Mülhid

Dinsiz, dine karşı olan, sapıtmış, sapık, iman etmeyen kimse.

"El-Ha-Da" fiilinden gelen bir ismi faildir. El-Ha-Da lügatta dinden sapma, dine çatma, mücadele ve münakaşa etme, zulme meyletme, Allah Teala hakkında şüphe etme, hedefini bulmama gibi değişik anlamlara gelir. Çoğulu "mülhidun" veya "Melahide" şeklindedir. Mülhid, dine çatan, sapık olan, kafir demektir. Çoğulu olan "Melahide" ise, "ed-dehriyyun" veya "ed-dehriyye" diye adlandırılan kafir zümredir. Maddeciler, Dehriyyun adı altında toplanırlar. Dehr, zaman anlamındadır. Hint felsefesiyle, Sokrates'ten önceki Yunan felsefesinin etkisi altında oluşan Dehr-Zaman düşüncesi, sonsuzdan gelip, sonsuza gidenin (ebedi, ezelî ve baki) ve tek kalıcı gerçeğin zaman olduğunu ileri sürer. Dehıciler Allah'a inanmazlar; duyumcudurlar. Onlara göre duyumlarla algılananların ötesindeki her şey boştur. Maddeden ayrı bir ruh olamaz, her varlık zorunlu olarak maddeseldir. Maddesel alemden öte ayrı bir bilinç ya da irade (tanrı) yoktur.

Mülhid kelimesi Kur'an-ı Kerim'de geçmez. Ancak, bu kelimenin muzari fiili "Yülhidun", el-A'raf, 7/180, ve Fussilet, 41/40. ayetlerinde geçer. Bir de el-Hacc, 22/25. ayetinde bunun masdarı olan "ilhad" yer alır.

"En güzel isimler Allah'ındır. O halde O'na bunlarla dua edin. O'nun isimlerinden eğri (ve aykırı) yola gidenleri bırakın " (el-A 'raf, 7/180). Bu ayet-i kerimede geçen ilhad, hak'tan ve doğru olandan sapmak anlamındadır (Zemahşerî, el-Keşşaf, II, 148). Yani Allah'ın isimleri hakkında Hak'tan sapmayın ve batıla meyl etmeyin. Çünkü ilhad ve onun kökü olan Lahd meyletmek ve inhiraf etmek anlamına gelir (Ehussu'ud Efendi, İrşadü'l Akli's-Selim İla Mezaye'l-Kur'ani'l-Kerim, Beyrut t.y, III, 296).

"Bizim ayetlerimiz hakkında sapkınlık edenler, şüphesiz bize gizli kolmazlar" (Fussilet, 41/40). "Kazı yapan ilhad etti" demek, istikametten, doğru kazımaktan meyl etti, kazıyı yanlış yaptı demektir. Sonradan bu kelime (ilhad), Kur'an ayetlerinin te'vili konusunda doğruluktan ayrılanlar için mecaz olarak kullanıldı (el-Keşşaf, V, 201).

el-Hacc, 22/25. ayetinde geçen İlhad ise, kasıddan dönüş, Hakkı inkar manasına gelir (Ebussuud, İrşadü'l-Akli's-Selim, VI, 103; Zemahşeri, a.g.e., IV, 81).

Abdülbaki TURAN

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Mülhid

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/mulhid.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.