Beyyine Suresi

Beyyine suresi

Kur'an-ı Kerîm'in doksan sekizinci sûresi. Sekiz ayet, doksan dört kelime, üçyüz doksan dokuz harftir. Fasılası h'dir. Mekkî veya medenî olduğu hususu müfessirler arasında ihtilaflıdır. Cumhur-ı müfessirine göre Mekkî'dir. Buna karşılık İbn Zübeyr ile Ata İbn Yesar Medenî olduğunu söylemişlerdir. Bunun aksi de iddia edilmiş ve Cumhur'a göre Medenî olduğu belirtilmiştir. Ebû Salih, İbn Abbas'dan Mekkî olduğunu rivayet etmiştir. İbn Kesîr (774/1372) ise şöyle bir hadîse dayanarak Medenî olduğunu kesin bir ifadeyle belirtmiştir:

Enes b. Malik'den rivayete göre Rasûlullah (s.a.s.) Ubey b. Ka'be: Allah, sana Beyyine sûresini okumamı emretti. "Übey: Cenab-ı Allah benim adımı söyledi mi ya Rasûlallah?" diye sordu.

Rasûlullah: "Evet, söyledi" deyince, Übey b. Ka'b duygulanarak ağladı. (Müslim, Fadailüs-Sahabe, 23, 121, Hadis no: 2465).

Beyyine sûresi, Kur'an-ı Kerîm sûrelerinden evsat-ı mufassal sûreler arasında yer alır (bk. sûre). Bu sûreye "Munafıkun" ve "Beriyye" adı da verilir.

Beyyine; nûr gibi kendisi beyyin, yani gayet açık olup da başkasını beyan eden, açıklayan demektir. Bu yüzden davacının davasını açık bir sûrette beyan ve isbat eden şahide; sağlam delil ve mûcizeye, beyyine denir. Burada ise Rasûlullah (s.a.s.)'e beyyine denmiştir. Çünkü hak ile batılı birbirinden en iyi ayıran beyyine (delil) O'dur.

Sûrenin Medine'de inmiş olması ihtimalini kuvvetlendiren bir uslûp, içerisinde bazı tarihî ve imanî gerçekleri açıkladığı görülmektedir. Bu gerçeklerden birincisi Hz. Peygamber'in Peygamberliğinin ehli kitaptan ve müşriklerden küfredenlerin düştükleri sapıklık ve ihtilafı ortadan kaldırmak için kaçınılmaz olduğu, Hz. Peygamber gelmeden bu ihtilafları ortadan kaldırmanın mümkün olmadığı hususunu ortaya sermektedir:

"Kitap ehlinden ve müşriklerden küfredenler kendilerine apaçık bir hüccet (beyyine) gelinceye kadar vazgeçecek değillerdi. Arınmış sahifeleri okuyan Allah katından bir peygamber, içinde en doğru yazılar bulunan... " (1-3).

Diğer bir gerçek ise Ehl-i Kitab'ın bilgisizliklerinden veya bu kitabın kapalı ve anlaşılmaz noktaları bulunduğundan dolayı onun üzerinde ihtilafa düşmemiş olduklarını; ancak kendilerine deliller ve bilgi geldikten sonra ihtilafa düştüklerini belirtmektedir.

"Kitap verilmiş olanlar ancak kendilerine apaçık hüccetler geldikten sonra ayrılığa düştüler. " (4).

Ehl-i Kitab olan yahudi ve hristiyanlar Rasûlullah gelmeden evvel sapıklık içinde idiler. Bu sapıklığa o kadar dalmışlardı ki kendi kendilerine doğru yolu bulmaları mümkün değildi. Uyanmaları için bir peygambere ihtiyaçları vardı. Aynı zamanda Allah'a söz de vermiş, eğer o peygamber gelirse ona iman ederiz demişlerdi. Bu konuda da hayli bilgi sahibi idiler. Çünkü kitaplarında ona dair bir çok bilgi vardı. Hal böyle iken o rasûl gelince ihtilafa düştüler. Bazıları iman etti, birçokları ise onu tanımadılar. Ehl-i Kitab ahir zaman peygamberi hakkında bir çok bilgiye sahip oldukları halde böyle davranırlarsa, müşriklerin İslam'a büyük tepki göstermeleri beklenen bir husustu. Zaten tarih de bu istikamette gelişti.

Sûrenin başında da işaret edildiği gibi, Ehl-i Kitab'ın ve müşrik kafirlerin akıbetlerinin kötü olduğu, yani ebediyyen Cehennem'de kalacakları; buna karşılık yaratıkların iyisi olan mü'minlerin ve salah erbabının akıbetlerinin ebedî Cennet olduğu buyurulmuştur.

Üçüncü gerçek ise, aslında dinin bir tek kaynaktan doğduğunu, kaidelerinin sade ve açık olduğunu, bundan dolayı ihtilafa ve görüş ayrılıklarına gerek bırakmadığını tabiatı itibarıyla anlaşılır bulunduğunu ifade etmektedir:

"Halbuki onlar doğruya yönelerek, dini yalnız Allah'a has kılarak, O'na kulluk etmek, namazı kılmak ve zekat'ı vermekle emrolunmuşlardı. İşte bu en doğru dindir. " (5).

Dördüncü gerçek ise, kendilerine apaçık deliller geldikten sonra küfredenlerin yaratıkların en kötüsü olduğu; iman edip salih amel işleyenlerin ise yaratıkların en iyisi olduğu hususdur. Her iki grubun cezası birbirinden bütünüyle farklı olacaktır.

Kitab Ehli'nden ve müşriklerden küfredenler, içinde ebediyyen kalacakları Cehennem ateşindedirler. Yaratıkların en kötüsü de işte bunlardır. İman etmiş olup salih ameller işleyenler; işte onlar yaratıkların en hayırlısıdırlar. Rableri katında onların mükafatı, altlarından ırmaklar akan ve orada ebediyyen kalacakları Adn Cennet'leridir. Allah onlardan razı olmuştur, onlar da Allah'tan razı. İşte bu Rabbi'nden korkan kimseye mahsustur. " (6-8)

İmanın en önemli unsuru Cenab-ı Allah'a ihlas ile İbadet etmek, yalnız O nun adını anmak, her türlü söz, iş ve amelde samimiyetle O'na yönelmektedir.

İhlas, ibadetin özüdür. Bir kudsî hadisde şöyle buyurulmuştur:

"Ben Şirke nisbetle ortakların en zenginiyim. Kim bir amel eder de başkasını bana ortak koşarsa ben onu da şirkini de terk ederim. " (Müslim, Zühd, 46; İbn Mace, Zühd, 21 ).

Abdulvehhab ÖZTÜRK

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Beyyine Suresi

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/beyyine-suresi.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.