Hatım

Mühürlemek, sona erdirmek ve bitirmek. Istılahta; Kur'an-ı Kerim'i başından sonuna kadar okuyup bitirmeye hatim denmektedir. Bir kimsenin Kur'an-ı Kerîm'i hatmetmesi demek, Kur'an'daki 114 surenin tamamını okuyup bitirmesi demektir. Hatim, Kur'an'ı yüzünden okumak suretiyle yapılabileceği gibi, ezberden okumakla da yapılabilir.

Kur'an-ı Kerîm'i okumanın fazîletine dair Hz. Peygamber'den pek çok hadis nakledilmiştir: "Ümmetimin ibadetinin en faziletlisi, Kur'an okumaktır" (Suyûtî, Camiu's-Sağîr,, I, 51), "Evlerinizi namaz kılmakla ve Kur'an okumakla nurlandırınız" (Suyûtî, Camiu's-Sağîr, II, 188).

Bunlardan başka olarak, Kur'an okunan yere melekler, rahmet ve huzurun indiği, Kur'an okuyanın misk kabına benzediği, Kur'an okumanın gıpta edilecek bir durum olduğu, Kur'an'ı ezberleyenlerin toplumun en şereflileri olduğu sözkonusu hadislerde anlatılan hususlardır. Bu nedenle sahabe Kur'an okumaya büyük önem vermişler ve sabah evden çıkmadan önce bir miktar Kur'an okumaya büyük önem vermişler ve sabah evden çıkmadan önce bir miktar Kur'an okumayı alışkanlık haline getirmişlerdi.

Hatmin faziletleri hakkında da Hz. Peygamber'den birtakım hadisler nakledilmiştir. Ebû Hüreyre'den nakledilen bir hadiste, bir adamın kalkıp, ey Allah'ın Rasûlü, hangi amel daha faziletlidir veya hangi amel Allah'a daha sevimlidir, diye sorduğu, Hz. Peygamber'in de: "Konup göçendir ki, Kur'an sahibi (hafız) Kur'an'a evvelinden başlar, sonuna kadar okur, sonundan başlar, evveline döner ve hatmeder. Böylece o, her zaman konup göçer" buyurduğu anlatılmaktadır (Hakim, Müstedrek, I, 562). Enes b. Malik'ten rivayet edilen bir hadiste de Hz. Peygamber: "Amellerin en hayırlısı,-Kur'an okumaya başlamak ve hatmetmektir" buyurmuşlardır (Kurtubî, Tezkar, 127). Onun için müslümanlar, sahabe döneminden bu yana hatim indirmeyi, yani Kur'an'ı baştan sona kadar okumayı bir alışkanlık haline getirmişlerdi. Nitekim "arza" olayı da bu geleneğin dînî dayanağını oluşturmaktadır.

Burada önemli olan diğer bir nokta da, Kur'an-ı Kerîm'in yüce manalarını ve ondaki hikmetleri düşünerek okumaya çalışmaktır. Kur'an okuyan kişinin dili lafızlarla meşgul olurken, kalbi de o lafızların manalarını düşünmekle meşgul olmalıdır. İbn Abbas şu sözleriyle bu konunun önemini dile getirmiştir: "Ağır ağır, manasını düşünerek yalnız sure okumayı, tamamını okumaktan daha çok severim" (Ebû Şame, el-Mürşidü'l-Veciz,197).

Kur'an okuyan kişi, rahmetle ilgili bir ayet okuduğunda gönlü mesrur olur ve Allah'ın kendisine de o rahmeti vermesi için dua eder. Bir azab ayeti okuduğunda da durur. O ayetin manası üzerinde düşünür, o ayet kafirlerle ilgili ise, kendisinin iman üzere olduğunu itiraf eder ve "Allah'a inandık, sadece O'na" der, sonra da kendisini Cehennem azabından koruması için Allah'a dua eder (Zerkeşî, el-Burhan, I, 450). Kur'an tilaveti böylece canlılık kazanır, okuyucu daima Kur'an'ın kendisine hitap ettiğinin bilincinde olur.

Erdoğan PAZARBAŞI

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Hatım

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/ans-713.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.