Ası Ve Igne Yapmak

Ası ve ıgne yapmak

Aşı, bazı mikrop ve hastalıklara karşı bağışıklık kazanmak, iğne ise genellikle hastalandıktan sonra tedavi olmak ve vücûda direnç kazandırmak amacıyla yapılan bir koruyucu tedavi usulüdür. Diğer konularda olduğu gibi hastalık konusunda da daha önceden tedbir alınması ve koruyucu hekimlik kurallarına uyulması, hastalık gelmişse tedavi olunması İslam'da asıldır.

Ayette "Kendi ellerinizle kendinizi tehlikeye atmayınız" (el-Bakara, 2/195) buyurulur. Allah Resulü de şöyle buyurmuştur: "Ey Allah'ın kulları, tedavi olun; çünkü Allah, yarattığı bir hastalık için mutlaka bir şifa veya deva yaratmıştır. Ancak bir dert müstesna. O da yaşlanmadır" (Tirmizî, Tıb, 2; Ebû Davûd, Tıb, 1; İbn Mace, Tıb, 1; Ahmed b. Hanbel, III, s. 156)

İslam'da hastaya, namaz, oruç vb. ibadetlerde bazı kolaylıklar getirilmiştir. Namazı oturduğu yerde veya yatarak kılma; Ramazan'da oruç tutmayarak daha sonra kaza etme gibi. (Bakara, 2/184-185) Ancak hasta olan kişi oruca dayanabilecek durumda ise, oruç da tutabilir. Bu durumda, günlük olarak belirli saatlerde alması gereken ilaçları varsa durum ne olur? Ağız, burun, ön ve arka gibi normal yollardan oruçlu iken alınacak, yiyecek, içecek, ilaç ve benzeri şeylerin orucu bozacağı konusunda İslam bilginleri arasında görüş birliği vardır. Bu yüzden, ağızdan alınacak hap, şurup, pastil vb. ilaçlar orucu bozar.

Aşı ve iğnenin durumuna gelince; Ebû Hanîfe (ö. 150/767)'ye göre karın boşluğuna veya beyne kadar ulaşan derin yaralara sürülen ilaçlar karın boşluğuna veya beyne ulaşırsa oruç bozulur ve kazayı gerektirir. Buna göre; aşı veya iğne yoluyla deri altına, adaleye veya damara zerkedilen ilaç orucu bozar. Çünkü bu yolla alınan ilaç, serum veya aşı tam içeriye akıtılmış ve bütün vücûda yayılmış olur. Ayrıca oruçlunun iradesiyle tatbik edilmiş ve vücûdun salahına elverişli bulunmuştur. İlacın bu şekilde içeriye girmesi, suyun mesamattan içeriye nüfuz etmesi kabilinden değildir. Bu duruma göre aşı ve iğneyi zaruret bulunmayınca iftardan sonra yapmak ihtiyata daha uygundur.

İmam Muhammed (ö. 189/805) ve imam Ebû Yusuf (ö. 182/798)'a göre, birşey normal yollardan içeriye girmedikçe oruç bozulmaz. Çünkü oruç; "normal bir yoldan, ağız veya burun gibi bir uzuvdan içeriye bir şey götürmemek suretiyle kendini tutmak" şeklinde tarif edilir. Bu konuda yaraya konan bir ilacın karına veya beyne ulaşmasına itibar edilmez. Çünkü bu nüfuz etme normal bir yolla olmamıştır. Buna göre, aşı ve iğnenin de orucu bozmaması gerekir. Eskiden fetvahanede ve 1948 yılında el-Ezher Üniversitesi'nin fetva komisyonunda "Tabiî delikler dışında bir yerden içeriye giren şey orucu bozmaz" şeklinde fetva verilmiştir. (el-Kasanî, Bedayiu's-Sanayi', II, 94-102; İbnü'l-Hümam, Fethu'l-Kadîr, II, 64-77; İbn Abidîn, Reddü'l-Muhtar, II,132-153; Terc. A. Davudoğlu, İstanbul 1985, IV, 294 vd.; Ahmed eş-Şirbasî, Yes'elûneke fî'd-Dîn ve'l-Hayat, I, s.144-145; Bilmen, Büyük İslam İlmihali, İstanbul 1985, s. 292-293; Hayrettin Karaman, Günün Meseleleri, İstanbul 1982, I, s. 502, II, s. 32)

Günümüzde, müctehid imamlar devrinde bulunmayan ve açlığı, susuzluğu giderecek ya da oruca karşı vücuda direnç kazandıracak hap, iğne, serum vb. nin kullanılması oruç ibadetini amacından uzaklaştırabilir. Çünkü birçok ilaçların tableti yerine ayrıca iğnesi olabilmektedir. Tablet şeklini ağızdan alanın orucu bozulurken, aynı ilacın şırınga ile adaleye zerkedilmesi halinde orucun bozulmaması bir çelişki meydana getirebilir. Bu yüzden gündüz ilaç almak zorunda olan hastaların orucu kazaya bırakması, durumu hafif olanların ise iğneyi iftardan sonra yaptırması ihtiyata daha uygun olsa gerektir.

Hamdi DÖNDÜREN

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Ası Ve Igne Yapmak

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/asi-ve-igne-yapmak.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.