Katl Keffareti
Katl keffareti
İslam'da keffaret, bazı günahlara karşı
konan ve ibadetlerle yerine getirilen bir ceza türü. Keffaret dört çeşittir:
Hatalı öldürme, zıhar, ramazan orucunu kasten bozma ve yemin
keffareti Zıhar ve oruç bozmanın keffareti köle azadı,
buna gücü yetmezse iki ay arka arkaya oruç tutmak, buna da güç
yetmezse altmış yoksulu doyurmaktır. Yemin keffareti ise,
on yoksulu doyurmak veya giydirmek yahut mü'min bir köle azat etmek.
Bunlara güç yetmezse ara vermeden üç gün oruç tutmaktır.
Hatalı öldürmede kısas gerekmediği
konusunda, İslam hukukçularının görüş birliği
vardır. Bunun cezası; akile üzerine diyet, keffaret ve hatalı
öldürdüğü miras bırakandan miras ve vasiyet edileni
alamamadır. Kur'an-ı Kerîm'de şöyle buyurulur: "Hata
dışında bir mü'min diğer mü'mini öldürmez. Kim bir
mü'mini hata ile öldürürse, bir mü'min köle azat etmesi, bir de
ölünün ailesine diyet teslim etmesi gerekir. Ancak, ölünün ailesinin
bağışlaması müstesnadır. Bunu bulamayan kimsenin
arka arkaya iki ay oruç tutması gerekir" (en-Nisa, 4/92).
Bu uygulamada toplum yararı ve nefis terbiyesi
vardır. Kur'an, diyetle; ölenin ailesinin bir köle azadı ile
de toplumun yararını gözetmiştir. Çünkü bir insanı
öldürmek toplumun bir ferdini eksiltmektir. Bu eksiklik köle azadı
ile giderilmiş olur, Çünkü köle, bir bakıma ölü
mesabesinde olup hürriyete kavuşunca sanki dirilmektedir. Bu duruma
göre esirlik ve kölelik sanki bir ölüm, hürriyet ise hayattır. Günümüzde
köle statüsü kalmadığı için keffaret, sadece iki ay
aralıksız oruçla yerine getirilebilir. Bu da kişinin manevi
eğitim ve terbiyesinde etkili olan bir ibadettir.
İslam hukukçularının çoğunluğuna
göre zimmî'nin hatalı öldürülmesinde de keffaret gerekir.
İmam Malik aksi görüştedir. Hanefîler kasta benzer
öldürmede keffareti gerekli görürken, Şafiîler bu hükmü kıyas
yoluyla kasten adam öldüreni de bu kapsam da kabul ederler (es-Serahsî,
el Mebsût, VIII, 147 vd.; el-Kasanî, Bedayiu's-Sanayi', V, 97, VII,
252; İbnü'l-Hümam, Fethu'l-Kadîr, IV, 18, 20 vd.; İbn Kudame,
el-Muğnî, VII, 771, VIII, 92; ez-Zühaylî, el-Fıkhu'l-İslamî
ve Edilletüh, III, 488, VI, 328, 330; İbn Abidîn, Reddü'lMuhtar,
V, 277; Ebû Zehra, Usûlü'l-Fıkh, Trc. Abdülkadir Şener,
Ankara 1973, s. 102, 144; Süleyman Akdemir, Ceza Hukukunda Mağdurun
Korunması, İzmir 1988, s. 63, 64).
Hamdi DÖNDÜREN
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.