Felsefe Nedir
FELSEFE NEDİR?
Felsefe kişinin kendisini ve çevresini anlama , yorumlama , açıklama ve gerçeği arama çabasıdır .
FELSEFENİN GENEL ÖZELLİKLERİ
Felsefe , bilgi edinmeye değil bilgi aramaya yönelik bir faaliyettir .
Felsefede cevaplardan çok sorular önemlidir .
Felsefe , insanı ve evreni bir bütün halinde kavramaya çalışır .
Felsefe , bir bilin değildir ancak bütün bilimler felsefeden doğmuştur .
Felsefenin yöntemi her zaman için bilinçli , tutarlı , sistemli bir düşünme yöntemidir .
Felsefi sistemler kendi içerisinde tutarlıdır . Fakat genel- geçer bir niteliğe sahip değildirler .
FELSEFENİN YARARI
Felsefe kişide merak ve kuşku uyandırır .
Felsefe bilinçlenmeyi ve görüş açımızın gelişmesini sağlar .
Demokrasinin gelişmesini ve işlemesini sağlamaktadır .
Yeni bilim dallarının ortaya çıkmasını sağlar .
Felsefe insana hemen her konuda akıl yürütebilmesini sağlar .
BİLGİ ve BİLGİ TÜRLERİ BİLGİ : Suje ile Obje arasındaki ilişki sonucunda elde edilen üründür .
İnsanın , bilgi elde etmesinde iki yetisi vardır :
1- Düşünme
2- Duyular yoluyla algılama gözlemleme
BİLGİ TÜRLERİ : Gündelik Bilgi , Dinsel Bilgi , Teknik Bilgi , Sanat Bilgisi , Bilimsel Bilgi , Felsefi Bilgi
Gündelik Bilgi: İnsanların gündelik hayatlarında en sıradan deneyimleri sonucunda elde etmiş oldukları bilgi türüdür . Özellikleri :
Tek tek olaylarla ilgilidir .
Sezgilere dayalı olarak ortaya çıkar .
Genelleştirilmiş bilgidir . Ancak gerçekliğinden söz edilemez .
Sonuçları kesin değildir ve sistemsiz bir yapıya sahiptir .
Dinsel Bilgi : Dinsel bilgide suje ile obje arasındaki ilişki inanç temeline dayanır . Bu bakımdan dinsel bilgide gerçekliğin kanıtlanmasına ihtiyaç yoktur .
Varlığı inanç aracılığıyla ortaya koyar .
Tanrı , evren ve insana ilişkin tümel açıklamalar içerir .
Eleştiri ve tartışmaya kapalıdır . ( dogmatiktir )
Teknik Bilgi : Doğal nesnelerin bilimsel bilgilerden yararlanılarak insan yaşamında kullanabilir halde getirilmesi sonucu elde edilen bilgi türüdür . Özellikler :
pratik yarara dayalı olarak oluşur .
İnsan yaşamını kolaylaştırmak amacına yöneliktir .
Bilimsel bilgi ile karşılıklı etkileşim içindedir .
Sanat Bilgisi : Sanat güzeli arayan gerçekliği simgelerle anlatmaya çalışan bir etkinliktir . Bu etkinlik duyguya ve sezgiye dayanır . Yetenek ve hayal gücü gerektirir . Özellikleri :
Sezgilere ve yaratıcı hayal hücüne dayanmaktadır .
Subjektiftir .
Amaç , estetik haz uyandırmaktır .
Bilimsel Bilgi : Bilimsel bilginin başlıca özelliği nesnel , kesin , genelleyici , eleştirel olmasıdır . Akla , gözleme , deney ve kanıta dayanır . Bilimsel bilgi üçe ayrılır .
1 Formel Bilgi :
Yalnızca düşüncede var olan varlığı konu edinir .
Matematik , mantık , etik , değerler bu alana girer .
Tümden gelim yöntemini kullanır .
2 Doğa Bilimleri :
Reel varlığı konu edinir .
Fizik , kimya , biyoloji , tıp ve yer bilimleri bu alana girer .
Temel özelliği olgusallıktır . ( Olgusallık : Yargıların doğrudan ya da dolaylı olarak gözlenebilir olanı dile getirmesidir . )
Tümevarım ( endüksiyon ) yöntemini kullanır .
3 İnsan Bilimleri :
Konusu insan ve toplumdur .
Piskoloji , sosyoloji , tarih , siyaset ve coğrafya bu alana girer .
Anlama yöntemi kullanır .
Toplumsal olayları anlamamızı sağlar .
Felsefi Bilgi : Felsefi bilgi , insanın deneye dayanmadan yalnızca aklıyla , düşünme gücüyle kafasındaki sorulara cevap vermesidir . Özellikleri :
Tümel ve geneldir
Özü araştırır .
Akılcıdır .
Yöntemlidir .
Sistematik düzenlidir .
soru sormaya ve hayal gücüne dayalıdır .
FELSEFENİN DİĞER ALANLARLA İLİŞKİSİ Felsefe İle Bilim Arasındaki Ortak Özellikler:
Akıl ve mantık ilkeleri kullanır .
Bilinçli yöntemli ve sisteme dayalıdır .
İlke ve yasalara ulaşmaya çalışırlar .
Merak ve anlama arzusundan doğmuştur .
Felsefe İle Bilim Arasındaki Farklar:
Kelsefe hem olgularla hemde değerlerle ilgilenirken bilim sadece olgularla ilgilenir .
Bilimin önermeleri doğrulanabilir ancak felsefenin önermeleri dar anlamda doğrulanamazlar .
Bilimlerde ön görüde bulunabiliriz ancak felsede bulunamayız .
Felsefe İle Din Arasındaki Ortak Özellikler:
Konuları insan ve evrendir .
Varlığı tümel olarak açıklarlar .
Felsefe İle Din Arasındaki Farklar :
Felsefi bilgiler akla dayanırken dinsel bilgiler inanca dayanır .
Felsefede soru sormak esastır ama dinde verilen cevaplara inanmak esastır .
Felsefe eleştiricidir din ise dogmatiktir .
Felsefe İle Sanat Arasındaki Ortak Özellik:
Varlığı , hayatı insanı yaratıcı bir zeka ile kavrar ve yorumlar .
Felsefe İle Sanat Arasındaki Fark :
Felsefe doğrulara dayanırken sanat duygusallığa dayanır .
BİLGİ FELSEFESİNİN TEMEL KAVRAMLARI
Doğruluk , Gerçekçilik , Temellendirme dir .
Doğruluk : Düşüncenin gerçekle bire bir uyuşmasıdır .
Gerçekçilik: Gerçek , bilinçten bağımsız olarak nesnel dünyada bulunan güneş , hava , taş gibi şeylerdir .
Temellendirme : Ortaya konan bir soru için dayanak , gerekçe , temel bulunmalıdır . Temellendirilmiş bir bilgi ölçütler aracılığıyla kazanılan bilgidir .
BİLGİ FELSEFESİNİN TEMEL PROBLEMLERİ :
Doğru Bilginin Mükün Olup Olmadığı
Doğru Bilginin Kaynağının Ne Olduğu
Doğru Bilginin Ölçütü Ve Sınırı Ne Olduğu
Problemleri bilgi felsefesinin en önemli problemleridir .
DOĞRU BİLGİNİN MÜKÜN OLUP OLMADIĞI PROBLEMİ:
doğru bilginin mümkün olduğu savunulan ( DOGMATİZM )
doğru bilginin mümkün olmadığı savunulan ( SEPTİSİZM )
DOGMATİZM: Kesinliğinden hiçbir şekilde şüphe edilmeyendir . Dogmatizm de :
değişmez ve kesin bilgiler olduğu savunulur .
Akıl aracılığıyla elde edilen bilgiler kanıt aramaksızın üzerine her hangi bir inceleme ve eleştirme yapılmaksızın doğru olarak kabul edilir .
Doğmatizm temeli üzerinde rasyonalizm , emprizm , kritisizm , analitik felsefe , pozitivizm , sezgicilik , pragmatizm , fenomenoloji gibi felsefi akımlar doğmuştur .
SEPTİSİZM ( şüphecilik ) : doğru bilginin mümkün olmadığı ve hiçbir şekilde bilgi elde edilemeyeceği savunulan akımdır .
septikler , insanın duygularının ve aklının yetersizliğinden dolayı doğru bilgiye ulaşılamayacağını savunurlar .
Belli bir doğruya ulaşmadan önce kuşku duymak zorunlu ve kaçınılmazdır .
BİLGİNİN KAYNAĞI PROBLEMİ : felsefe tarihi boyunca bilginin kaynağıyla ilgili dört temel görüş ortaya çıkmıştır . Bu görüşler :
Kritisizm ( Eleştiricilik ) : Bilginin kaynagında aklın ve deneyin bir arada bulunduğunu savunan akımdır .
Entüisyonizm ( Sezgicilik ) : Bilgi elde etmede aklın ve deneyin yetersiz olduğu insanın sadece sezgi aracılığıyla bilgi elde edebileceği savunulan akımlardır .
Rasyonalizm ( Akılcılık ) : Bilginin temel kaynağının akıl olduğunu savunulan akımdır . Rasyonalistlere göre bilgi zorunlu , kesin ve genel- geçer olmalıdır . Böyle bir bilgi ancak akılla elde edilebilir . Bilim modeli matematik ve mantıktır . Rasyonalistlere göre bilgi doğuştan gelmektedir . Doğuştan gelen bu bilgilere apriori bilgileri denir . ( PLATON . FARABİ )
Emprizm ( Deneycilik ) : doğuştan zihnimizde hiçbir bilgi , düşünce ve ilke bulunmadığını , bilgilerimizin duyu ve algıdan geldiğini deneyden türediğini ileri süren felsefi akımdır . ( JOHN LACKE )
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.
vuhuv.com.tr