Bain Talak
Bain talak
Yeniden bir mehir tesbit ederek nikah kıymadıkça
karı ile koca arasındaki evlilik bağını kesip
onları biribirinden ayıran ve nikahtan doğan
karşılıklı hak ve görevlere derhal son veren boşama
türü.
Bain talakın üç şekilde meydana
geldiğinde İslam hukukçuları ittifak etmişlerdir (İbn
Rüşd, Bidayetü'l Müctehid, II, 61):
1- Nikahtan sonra fakat cinsi münasebette bulunmadan
ve sahih halvet olmadan yapılan boşama.
2- Üç talak ile yapılan boşama,
3- Kadının isteği ile bir bedel
karşılığında anlaşarak yapılan
boşama,
Hanefiler, kinayeli veya mübalağa ve şiddet
ifade eden sözlerle yapılan boşamayı da bain talak
sayarak, maddeyi dörde çıkarmışlardır (Hayreddin
Karaman, M. İslam Hukuku, I, 303)
Bain talak, beynûnet-i* suğra (küçük ayrılık)
ve beynûnet-i kübra (büyük ayrılık) olmak üzere iki kısma
ayrılır. Buna hürmet-i hafife ve hürmeti galiza da denir. Bir
veya iki talak ile meydana gelen bain talaka beynûnet-i suğra;
üç talak ile meydana gelen bain talaka da beynûnet-i kübra adı
verilir.
Eşini ric'î (dönülebilen) talak ile boşamış
olan bir kimse, iddet müddeti (üç ay) içerisinde kararından vazgeçip
evine dönmezse, bu boşama bain talaka dönüşür ki, tekrar
evlenmek isteseler, mehir ve nikah gerekir.
Beynûnet-i suğra ile boşanan eşler,
derhal boşanmış olduklarından birbirine mirasçı
olamazlar. Koca, karının hakkı olan mehirini henüz vermemiş
ise hemen ödemesi gerekir.
Bain (bir veya iki) talakla karısını
boşamış olan kimse, karısı başka biriyle
evlenmeden, yeni bir mehir ve yeni bir akidle onunla tekrar evlenebilir.
Beynûnet-i kübra (üç talak) ile boşayan kimse ise, kadın
başka biriyle evlenmeden, onunla tekrar evlenme hakkına sahip
değildir (Seyyid Sabık, Fıkhü's-Sünne, II, 277). Bu
konuda Kur'an-ı Kerîm'de: "Boşama iki defadır. Ondan
sonrası ya iyilikle tutmak veya güzellikle salmak vardır...
Bundan sonra kadını tekrar boşarsa, kadın başka
biriyle evlenmedikçe kendisine helal olmaz" (el-Bakara, 2/229-230),
buyurulmaktadır.
İki veya üç defa yapılan
boşamaların aynı anda veya ayrı ayrı zamanlarda
yapılması önemlidir. Normal olarak boşamaların
ayrı ayrı zamanlarda yapılması gerekir. Başka bir
deyimle bir iddet müddetinde yani üç ayda bir defa boşama
yapılır. Üç ay geçtikten sonra ikinci defa boşar. Bir
üç ay geçtikten sonra tekrar üçüncü defa da boşarsa, beynûnet-i
kübra meydana gelmiş olur. İslam hukukçuları bu konuda
görüş birliğine varmışlardır. Fakat, bir anda
iki veya üç talak ile boşama yapılırsa, iki ve üç talak
meydana gelir mi yoksa bu, bir talak mı sayılır hususunda görüş
ayrılıkları vardır. Bazıları yukarıda
geçen ayetin zahirini delil göstererek, bir anda iki defa boşarsa
iki, üç defa boşarsa üç sayılır derken; diğerleri
de bir anda iki veya üç defa yapılan boşamalar bir talak hükmündedir
demişlerdir. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.s.) ve Hz. Ebû Bekir
devrinde ve Hz. Ömer'in ikinci yılına kadar, aynı anda
yapılmış olan iki üç veya daha fazla boşamalar, bir
talak kabul edilmiştir (İbn Rüşd, a.g.e., II, 61). Dinde
kolaylık esas olduğuna göre, toplumun temelini oluşturan
aile yuvasının dağılmasını önlemek için,
aynı anda yapılan iki, üç veya daha fazla boşamaların
bir talak sayılmasında fayda vardır. Bununla
kadının mağduriyeti önleneceği gibi
pişmanlık kapısı da kapatılmamış olur.
Osman ESKİCİOĞLU
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.