Emanet

Birisinin koruması için bırakılan maddî ve manevî hak. Emniyet edilip inanılan şey. Peygamberlerde bulunan sıfatlardan biri de "emanet"tir. Kur'an'a, Sünnete ve Resulullah'ın eşyasına da "emanet" denir.

Resulullah, hicretten önce, kendisinde bulunan emanetleri sahiplerine iade etmişti. Çünkü kafirler ona "el-emin" olarak mallarını emanet ediyorlardı. Hz. Peygamber "emanete ihanetin münafıkların alametlerinden olduğunu" söylemiştir (Buhari, İman, 64; Müslim, İman, 106). Emanet, müminlerin de vasfıdır (el-Mü'minûn, 23/8). Veda Haccı'nda Rasûlullah, kadınların da erkeklere birer emanet olduklarını açıklamıştır (Ebû Davûd, Menasik, 56). Yine Veda Hutbesi'nde Rasûlullah, "Size bir emanet bırakıyorum ki, ona sarıldıkça sapıklığa ve dinsizliğe düşmezsiniz. Bu emanet Allah'ın kitabı Kur'an ve benim sünnetimdir" (Buhari, Tecrid, 1654; İbn Hişam, es-Sire, IV, 603; Sahih ve Sünen'lerin Veda Haccı bölümleri). İbn Hanbel rivayet eder: "Emanet sahibi olmayan kişinin gerçek imanı yoktur" (Ahmed b. Hanbel, Müsned, III, 135).

Allah Teala, "emanet" kavramını Kur'an-ı Kerîm'de çok geniş bir anlamda zikretmiştir: "Biz, emaneti göklere, yere ve dağlara sunduk da onu yüklenmekten kaçındılar; onu insan yüklendi; çünkü o çok zalim çok cahildir..." (el-Ahzab, 33/72). Bu genel anlamlandırmadan sonra, "Emanetleri ehline vermemizi, insanlar arasında hükmettiğimiz zaman adaletle hükmetmemizi emreder" (en-Nisa, 4/58). Rasûlullah'ın şu buyruğu da emanete riayetin yozlaşması durumunda neler olacağını açıklamaktadır: "Emanet kaybedildiği aman yani -işler ehli olmayanlara verildiği zaman- kıyameti bekle" (Buharı, İman, 1). İsrailoğulları bu yüzden çökmüş ve sapmışlardı. Beceriksiz, sorumsuz, ahlaksız, adaletsiz kimselere yetki vermişlerdi. Halbuki İslamî harekette, her işte en ehil kişilerin yeraldığı "Ulu'l-emr"e itaat sözkonusudur.

Geniş anlamıyla, "Allah'ın tekliflerinin tamamına" emanet denilmiştir (Mecmuat'ul-Tefasir, İstanbul 1979, V. 142, 143). Usûl-i fıkıhta, Allah'ın insanlara yüklediği bütün mükellefiyetlere emanet denilmiştir (Molla Hüsrev, Mir'at el-Usûl fî Şerhi'l Mirkat el-Vüsûl, İstanbul, 1307, I, 591). Eşref-i mahlûkat, Allah'ın yeryüzündeki halifesi olarak tanımlanan insan; Allah'ın öğüdü ve rehberi olan Kur'an-ı Kerîm ile ruhlar aleminde verdiği 'misak'ı aldığı emaneti yerine getirmeye çalışmakla mükelleftir. Bu manada, herhangi bir şekilde kendisine emanet edilmiş bir malı korumamak nasıl hainlik olmaktaysa; daha geniş kapsamlı olarak Kur'an ve Sünnet emanetini sahiplenmemek, İslam'a yönelmemek ve İslamî ilkeleri yaşamamak, yaşatmayı unutturmak veya engellemek de emanet ve emanet ilkelerine uymamak demektir. (Ayrıca bk. Vedia)

Yusuf KERİMOĞLU

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Emanet

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/emanet.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.