçuğunu, yâni kırkta birini senede bir defâ muhtaç olanlara vermesi demektir. Bu farz, varlıklı Müslümanlar için geçerlidir. Kazancı, ancak kendi geçimine yeten kimseler zekât vermez.Zekât, lügâtta " temizlik, bereket, artma " mânâlarına gelir. Müslümanların mallarını ve canlarını, maddî ve mânevî kirlerden temizleyen, verimsizlikten, hoşnutsuzluklardan koruyan bir ibâdettir. Zekâtını hakkıyla veren bir kimse mutludur. Allahü teâlânın emri olan zekât borcunu yerine getiren zengin, hem Rabbine karşı kulluk yapmış ve hem de ...

Kategori : Genel | Etiket: Zekât

Zekâ Gerilikleri Alm. Schwachsinn (m), Fr. Arrierations (f. pl.) mentales, İng. Feeble-mindedness, backwardness. Çeşitli sebeplerden dolayı meydana gelen ve değişik derecelerde olabilen zekâyla ilgili hastalıklar. Zekâ, öğrenme, öğrenilenden faydalanabilme, yeni durumlara uyabilme ve yeni çözüm yolları bulabilmek kâbiliyetidir (Bkz. Zekâ). Zekî insan, öğrendiğini değerlendiren ve yeni durumlara yeni çözümler getirebilen kişidir.Zekâ geriliği, gelişim dönemlerinden kaynaklanan ve ahenkli davranışlardaki bozulmayla birlikte olan, genel zihnî fonksiyonlarda normalin altında olma hâlidir. Sebebi ne olursa olsun, zekâ geriliği gösteren çocukta en belirgin özellik, konuşmanın başlamamış olması veya çok yavaş gelişmesidir. Beden gelişmesi de yavaştır. Başı dik tutma, emekleme, yüzme, oturma, koşma genellikle geç başlar.Zekâ geriliği ...

Kategori : Genel | Etiket: Zekâ Gerilikleri

Zekâ Alm. Intelligenz, Klugheit (f), Fr. Intelligence, İng. Intelligence. En geniş mânâsıyle bir genel zihin gücü. Psikolog Terman 'a göre, zekâ " mücerret (soyut) düşünme yeteneği "dir. Davis, zekâyı, " edinilen bilgilerden faydalanarak meseleleri halletme kâbiliyeti " olarak açıklar. Stern ise, " yeni karşılaşılan hallerin gereklerini, düşünme yeteneğinden faydalanarak karşılayabilme, yeni hayat şartlarına uyabilme gücü " olarak görür. Bergson 'un klâsik târifine göre zekâ, " evvelce elde edilmiş tecrübe ve bilgilerden istifâde ederek bugünkü hayat meselelerini çözmek ve hayat şartlarına uymak kâbiliyeti "dir. Hinsie ise zekâyı, üç ana gruba ayırarak târif etmektedir. Bu müellife göre, abstre (mücerret, soyut) fikir ve sembolleri ...

Kategori : Genel | Etiket: Zekâ