Gasıb

Başkasının mülkiyetinde olan birşeyi haksız yere ve göz göre göre kendi mülkiyetine geçiren kimse anlamında bir fıkıh terimi. Gasbedilen mala "mağsûb", asıl mülk sahibine de "mağsûbun minh", bu olaya ise "gasp"* denir.

Gasp, Kur'an, sünnet ve icma ile yasaklanmıştır. Kur'an'da şöyle buyurulmaktadır: "Ey inananlar, mallarınızı aranızda batılla (haksız yere) yemeyin. Kendi rızanızla yaptığınız ticaret olursa başka" (en-Nisa, 4/29).

Hadîs-i şerifte ise şöyle buyurulmaktadır: "Kendi rızası olmadıkça bir müslümanın malı başkasına helal olmaz" (Ahmed b. Hanbel, Müsned, V, 22).

Hırsızlığın gasbdan farkı, gizli yapılmasıdır. Bu sebeple ayrı bir statüye tabidir.

Gasıb kişi gasbettiği malı, o mala verdiği zararları ve sözkonusu malı mülkiyetinde bulundurduğu müddet içerisinde o malın sağladığı gelir ve kazancı asıl hak sahibine geri vermekle mükelleftir. Gasbettiği mal onun tasarrufundayken helak olmuşsa, ya onun benzerini ya da bedelini öder. Çünkü yüce Allah, "Kim size saldırırsa, onun size saldırdığı kadar siz de ona saldırın" buyurmaktadır (el-Bakara, 2/ 194).

Başkasına ait olan birşeyi alanın gasıb sayılabilmesi için gasbedilen şeyin mütekavvim mal olması gerekir. Mesela domuz, içki gibi şeyler, müslümanlar tarafından mülk edinilemezler. Bu sebeple bunları gasbeden gasıb sayılamaz. Ancak bu gibi şeyler, hristiyanlar tarafından mülk edinilebildikleri için müslüman biri, bir hristiyanın bu tür mallarını gasbedecek olursa, değerlerini geri ödemekle mükelleftir (Geniş bilgi için bk. Gasp).

M. Sait ŞİMŞEK

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Gasıb

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/gasib.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.