Musiki

Ölçülü sesler vasıtasıyla estetik bir tesir ve heyecan ortaya koyan ve ses üzerine kurulmuş bir sanat.

Güzel sanatların en önemlilerinden biri olan musikînin dinî hükmü hakkında Kur'an-ı Kerim'de açık bir işaret yoktur.

Hanefi hukukçular musikînin hükmü konusunda icrasının ve bunu dinlemenin haram olduğu kanaatindedirler. Ancak savaşta vurulan kös ile düğünlerde çalınan zilsiz def, bundan istisna edilmiştir. Bunun yanında Hanefi hukukçularından İmam Serahsî'ye göre; müzik, başkalarına dinletmek için değil de, insanın kendisini dinlendirmesi ve yalnızlığını gidermesi amacıyla yapılırsa caizdir. İmam Ebu Yusuf, "Düğün dışında, mesela kadının ve çocuğun, kendi evinde def çalmasına ne dersin?" sorusuna "Aşırı olmamak kaydıyla bir sakıncası yoktur" cevabını vermiştir. Bazı Hanefi hukukçuları, çalgı bulunan düğüne yapılan davete icabetin mutlak manada caiz olmadığını söylerken, diğer bazıları, düğün ve bayram gibi günler münasebetiyle bazı musikî türlerini mübah görürler. Ancak kesin olan şu ki, musikî konusunda en ağır sözler Hanefiler tarafından söylenmiştir. Hanefî fakihler şu hususları esas alırlar: "Çalgı aletlerini dinlemek günahtır; çalgı çalınan yerde oturmak fasıklıktır, çalgıdan zevk almak da küfürdür". Hanefi ve diğer hukukçular genel bir düşünceyle, musikî ile meşgul olmayı ve bunu bir meslek haline getirmeyi, fasık ve facirlere ait bir sanat saymışlardır.

Büyük İslam alimlerinden İmam Gazzalî, "İhya" adlı ünlü eserinde musikî konusuna geniş yer vermiş ve bu mesele hakkında bütün söylenenleri tahlil ederek delillerini karşılaştırmış ve şu sonuca varmıştır:

Musikî ister ses, isterse çalgı aleti ile olsun, tek hükme bağlı değildir. Haram, mekruh, mübah ve hatta müstehab olabilir.

a) Dünya arzusu ve şehvet hisleri ile dolup taşan gençler için yalnızca bu duyguları tahrik eden müzik haramdır.

b) Vakitlerinin çoğunu müziğe harcayan ve bununla uğraşmayı adet haline getiren kimse için müzik mekruhtur.

c) Güzel sesten zevk alma dışında bir duyguya kapılmayan kimse için müzik mübahtır.

d) Allah sevgisi ile dolup taşan, duyduğu güzel ses kendisinde sadece güzel şeyleri harekete geçiren kimse için ise müzik müstehaptır.

İmanı Gazzalî, musikî ile ilgili değerlendirmesine devam ederken, müziğin duruma göre mübah ya da mendub olduğunu, onu haram kılan şeyin kendisi değil, dıştan kaynaklanan beş sebepten ibaret bulunduğunu ifade ederek şu açıklamalarda bulunur:

1- Müziği söyleyen kadın veya gencin sesi, şehveti ve nefsi tahrik edip bir fitneye sebep olacaksa, bunun söylenmesi ve dinlenmesi haram olur. Buradaki haram hükmü müzikten değil, kadının veya gencin sesinden gelmektedir. Kadının sesi şehveti kamçılayacak şekilde ise, onun Kur'an okumasını dinlemek bile haram olur.

2- Musikî aleti içki meclislerine veya fuhuş ve sefahat yerlerine (bar, pavyon, gece kulübü, diskotek vb.) ait ise bunu kullanmak ve dinlemek haram kapsamına girer. Kilise ve Sinagog gibi yerlerde çalınan musikînin hükmü de böyledir.

3- İçinde fuhuş, ahlaksızlık, İslam inancına ve ahlakına ters düşen güfteler ve sözler bulunan şarkıları, müzik eşliğinde veya müziksiz dinlemek ve söylemek haramdır.

4- Gençlik çağında bulunan veya şehevî arzuların esiri olan kişilerin aşırı derecede müziğe düşkün olmaları dinen günah ve haramdır.

5. Zamanının çoğunu müzik dinleyerek geçiren kişiler, sonucun sefih hale geleceklerinden dolayı. İslam hukukuna göre, böyle kişilerin şahitlikleri de kabul edilmez.

Sonuç olarak musikînin hoş, ölçülü ve manalı bir ses olması itibariyle mübah olduğu; haram olmasının kendisinden değil de dıştan arız olan sebepler dolayısıyla olduğu söylenebilir.

Mefail HIZLI

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Musiki

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/musiki.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.