El Öpmek
El öpmek
Sevgi, saygı ve hürmet ifadesi olarak yerleşmiş
örfî, ahlakı ve geleneksel bir hareket. Müslümanlar arasında
küçüklerin büyüklere hürmetlerini göstermek için ellerini öpüp
alınlarına götürmeleri yerleşmiş bir adettir.
Genellikle yolculuklara gidiş ve dönüşlerde, uzun
ayrılıklarda, misafirliklerde, düğün ve bayramlarda el
öpme yaygınlaşmıştır.
Müslümanların kendi aralarında
tokalaşma * ve musafaha yapmaları genel bir ahlakı
davranıştır: el öpme ise ana-babaya, saygıya layık
yaşlılara ve hocalara karşı yöneltilen bir davranıştır.
Bunların dışında herhangi bir menfaat için başkalarının
elinin öpülmesi mekruh olarak görülmüştür.
Sahabilerin, Hz. Peygamber (s.a.s.)'in elini
öptükleri rivayet edilmiştir (Ebû Davûd, Sünen, Kitabu'l-Edeb,
5223). İki Yahudi'nin Resulullah'a gelip ona soru sorduktan sonra
elini öptüklerini Tirmizî nakletmektedir (Tirmizî, Sünen, İsra
Tefsiri, İbn Mace, II, 1221). İslam alimleri, hürmet ve
dindarlıktan dolayı kucaklaşıp, el ve bası
öpmenin mübah olduğunu, dünyalık için el öpmeninse mekruh
olduğunu belirtmişlerdir (Şeyh Muhammed es-Sefarini, Sülasiyatü
Müsnedi'l İmam Ahmed, Dımeşk 1961, II, 178-179). Hz.
Ali'nin, babanın çocuğunun elini öpmesinin bir şefkat,
çocuğun babasının elini öpmesinin bir ibadet, kocanın
hanımının elini öpmesinin arzudan, kişinin din
kardeşinin elini öpmesinin dinden olduğunu söylediği
nakledilmiştir (Osman Şekerci, Kaynaklarımıza Göre
İslam Terbiyesi, İstanbul 1972, s.175). İslam, mahrem
olmayanların elini sıkmayı yasakladığı gibi,
bir kimsenin karşısında dalkavukluk yapmayı
eğilip bükülmeyi de çirkin bir hareket saymıştır.
Hz. Peygamber, "Bereket büyüklerimizdedir. Küçüklerimize acımayan,
büyüklerimize saygı göstermeyen bizden değildir"
buyurmuştur (Mecmau'z-Zevaid, VIII, 15). Bu sebeple saygıya layık
yaşlı kişilerin ve alimlerin elinin öpülmesi bir hürmet
ifadesidir.
Kab b. Malik ve arkadaşları,
affedilmelerine ilişkin ayetler inince (bk. DARGINLIK Mad.) Rasûlullah'a
giderek mübarek ellerini öpmüşlerdir. Hatta peygamberimizin
mübarek elini öpenlerin bile elleri öpülmüştür (a.g.e., s.42,
Ahlak Hadisleri Trc:Fikri Yavuz; İstanbul 1975, II, 352-353.)
Çocuklar, genelde bütün büyüklerinin ellerini
öperlerken; akil baliğ olmuş bir kişinin anne, baba,
dede nine, amca, dayı, hala, teyze, ağabey, abla ve
kayınbabasının elini öpmesi caizdir. Damadın
kaynanasının, gelinin de kayınbabasının elini
öpmesi hususunda ihtilaf vardır. Çok yaşlı
kadınların ellerinin öpülmesinde beis yoktur: ancak mahremi
olmayan kadınların elinin öpülmesi haramdır ve el
zinası sayılmaktadır. Özellikle bu son husus, batılı
cahili bir burjuva adetidir.
El öpmeyi, tek başına bir ahlaki davranış
olarak değil, müslümanlar arasında geçerli olan ahlakı
davranışların; kucaklaşma, tokalaşma, güzel söz
söyleme vb. hareketlerin bütünlüğü içerisinde bakılmalıdır.
Habil NAZLIGÜL
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.