Kadirilik KADİRİLİK (Kadiriye), Abdulkadir Geylanî olarak ünlenmiş Muhyiddin Ebû Muhammed b. Ebû Salih b. Zengi-Dost (d. 1077 Geylan-ö. 1165 Bağdat)'u öncü kabul eden tarikat. Bağlılarınca Gavsu'l-Azam, Kutub, Bazullah, Sultanu'l-Evliya, Ayetullah gibi lakablarla anıları Abdulkadir Geylanî, öğrenimini tamamladıktan sonra başladığı ders ve vaazlarını kesip yirmi beş yıl kadar süren uzlet hayatı sürdüğü bilinen bir husustur. Tasavvuf alanındaki mürşidi Ebu Saîd el-Mübarek b. Ali el-Mahzûmî idi. Tarikat silsilesi el-Mahzûmî, Ebu'l Hasan Ali İbn Muhammed b.Yusuf el-Kureşi, Ebu'l-Ferec Yusuf el-Tarsusî, Abdu'l-Aziz et-Temimî, Ebubekr Şiblî, Cüneyd Bağdadî, Sırriyü's-Sakatî ve Maruf el-Kerhî aracılığı ile Ehl-i Beyt imamlarından Ali el-Rıza'ya, ondan da Musa el-Kazım, Cafer es-Sadık, Muhammed ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Kadirilik

Kadir suresi Kur'an-ı Kerim'in doksan yedinci sûresi. Beş ayet; otuz kelime ve yüzyirmi harften oluşur. Fasılası "ra" harfidir. İsmini ilk ayetinde geçen "kadr" kelimesinden alan bu sûrenin Mekke'de mi, yoksa Medine'de mi indiği konusunda ihtilaf vardır. Sûre, insanlara Kur'an'ın değeri ve önemi hakkında bilgi vermektedir. Allahü Teala, el-Hicr Sûresinde "Bunu biz indirdik"buyurur. Yani Hz. Peygamber (s.a.s)'in arzusu ile değil bizim dilememiz sonucu indirilen apaçık bir kitaptır 0. Kadr sözcüğü burada şu iki anlamda kullanılmış olabilir: Bunlardan biri, takdir anlamıdır. Allah bu gece takdirleri yani kaderleri uygulamak üzere meleklere emir verir. Bunu, Duhan Sûresindeki şu ayet destekliyor: "O gece katımızdan her hikmetli ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Kadir Suresi

Kadir gecesi Kur'an-ı Kerim'in inmeye başladığı Ramazan ayı'nın yirmi yedinci gecesi. İslam'da en kutsal ve faziletli gece Kadir gecesidir. Kadir gecesi, içerisinde Kadir gecesi bulunmayan bin aydan daha hayırlıdır. Kur'an-ı Kerim de bu gecenin faziletini belirten müstakil bir sûre vardır. Bu sûrede yüce Rabbimiz şöyle buyuruyor: "Doğrusu biz Kur'an'ı Kadir gecesinde indirmişizdir. Kadir gecesinin ne olduğunu sen bilir misin? Kadir gecesi bin aydan hayırlıdır. Melekler ve Cebrail o gecede Rablerinin izniyle her türlü iş için inerler. O gece, tanyerinin ağarmasına kadar bir esenliktir. " (Kadir sûresi, 97/ 1-5) Bu sûrenin inişi hakkında değişik rivayetler vardır. Bunlardan biri şöyledir: Bir kere Rasûlüllah ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Kadir Gecesi

Kadi'l-kudat Kadılar kadısı, başkadı, kadıların başı. İslam'ın, gerek Kur'an, gerekse Hz. Peygamberin hadisleri vasıtasıyla üze rinde ehemmiyetle durduğu konulardan biri de adalettir. İnsanlar arasında adalet dağıtıcısı olarak vazife alacak olanların bu prensibe titizlikle riayet etmeleri gerektiğini birçok İslamî emirde görmek mümkündür. Gerçekten Allah, adalete uygun davranmamızı, her türlü iş ve davranışımızda bu prensibe riayet etmemizi emreder (en-Nahl, 16/90). İnsanlığın başlangıcından bu yana, devam edegelen anlaşmazlıkların çözülmesi ve ihtilafların ortadan kaldırılması için kurulan bir müessese vardır, buna kadılık diyoruz. Hangi isim ve şekil altında olursa olsun her toplumda bunu görmek mümkündür. Öyle ki bu teşkilatın tarihini insanlık tarihine kadar uzatmamız mümkündür. Çünkü ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Kadi'l-kudat

Kaderiyye Kader inancını reddeden düşünce ve inanç akımı. İlk bakışta mantık dışı görünen bu adlandırma, akım üyelerinin Allah'ın belirlediği kader yerine insanın belirlediği bir kadere inanmaları ve fiilleri Allah'a değil insana isnad etmelerinden dolayı yapılmıştır. Tam bir düşünce ve inanç okulu durumuna gelmesini sağlayacak bir sistematiğe sahip olmayan Kaderiyye akımının görüşleri çeşitli kişilerce temsil edildi ve giderek Mutezile okulunun temel tezleri arasına girerek varlığını sürdürdü. İslam mezhepler tarihçilerine göre Kaderiyye akımına Emevi halîfelerinden Abdülmelik İbn Mervan döneminde Haccac tarafından öldürülen Ma'bed ibn Halid el-Cüheni (ö.80/699) öncülük etti. Tabiûn bilginlerinden olan ve Hasan Basrî'nin derslerini izleyen el-Cüheni'nin Kader konusundaki düşüncelerinin yaygınlık kazanmasında ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Kaderiyye

Kabzımal Sebze, meyve ve bu gibi şeylerin üreticileri ile satıcılar arasında aracılık eden kimse, başka bir ifade ile özellikle yaş meyve ve sebzeyi üreticiden alarak, perakendeciye intikal ettiren komisyoncular hakkında kullanılan bir hukuk terimi. Kabzımallar genel olarak üreticiden bir avans karşılığında ürünü alır, gerekiyorsa bir süre muhafaza ederek satar. Sonra satış bedelinden komisyon, satış masrafları ve avans bedelini indirerek, gerisini üreticiye verir. Satıcı ile alıcı arasında başka bir tabir ile üretici ile tüketici arasında aracılık yapana simsar adı verilir. Simsarda malı koruma ve muhafaza etme manası da vardır (Kamus, II, 411). Serahsî, el-Mebsut adlı eserinde simsar konusunu işlemiş, bunun caiz olduğunu ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Kabzımal

Kabz Avuçlama, sahip olma, teslim alma, yakalama, dürme, alma, kanat çırpma. Bir şeyi teslim almak, ona sahip olmak, ele almak ve el koymak anlamında bir hukuk terimi. (Ayetlerdeki anlamı için bk. el-Bakara, 2/245, 283; et-Tevbe, 9/67; el-Furkan, 25/46; Taha, 20/96; el-Mülk, 67/19; ez-Zümer, 39/67). Tasavvufî bir terim olarak kabz takallüs, sıkılma, sıkışma anlamlarında olup, yayılma, açılma, iç açılması demek olan "bast" ın zıddıdır. Kabz, korku (havf) durağına tekabül eden ruhî bir haldir. İnsanda bu sıkıntı halini meydana getirenin Allah olduğu kabul edilir. Es-Sarrac bu iki terimi şöyle tarif eder: "Kabz ve bast yüce ve rûhî iki hal olup, ariflere mahsustur. Allah ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Kabz

Kabıl Rivayetlere göre Hz Adem (a.s)'ın ilk oğlu Cennette doğmuştur. Kendisinden beş yaş daha küçük olan kardeşi Habil ise, Adem ile Havva'nın Cennetten kovulup yeryüzüne indirilmesinden sonra dünyaya gelmiştir. Kaynaklara göre, Hz. Havva, her doğumda biri erkek biri kız olmak üzere, ikiz doğuruyor ve birinci batında doğanlar, bir sonraki batında doğanlarla evlendiriliyordu. Ancak Kabil ile doğan kız çok güzel olduğu için, Habil ile evlenmesine, Kabil rıza göstermemiş ve; "Biz Cennet çocuklarıyız siz ise dünya çocuklarısınız, sonra benim kızkardeşim senin kızkardeşinden çok daha güzeldir. Dolayısıyla ben, onunla evlenmeye senden daha layıkım" demiş. Bunun üzerine babaları, Allah'a birer kurban takdim etmelerini söylemiş, çiftçi ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Kabıl

Kabir Mezar, ölen kimsenin toprağa gömüldüğü yer. Çoğulu "kubûr" dur. İnsan, ruh ve bedenden meydana gelen bir canlıdır. Ruhun yaratılışı bedenden öncedir. Buna göre insan hayatının devreleri dörde ayrılabilir. Birincisi, yaratıldığı zamandan bedene ruh üfleninceye kadar ruh devresi. Kur'an-ı Kerîm'de ruhların topluca yaratılmasından sonra Cenab-ı Hakk'ın ilk uyarı ve tebliği şöyle ifade edilir: "Hani Rabbin, Ademoğullarından, onların sulhlerinden zürriyetlerini çıkarıp kendilerini nefislerine şahit tutmuş; ben sizin Rabbiniz değil miyim? demişti. Onlar da; evet rabbimizsin, şahit olduk, demişlerdi. İşte bu şahitlendirme, kıyamet günü; bizim bundan haberimiz yoktu dememeniz içindi" (el-A'raf, 7/172). İkinci safha, dünya hayatıdır. Doğumla başlar, ölümle sona erer. Dünya hayatının ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Kabir

Kabe Mekke şehrinde Mescid-i Haram'ın ortasında yaklaşık 13 m. yüksekliğinde, 12 m. boyunda ve 11 m. genişliğinde taştan yapılmıs dört köşe bir bina. Haccın sebebi ve bütün müslümanların kıblegahı olan Kabe, yeryüzünde yapılmış olan ilk mukaddes mabettir. Buna Beytullah ve Beyt-i Atik de denir Kur'an-ı Kerim'de; "İnsanlar için yeryüzünde kurulan ilk ev, Mekke'de bulunan mübarek ve alemler için hidayet kaynağı olan Kabe'dir" (Alû İmran, 3/96) buyurulur. Hz. Peygamber, Ashab-a Kiramdan Ebu Zer (r.a)'in sorularına cevap olarak yeryüzünde ilk inşa edilen mescidirı "Mescid-i Haram", ikinci inşa edilenin"Mescid-i Aksa" olduğunu ve bu ikisi arasında kırk yıl süre bulunduğunu beyan buyurmuştur (Buharî, Enbiya. 10). ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Kabe