Ziyâ Gökalp yirminci asır Türk sosyolog, yazar ve şâiri. 1876 'da Diyarbakır 'da doğdu, asıl ismi Mehmed Ziyâ 'dır. Önce mahalle mektebinde okudu. Diyarbakır Askerî Rüştiyesi ve Mülkiye İdâdisini bitirdikten sonra İstanbul 'a geldi. Mülkiye Baytar Mekteb-i Âlisine girdi. Sultan İkinci Abdülhamîd Hanı devirmek için faaliyet gösteren gizli bir cemiyete girdiği için tevkif edildi. Daha sonra Diyarbakır 'a sürüldü. Burada amcasının kızıyla evlendi. 1908 'de İttihat ve Terakkinin Diyarbakır Şûbesini kurdu. 1911 'de Selanik 'e yerleşti. 1912 'de Ergani 'den meb 'us seçildi. Meclisin 18 Ağustosta feshiyle bu vazifesi dört ay devam etti. 1914 'te İstanbul Darü 'l-Fünûnunda içtimaiyat (sosyoloji) dersleri okuttu. ...

Kategori : Biyografi | Edebiyat | Etiket: Ziyâ Gökalp

Roman Alm . Roman , Fr . Roman , İng . Novel . Olmuş veya olması mümkün bir olayla birbirlerine bağlanmış çeşitli insanların , âilelerin , cemiyetlerin başlarından geçen çeşitli hâdiseleri tafsilâtıyla hikâye eden edebî eser . Kelime , " gerçek veya hayâlî bir olayın mensur hikâyesi " mânâsına gelen ramonus kelimesinden çıkmıştır . Edebî bir tür olarak romanın da şiir gibi kesin ve herkes tarafından kabul edilen bir târifi yoktur . Onuncu yüzyıldan îtibâren bütün dünyâda önce destanımsı hikâyeler , daha sonra şövalye romanları , romantik romanlar ...

Kategori : Edebiyat | Genel | Etiket: Roman nedir, roman hakkında ansiklopedik bilgi

Yer gök hiç bir şey yokken dünya uçsuz bucaksız sulardan ibaretti . Tanrı Ülgen bu uçsuz bucaksız dünyada durmadan uçuyordu . Göklerden gelen bir ses Tanrı Ülgen'e denizden çıkan taşı tutmasını söyledi . Göğün emri ile oturacak yer bulan Tanrı Ülgen artık yaratma zamanı geldi diye düşünerek şöyle dedi . Bir dünya istiyorum , bir soyla yaratayım Bu dünya nasıl olsun , ne boyla yaratayım Bunun çaresi nedir , ne yolla yaratayım Su içinde yaşayan Ak Ana , su yüzünde göründü ve Tanrı Ülgen'e şöyle dedi : Yaratmak istiyorsan Ülgen , Yaratıcı ...

Kategori : Edebiyat | Tarih | Etiket: Yaradılış Destanı

Türk Destanları ( Genel Bilgi ) Türk Destanları ( Genel Bilgi ) Bütün dünya edebiyatlarında olduğu gibi Türk Edebiyatının da ilk örnekleri destanlardır . Türk edebiyat geleneği içinde “destan” terimi birden fazla nazım şekli ve türü için kullanılmış ve kullanılmaktadır . Eski Türk Edebiyatı nazım şekillerinden mesnevilerin bir bölümü ve manzum hikâyeler , Anonim edebiyatta ve Âşık edebiyatında koşma veya mâni dörtlükleri ile yazılan veya söylenen ferdî , sosyal , tarihi , acıklı veya gülünç olayları tahkiye tekniği ile çeşitli üslûplarla aktaran nazım türüne ve bu yazıda ele alınan kâinatın , ...

Kategori : Edebiyat | Tarih | Etiket: Türk Destanları (Genel Bilgi)

Dânişmendnâme Anadolunun fethini ve bu mücadelenin kahramanlarını anlatan , X11 . yüzyılda sözlü olarak şekillenen XIII . yüzyılda yazıya geçirilen islâmî Türk destanlarındandır . Danişmendnâme"de hikâye edilen olayların tarihi gerçeklere uygunluğu , kahramanlarının yaşamış Türk beyleri olmalarından , Anadolu coğrafyasının gerçek isimleriyle anılmasından dolayı uzun süre tarih kitabı olarak nitelendirilmiştir .         Köroğlu metni destan adıyla anılmakla ve bazı destanî niteliklere de sahib olmakla birlikte XX . yüzyılda Anadolu"dan derlenen örnekleri daha çok halk hikâyesi geleneğine yakındır . Anadolu"da hikâyeci âşıklar tarafından 24 kol halinde anlatılan hikâyesinin özeti kısaca şöyledir .

Kategori : Edebiyat | Etiket: Dânişmendnâme

Battal-Nâme Bu destanın kahramanı Türkler arasında Battal Gâzi adıyla benimsenmiş bir Arap savaşcısıdır . Asıl destan , VIII . yüzyılda , Emevî"lerin hırıstıyanlarla yaptıkları savaşlarda büyük kahramanlıklar göstermiş Abdullah isimli bir kişiyle ilgili olarak doğmuştur .         Battal arapça kahraman demektir , Battal Gâzi , Arap kahramanına verilen unvanlardır . Türklerin müslüman olmalarından sonra Battal Gâzi destan tipi Türkleştirilmiş önceki destan epizotlarıyla zenginleştirilmiş ve anlatım geleneği içine alınmıştır . XII ve XIII yüzyıllarda Battal-Nâme adı ile ve nesir biçimi yazıya geçirilmiştir . Hikâyeci âşıkların repertuarlarında da yer almıştır . Seyyid ...

Kategori : Edebiyat | Etiket: Battal-Nâme

Hun - Oğuz Destanı Oğuz Kağan destanı M . Ö . 209-174 tarihleri arasında hükümdarlık yapmış olan Hun hükümdarı Mete"nin hayatı etrafında şekillenmiştir . Bütün Türk destanlarında olduğu gibi bu destanın da ilk şekli günümüze ulaşmamıştır . Bugün , elimizde Oğuz destanının üç varyantı bulunmaktadır . XIII ile XVI yüzyıllar arasında Uygur harfleriyle yazılmış ve islâmiyetten önceki inancı yansıtan varyantın ilk örneği temsil ettiği kabul edilebilir . XIV . yüzyıl başında yazıldığı bilinen Reşîdeddîn"in Câmi üt-Tevârih adlı eserinde yer alan Farsça Oğuz Kağan Destanı İslâmi varyantların ilkini temsil etmektedir . Oğuz Kağan ...

Kategori : Edebiyat | Tarih | Etiket: Hun - Oğuz Destanı

Şu Destanı Şu destanı M . Ö . 330-327 yıllarındaki olaylarla bağlantılıdır . Bu tarihlerde Makedonyalı İskender , İran'ı ve Türkistan"ı istilâ etmişti . Bu dönemde Saka hükümdarının adı Şu idi . Bu Destan Türklerin İskender'le mücadelelerini ve geriye çekilmeleri anlatılmaktadır . Doğuya çekilmeyen 22 ailenin Türkmen adıyla anılmaları ile ilgili sebeb açıklayıcı bir efsane de bu destan içinde yer almaktadır . Kaşgarlı Mahmud Divan ü Lügat-it Türk"de İskender'den Zülkarneyn olarak bahsetmektedir . Destanın tesbit edilebilen kısa metni şöyle özetlenebilir:          İskender , Türk memleketlerini almak üzere harekete geçtiğinde Türkistan"da hükümdar Şu ...

Kategori : Edebiyat | Tarih | Etiket: Şu Destanı

Alp Er Tunga  Sakalar dönemine âit Alp Er Tunga ve şu olmak üzere iki destan tesbit edilmiştir .      Alp Er Tunga , M . Ö . VII . yüzyılda yaşamış kahraman ve çok sevilen bir Saka hükümdarıdır .      Alp Er Tunga Orta Asya"daki bütün Türk boylarını birleştirerek hâkimiyeti altına almış daha sonra Kafkasları aşarak Anadolu Suriye ve Mısır"ı fethetmiş ve Saka devletini kurmuştur .      Alp Er Tunga"nın hayatı savaşlarla geçmiştir . Uzun süre mücadele ettiği İranlı Medlerin hükümdarı Keyhusrev "in davetinde hile ile öldürülmüştür .      Alp Er Tunga ile iranlı Med hükümdarları ...

Kategori : Edebiyat | Tarih | Etiket: Alp Er Tunga

Türk Destanları Bütün dünya edebiyatlarında olduğu gibi Türk Edebiyatının da ilk örnekleri destanlardır . Türk edebiyat geleneği içinde "destan" terimi birden fazla nazım şekli ve türü için kullanılmış ve kullanılmaktadır .            Eski Türk Edebiyatı nazım şekillerinden mesnevilerin bir bölümü ve manzum hikâyeler , Anonim edebiyatta ve Âşık edebiyatında koşma veya mâni dörtlükleri ile yazılan veya söylenen ferdî , sosyal , tarihi , acıklı veya gülünç olayları tahkiye tekniği ile çeşitli üslûplarla aktaran nazım türüne ve bu yazıda ele alınan kâinatın , insanlığın , milletlerin yaradılışını , gelişimini , hayatta kalma ...

Kategori : Edebiyat | Tarih | Etiket: Türk Destanları