Cıbt

Cibt'in ne anlama geldiği konusunda çok çeşitli görüşler ileri sürülmüştür. "Müfredat" sahibi Rağıb el-İsfahanî'ye göre, "kendisinde hayır bulunmayan her bayağı şeye cibt" denir (el-Müfredat fî Garîbi'l-Kur'an, 85) Buradan hareketle Allah'tan başka ibadet edilen her şeye bu isim verilebilir. İmam Suyûtî'ye göre görüşlerin en doğrusu da budur (Mu'terekü'l-Akran fî i'cazi'l-Kur'an, Mısır 1970, II/60).

Bazılarına göre Habeşistan dilinde sihirbaz ve şeytan'a "cibt" denilir ve Kur'an'da da bu anlamda kullanılmıştır.

Kur'an-ı Kerim'in sadece bir yerinde (Nisa 4/51) geçen bu sözcük "tağût"la birlikte zikredilmektedir.

İbn Abbas'tan nakledilen bir rivayete göre, adı geçen ayette bu sözcükle putlar sözkonusu edilmiştir. "Tağût" sözcüğüyle de, insanları saptırmak için bu putlar hakkında yalan yorumlarda bulunanlar kastedilmektedir (Taberî, Camiu'l-Beyan, Kahire 1968, V, 131 vd.; İbn Kesir, Tefsir, İstanbul 1985, II, 293).

Bu konuda daha başka görüşler ileri sürülmüşse de, hepsindeki ortak nokta; cibt'in son derece kötü ve çirkin şeylere bir isim olduğu gibi: Allah'ın vahdaniyyet ve hakimiyetine karşı çıkan her türlü gayr-i İslamî şahsiyet, düşünce, hukuk, devlet ve hakimiyet anlayışını ifade ettiğidir. Tağûtla birlikte aynı ayette zikredilmesi ona bu anlamı kazandırmıştır. Ayrıca tefsirlerde cibt'in sihir veya sihirbaz, put veya yönetici anlamına geldiği de ifade edilmektedir.

M. Sait ŞİMŞEK

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Cıbt

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/cibt.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.