Gayr-ı Menkul
Gayr-ı menkul
Taşınmaz mallar. Akar denilen konut, dükkan,
arsa, işyeri ve benzeri, başka yere taşınması mümkün
olmayan mallar. Arsa üzerindeki binalar, ağaçlar da o arsaya tabi
olacaklarından, onlar da gayr-i menkul sayılırlar.
"Akar" da fıkıh ilminde gayr-i
menkul demektir. Fakat akar kelimesi kiraya verilip, gelir getiren mallar
için kullanılmaktadır (Ömer Nasuhi Bilmen, Hukuk-ı
İslamiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamûsu VI, 10).
Gayr-i menkulün zıddı "menkuldür".
Bu tür malların, gayr-i menkulün aksine bir yerden diğer bir
yere taşınmaları mümkündür. Mesela; paralar, hayvanlar
gibi ölçülebilen ve tartılabilen mallar menkul mallardır.
Gayr-i menkul içinde bulunan mallar da, satış
işleminde, gayr-i menkule tabidir. Şöyle ki, satış
işlemi yapılan bir beldenin örfünde satılan şeyin
şamil olduğu herşey, beraber satıldığı
açıkça söylenmese de, satılan şeye dahil olarak beraber
satılmış olur. Mesela bir ev satılınca, onun bölümleri,
kileri, ahır, kapı ve pencereleri... vb. şeyler de
satışa girdiği gibi; bir bahçe satıldığı
zaman içinde elma ağaçları varsa, sözkonusu bahçenin satışına
orada bulunan elma ağaçları da girmiş olur. Alış
işlemleri tamamlandıktan sonra, satıcı kalkıp, müşteriye,
ben sana sadece evimi satmıştım, kileri vermem, veya bahçeyi
satmıştım, elmaları vermem diyemez. Böyle bir iddia
geçersizdir.
Menkul malların satışının caiz
olabilmesi için kabz (malın alıcının tasarrufuna geçmesi)
şartı vardır. Halbuki gayr-i menkul mallarda kabz şart
değildir. Şayet kabzdan önce helak olma tehlikesi varsa o
zaman mal menkul hükmünde olur. Çünkü, gayr-i menkulün helaki
nadirdir. Menkul bir malın kabzından önce satılması,
kiraya verilmesi, köle ile mukatep yapılması iltifakla caiz
değildir (İbn Abîdin, Reddu'l-Muhtar, Çev., Mehmet Savaş,
XI, 48).
Talat SAKALLI
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.