Belva-ı Amme

Belva-ı amme

Belva, musibet, zahmet, ıztırap, meşakket, güçlük gibi anlamlara gelir. Amme, ise bütün, herkes, umûm demektir. Buna göre "belva-i amme" herkesi kapsayan meşakkat ve güçlük demektir.

Terim olarak belva-i amme; kaçınılması güç, umûmun mübtela olduğu bir şey hakkında husûsî bir hüküm verilmesidir.

Dinimiz kolaylık dinidir. Kur'an-ı Kerîm'de: "Allah sizin için kolaylık ister, zorluk değil ", (el-Bakara, 2/185) buyurulur. Bu nedenle "belva-i amme" fıkhın fer'î kaynaklarından biri olmuştur. Müslümanların çoğunun uğradığı güçlük ve meşakkatler bu kaideye dayanılarak hafifletilmiştir. Bunlardan birkaç misal verelim:

Sokakta elbisemize sıçrayan ve korunması mümkün olmayan su ve çamur damlalarıyla namaz kılmanın caiz olması;

Özürlü kimselerin özürleri sebebiyle bulaşan pislikle namaz kılmalarının caiz olması;

Çocukların öğrenmek için abdestsiz olarak Kur'an-ı Kerîm'i ellerine almalarının caiz olması;

Binalardaki tuvaletlerde tuvalet esnasında ön ve arkayı kıbleye çevirmenin caiz olması; (İbn Nüceym, el-Eşbah ve'n-Nezair, Kahire 1968, s. 76-77).

Doktor ve sağlık görevlilerinin tedavî için kadın ve erkeklerin avret mahallerine bakmalarının caiz olması gibi.

Ancak hakkında nas olan hükümler "belva-i amme" sebebiyle kolaylaştırılamaz. İnsanın idrarı elbisesine bulaşır, bunda belva-i amme vardır, diye idrarın necis olmadığına hükmedilemez, çünkü bu konuda nas vardır. (Atıf Bey, Mecelle Kavaid-i Kulliyye Şerhi, İstanbul 1327, s. 25).

Durak PUSMAZ

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Belva-ı Amme

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/belva-i-amme.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.