Hacız, hacz Ayırmak, bölmek; İslam hukukuna göre, borçlunun malına hakim kararı ile el koymak. Fıtratının gereği olarak yaptığı işlerde iradesine göre hareket etme serbestisinde bulunan insan bu serbestisini aklî yetenekleri var olduğu sürece devam ettirir. Ancak akıl ve şuur ile ilgili bir kısım noksanlıklarında şahsın adına faaliyette bulunması hem kendine hem de ilgili bulunan bir başkasına zararı olacağı nedenle İslam hukuku bu şahsı "hacr" altına alır. Hacr, lügatta engel olmak demektir. İslam hukukunda hacr, bir kimseyi sözle olan tasarruflarından alıkoymaktır. Hukukî ifadeyle "bir muayyen şahsı tasarruf-ı kavlîsinden men etmektir ki, o şahsa bu hacr'den sonra "mahcur" denir. Tasarruf-ı kavlîden men, o ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Hacız, Hacz

Hacr Men etmek ve kısıtlamak. Aynı. kökten hicr; akıl, yakınlık, hısımlık, men etmek ve himaye anlamına gelir. Terim olarak hacr; İnsanı maldan tasarruftan men etmektir. Hanefîlerin tarifi şöyledir: Hacr; bir kimseyi belli sebeplerden ötürü kavlî tasarruflarından ve yaptığı akitlerin bağlayıcı olmasından alıkoymaktır. Hacr altında bulunan kimseye "kısıtlı (mahcûr)" denilir. Kısıtlı kimse satım veya hibe gibi bir akdi veya kavlî tasarrufu bizzat yapsa, bu bağlayıcı olmaz. Buna bir hüküm gerekmez ve kabzla mala malik olunmaz. Kısıtlık daha çok sözlü tasarruflarda etkisini gösterir. Fiillerde hacr tasavvur olunmaz. Çünkü vuku bulmuş olan fiili kaldırmak mümkün değildir. Kısıtlının yapacağı akit mevkûftur. Yani geçerli olması hukukî ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Hacr

Haçlı seferlerı İslam düşmanı papaların Kudüs'ü müslümanları hakimiyetinden kurtarmak ve müslümanları Anadolu ve Avrupa'dan atmak gayesiyle başlattıkları seferlere verilen ad. İslamiyetin hristiyanlığın aksine büyük bir süratle yayılması, müslümanların Suriye, Filistin ve Anadolu'ya hakim olarak İznik'in başkent olduğu yeni bir devleti kurmaları, hristiyan aleminin dini lideri papayı ve hristiyanlığın hamîsi olarak kabul edilen Bizans imparatorunu ciddi bir şekilde endişelendiriyordu. Bu yüzden hem İslamiyetin yayılışını durdurmak hem de sosyal ve ekonomik sıkıntı içinde olan Avrupa'yı bu durumdan kurtarmak için Batı Avrupa'da Vatikan kilisesinin önderliğinde yoğun bir faaliyet başlatıldı. Papa II. Urbanus Hz. İsa'nın doğum yeri olan Kudüs'ün ve kutsal saydıkları makamların müslümanlar tarafından ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Haçlı Seferlerı

Hacet namazı Herhangi bir ihtiyacı olan kişinin, bu ihtiyacının giderilmesini Allah'tan dilemeden önce kıldığı namaz. Kur'an, "Sabırla ve namazla Allah'tan yardım dileyin"(el-Bakara, 2/45) buyurur. Mü'minler; yalnız Allah'a kulluk etmek ve yalnız O'ndan yardım dilemekle yükümlüdürler (el-Fatiha, 1/4). Bu nedenle bir ihtiyaç içindeki insanın namaz ve dua ile Allah'a yönelmesinden, O'ndan yardım dilemesinden daha makul birşey olamaz. Hacet namazı bu yöneliş ve dilemenin bir mukaddimesi niteliğindedir. Mendûb olan hacet namazı, yatsı namazından sonra iki, dört ya da on iki rekat olarak kılınır. Hz. Peygamber'den gelen bir rivayete göre hacet namazının ilk rekatında Fatiha'dan sonra üç defa Ayetel-Kürsî, diğer rekatta (ya da rekatlarda) ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Hacet Namazı

Hacerü'l-esved Kabe'nin güney doğu köşesinde yerden bir buçuk metre yüksekliğinde, yumurta biçiminde hafif kırmızı ve san damarcıkları bulunan otuz cm. çapında oldukça parlak siyah bir taş. Bir saygınlık ve kutsiyeti olan ve hac sırasında Hz. Peygamber'in izinden giderek sünneti gereğince "öpülmek" suretiyle hürmet edilen bu taş, cahiliye Arapları arasında da kutsal sayılıyordu. Bu yüzden Hz. İbrahim'den sonra geçen yüzyıllar boyunca gelip, geçen bütün kuşaklar bu taşı özenle korudu. Hacerü'l-Esved'in tarihi Hz. İbrahim (a.s.) ve oğlu İsmail (a.s.) tarafından inşa edilen yeryüzünün ilk mabedi Kabe'nin tarihiyle paralellik gösterir. Allah (c.c.) Hz. İbrahim'e insanların ibadet edecekleri bir mescid yapmasını emrettiğinde Hz. İbrahim ve ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Hacerü'l-esved

Hacer Hz. İbrahim'in eşi ve Hz. İsmail'in annesi. Hacer, Sare'nin cariyesidir. Sare kendisinin çocuğa olmadığı için çocukları olur ümidi ile onu Hz. İbrahim'e hediye etti. İşte bundan sonra Hz. İbrahim'in Hacer'den ilk oğlu Hz. İsmail doğmuştur. İsmail'in doğumu üzerine Sare, hem çocuğu, hem de annesi Hacer'i kıskanmaya başlayınca Hz. İbrahim, Cenab-ı Hak'tan aldığı bir emirle Hacer'i ve oğlunu alıp Mekke vadisine bıraktı. Onları bıraktığı yerde ne ekili bir şey, ne de bir su vardı. Hacer, oğlu. İsmail'e su bulmak üzere Safa ile Merve tepeleri arasında sa'y ederken İsmail'in ayakları dibinden Zemzem kaynamaya başladı. Çevrede yaşayan Cürhüm kabîlesi, orada bir su kaynağının ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Hacer

Hacc-ı ıfrad Umreye niyet etmeksizin yapılan tek hac. Mikat'ta Mekke'nin dışından gelen kimsenin yalnız hac niyetiyle ihrama girip, kudûm tavafını yaptıktan sonra hac ile ilgili menasik (ameller) bitinceye kadar Mekke'de ihramlı olarak kalmasıdır. Bu hacda umre bulunmayıp, tek bir hac yapılmış olduğundan, hacc ı müfrîd ve hacc-ı ifrat diye adlandırılır. Hace-ı ifrat yapmak isteyenler şöyle niyet ederler: (Allahümme innî ürîdü'l-hacce feyessirhü lî ve tekabbelhü minnî) "Allah'ım senin rızanı kazanmak için haccetmek istiyorum. O'nu ifa etmeyi benim için kolaylaştır ve benden kabul eyle" diyerek yalnız hacca niyet eder. Gerekli temizlik yapıldıktan sonra ihrama girer, sonra iki rekat namaz kılar. Birinci rekatla Fatihadan ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Hacc-ı Ifrad

Hacc-ı temettü Hac mevsiminde hac ile umrenin iki ihramla ayrı ayrı yerine getirilmesi. Temettü; ihtiyacını giderecek şekilde bir şeyden faydalanma; Umreyi veya umrenin ekseri şartlarını hac aylarında eda etmektir. Kişi şartların bir kısmını hac aylarında yapar ve o senede haccını eda ederse hacc-ı temettü yapmış olur. Yani hac aylarında (ve aynı yıl içerisinde) iki ihramla umre ve haccı eda etmeye hacc-ı temettü denilir. Temettü haccı yapan kimseye mütemetti denir. Kelime anlamından da anlaşılacağı üzere temettü yapan kimse hem umre yaparak onun sevabından faydalanmış olur, hem de umre yaptıktan sonra ihramdan çıkarak ihramın yasaklarından kurtulur. Böylece bazı kolaylıklardan faydalanmış olur. Temettü haccı ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Hacc-ı Temettü

Hacc-ı kıran Hacc ile umrenin bir ihramla yerine getirilmesi. Kıran, sözlükte iki şeyi biraraya getirmektir. Bir terim olarak; hacc ile umrenin ihramını birleştirmek, yani ikisi için birden ihrama girmek, demektir. Kıran haccı yapacak kimse, mîkatta veya daha önce umre ile hacca birlikte niyet edip, iki rekat namaz kılar; sonra "Allah'ım, ben umre ile hacc yapmak istiyorum; bunları bana kolay kıl, bunları benden kabul buyur" diye dua eder, telbiyede bulunur ve ihram yasaklarına uyar. Mekke'ye girince, önce umresini yapar, Beytullah-ı tavaf eder, Safa ile Merve arasında sa'y eder. Sonra ifrat haccı yapan kimse gibi farz haccın menasikine başlar. Kudûm tavafı, Arafat'ta vakfe, ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Hacc-ı Kıran

Hacc suresı Kur'an-ı Kerîm'in yirmi ikinci suresi. Yetmişsekiz ayet, binikiyüzdoksanbir kelime, beş binikiyüzbeş harften meydana gelir. Fasılası hemze, cim, dal, ra, ze, zı, kaf, lam ve nun harfleridir. İçerisinde hacdan ve onun bazı hükümlerinden sözedildiği için "hacc" suresi adını almıştır. Ayetlerinin bir kısmı Mekkî, diğer bir kısmı da Medenîdir. Surede kıyamet'in dehşeti; insanın ilk yaratılışında ve tabiatın her yıl canlanışında olduğu gibi ölülerin de tekrar diriltileceği; tek Allah'a inanmak gerektiği; inkarcıların ise azaba uğrayacakları bildirilmekte; ayrıca, haccın hükümlerinden, Kabe'den, Allah'ın verdiği rızıklardan, inkarcı toplumların acı akıbetlerinden, cihada izin verilmesinden, Allah yolunda gidenlerin mükafatlarından, Allah'ın yüce kudretinden ve insanın acizliğinden bahsedilmektedir. Surenin ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Hacc Suresı