Putperestlik PUTPERESTLİK İnsanların, Allah Tealaya yapmaları gereken ibadet, göstermeleri gereken saygı, sevgi ve korkuyu, Onun dışında herhangi bir mahluku mabud kabul ederek ona yöneltmeleri hali. Put, ayet ve hadislerde "sanem" ve "vesen" şeklinde de isimlendirilmektedir. "Asnam-putlar", "sanem" kelimesinin çoğuludur. İbnul-Esîr, en-Nihaye, adlı kitabında "sanem" kelimesini; "Allah'dan başka ilah edinilen şey" diye tanımlamaktadır. Bu da müşriklerin taptıkları putlar anlamına geldiği gibi, Allah'ın nizamına ve hakimiyetine engel olan tüm tağutlar manasınadır. Allah'ın nizamına ne şekilde olursa olsun engel olan ve bu manada putlara, heykellere ve büstlere değer veren kimseler de aynen putperest müşrikler gibidirler. Namaz kılsalar, oruç tutsalar, hac yapsalar da, onlardan hiçbir ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Putperestlik

Protestanlık PROTESTANLIK Hristiyanlığın en büyük üç mezhebinden biri XVI.yy.da Martin Luther ve Jean Calvin'in öncülüğünde Katolik Kilisesi'ne ve Papa'nın otoritesine karşı girişilen Reform hareketi'nin sonucunda doğmuştur (1529). Protestanlar akla büyük yer vererek yerleşmiş kaideleri protesto ettikleri için bu adı almışlardır. Papazlara ihtiyaç duymaksızın İncil'i okuyabildikleri için Protestanlığa İncil kilisesi de denilmiştir. Çünkü onlar İncil'i Hristiyanlık için tek kaynak saymışlardır. Protestanlık, diğer hristiyan mezheplerinden bazı farklılıklar arzeder. Bunların Katolik ve Ortodokslar gibi ruhanî başkanları yoktur. Bir tek mezhep yerine çeşitli mezhepler halinde faaliyet gösterirler. Kiliselerinde resim, heykel ve tasvir bulundurmazlar. Katoliklerin aksine Protestan rahipleri evlenebilir. İncil'i kendi dillerinde okuyabilmek de Protestanlığın bir ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Protestanlık

Propaganda Bir ideoloji, düşünce, inanç ve benzeri fikri, başkalarına tanıtmak, benimsetmek ya da daha ileri giderek, onları kazanmak amacını güden söz, yazı, simge, gösteri vb. iletişim araçlarıyla gerçekleştirilen örgütlü eylem. Çok kapsamlı bir tanım yapılmak istendiğinde, bunun zıddını da göz önünde bulundurmak gerekir. Bu bağlamda bir ideoloji, düşünce veya inancı yıkmak; örgütü çözmek, sempatizanlarını dağıtmak amacını yine söz, yazı, simge, gösteri ve benzeri iletişim araçlarıyla gerçekleştiren örgütlü eyleme de propaganda denilmektedir. Kullandığı iletişim araçlarıyla göze ve kulağa yönelik olmakla birlikte, zaman zaman sıralanan araçların dışında "zorlama" ve "menfaat sağlama" yollarından da yararlanıyor olması, propagandayı entellektüel düzeyde bir eylem türü olmanın ötesine ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Propaganda

Peygamberlere iman Tevhid inancının temellerinden biri. Peygamber farsça bir kelime olup; sözlükte, "haberci" demektir. Arapçadaki "Nebî" ve "Resul" kelimelerinin karşılığı olarak kullanılır. Bir terim olarak peygamber; Allah Teala'nın, kullarına isteklerini bildirmek ve onlara hakkı, doğruyu ve yanlışı açıklamak üzere seçtiği ve görevlendirdiği insanı ifade eder. Yeni bir kitap ve şeriat getirmiş olan peygambere hem Nebî, hem de Resul denir. Yeni bir kitap getirmeyip kendinden önceki peygamberin şeriatını devam ettiren, onunla amel eden peygambere de sadece Nebî denir. Resulün çoğulu "rusûl"; Nebî'nin çoğulu ise "enbiya"dır. Ayet ve hadislerde Resul karşılığında "mürsel" ve çoğulu "mürselûn" de kullanılır. Peygamberlere inanmak, iman esaslarındandır. Yüce Allah, ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Peygamberlere

Peygamber, peygamberlik PEYGAMBER, PEYGAMBERLİK Haber getiren kişi. Allahu Teala'nın kullarına emir ve yasaklarını bildirmek ve onlara hakkı, doğruyu ve yanlışı açıklamak üzere seçip görevlendirdiği ilahî elçi. Kur'an-ı Kerim' de; "nebi" veya "enbiya", bazan da "resul" veya "rusul" diye geçer. "Nebi", arapça bir kelime olup, "nebe' " kökünden türetilmiştir. Muhbir, yani "haber verici" anlamına gelir. Ancak nebe', herhangi bir haber değil; bize bildirilen fevkalade değerde, çok önemli bir haber, bir tebliğ demektir. Nebe', yalnız, doğruluğunda hiç şüphe olmayan bir haber için kullanılabilir (Rağıb el-Isfahanî el-Müfredat, Nebi maddesi). Nebi'nin manası, Allah'ın, seçtiği kullarına ilahî haberinin, vahiy yoluyla ulaşması ve vahyine muhatab olmasıdır. Kelime, ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Peygamber, Peygamberlik

Peruk Başa giyilen saçlı serpuş. Saçları dökülen veya saç rengini yada şeklini beğenmeyen kimsenin başına kendi saçları imiş gibi görünen saçlı bir serpuşu örtmesine "peruk takma" denir. Saç takma veya ekleme, kişinin tabiî şeklini değiştirme, genç görünme ve karşısındakini yanıltma amacıyla yapılır. İslam bunu hoş görmemiştir. Hz. Peygamber saç takan kadınlara lanet etmiştir (Buharî, Libas, 83, 85; Tefsîru Süre, 59/4; Müslim, Libas, 115, 117-119; Ebû Davud, Tereccül, 5; Tirmizî, Libas, 25; Edeb, 33; Nesaî, Zîne, 22, 23, 24, 29; İbn Mace, Nikah, 52). Hadislerdeki "vasıla"; saçı kısa veya az olduğu için başkalarının saçından saç ekleyen kadın, başka bir deyimle peruk takan ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Peruk

Peçe Kadınların sokakta gezerken yüzlerine örttükleri seyrek dokunmuş örtü, nikab; kovandan bal alırken yüze geçirilen ince tel kafes. Peçe kelimesi İtalyanca "pezzeto"dan alınmıştır. Peçelemek, bir şeyi belli olmaması, seçilmemesi için örterek gizlemek demektir. Günümüzde ülkemizin bazı yörelerinde ve diğer bazı İslam ülkelerinde özellikle genç kadınların sokakta yabancı erkeklere karşı yüzlerine baş örtülerinden ayrı olarak, yüzü göstermeyen fakat bunu takanın dışarıyı görebileceği bir tül taktıkları görülür. Kimi zaman da baş örtüsünün bir bölümü ile iki göz veya bir gözün dışında kalan yüz kısmı örtülür. Kadının yüz kısmının sokakta veya yabancı erkeklerin yanında örtülüp örtülmemesi problemini İslamî açıdan şu şekilde değerlendirmek mümkündür. Kuran-ı ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Peçe

Patrik-patrikhane Yunanca "patrikhis"den gelen, ortodoksların ve bazı doğu kiliselerinin ruhani başkan (lider)larına verilen ad. Bir başka tarifle, büyük ve en önemli şehirlerin, otosefal (kendi kendini idare etme hakkına sahip) kiliselerin ruhani reis (başkan)leri (A Dictionery of Religion and Ethies, London 1921, 327, "patriarch" md.; Annemarie Schimmel, Dinler Tarihine Giriş, Ankara 1955, 244; M.Z.Canan, Ansiklopedik Din ve İnanç Sözlüğü, İstanbul 1983, 180; Duden Zexikon, (Mannheim), Band, 3, 3. Auflage 1729, "patriarch" md.; The Ortodox Church, London 1964, 290). Bu ünvan, önceleri Batı kiliseleri için de kullanılmakla beraber, daha sonra ve günümüzde Ortodoks Kilise'sinin başı olan dini lidere has bir durumda bulunmaktadır. Gregor ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Patrik-patrikhane

Parlamento Yasama ve yürütme ilişkisini, esnek kuvvetler ayrılığı ve dengesine dayanarak kurulmuş olan siyasal mekanizma. Klasik parlamentonun ana yurdu İngilteredir. Kıta Avrupa'sına XlX. yüzyılda geçmiştir. XlX. yüzyılın ikinci yarısına kadar bu klasik tip parlamentolar mevcut iken, daha sonra modern parlamentolar klasik parlamentoların yerini almaya başlamıştır. Klasik Parlamentonun yapısı: 1. Çoğulcu demokratik siyasal hayat (çok partililik), 2. Yasama-Yürütme arasında işbirliği, 3. Yasama-Yürütme arasında eşitlik ve denge, 4. Yasama-Yürütme arasında birbirini karşılıklı etkileme ve kontrol etme imkknı gibi dört unsurdan meydana gelir. Modern parlamentolarda ise artık çok partili rejimler hakimdir; yürütme çoğunluk partisinin bir icra organı haline gelmiştir. Parlamento siyasî hayatın en önemli ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Parlamento

Para Eşyanın değerini ölçmeye ve serveti biriktirmeye yarayan ödeme vasıtası. Ödeme vasıtaları altın, gümüş, madenî veya kağıt para türünden olabileceği gibi; arpa, buğday, tuz, bakır ve demir gibi mislî mallar da ödeme aracı olarak belirlenebilir. Ancak bu sonuncular para sayılmaz (es-Serahsî, el-Mebsût, Beyrut 1398/1978). İslam iktisadına göre ekonomik değeri olan şeyler dört çeşittir. 1. Altın veya gümüşten basılan paralar, ya da ziynet eşyası. Bunlar yalnız satış bedeli olur. 2. Hem satış bedeli, hem de satılan mal olabilenler. Standart (mislî) mallar bu gruba girer. Buğday, arpa gibi. 3. Elbise, hayvan ve bina gibi kıyemî olan şeyler. Bunlar yalnız satılan mal olabilir. 4. ...

Kategori : İslam Ansiklopedisi | Etiket: Para