Selam

Barış, rahatlık, esenlik; müslümanların birbirleriyle karşılaştıkları zaman, karşılıklı olarak sağlık ve esenlik dileklerini sunmaları, yani birinin diğerine "Selamün aleyküm" (Selam sizin üzerinize olsun, Allah her türlü kazadan ve beladan korusun!) demesi; diğerinin ise: "Ve aleykümü's-selam ve rahmetullahi ve berekatüh" (Allah'ın selamı, rahmet ve bereketi sizin de Üzerinize olsun!) şeklinde cevap vermesi anlamına gelen bir İslam ahlakı terimi.

Müslümanlar arasında, bir dostluk ve iyi niyet işareti olan selamı vermek sünnet; almak ise farzdır.

Hz. Peygamber (s.a.s)'in selam ile ilgili hüküm ve talimatı şöyledir: Küçükler büyüklere, binekli atlı veya arabalı olanlar yayalara, yürüyenler, oturanlara; arkadan gelenler yetişince öndekilere; iki grup karşılaştığı zaman, az olanlar çok olanlara önce selam verirler" (Buharî, İsti'zan, 4-7; Müslim, Selam, I). Gruplar arası selamlaşmada ise, grubun birinden bir kişinin selam vermesi, diğer gruptan da bir kişinin alması yeterlidir (Ebu Davud, Edeb, 141). Şayet gruptan hiç kimse selamı almazsa, o grupta bulunan herkes günahkar olur.

İslamî adaba göre bir gruptan ayrılırken ayrılan kişi tarafından da selam verilmesi gerekmektedir (Ebu Davud, Edeb, 139).

Bir kimseden selam getiren birisine:

"Aleyhi ve aleyke's-selam!" şeklinde cevap verilir. Bir mektuba yazılmış bir selam için ise: "Ve aleyke's-selam" denilir yahut; cevabı mektupta bu ifade yazılır.

Selam verirken veya alırken, eğilmek doğru değildir. Selam verildiği takdirde alamayacak durumda olanlara ise, selam vermek doğru değildir. Mesela, namaz kılanlara, Kur'an-ı Kerîm okuyanlara, hutbe dinleyenlere, ilimle meşgul olanlara, yemek yiyenlere selam verilmez. Dolayısıyla bu durumda iken verilen selamı almamanın bir sorumluluğu yoktur.

Aynı şekilde müslüman olmayanlara selam verilmez. Ehl-i Kitaptan birisi selam verdiği takdirde ise, yalnızca "Ve aleyküm!" denilir, (Riyazü's-Salihîn Tercümesi, II, 242-243).

İslam toplumu içinde selamı yaymak, hem Allah'ın emri ve hem de Hz. Peygamberin sünnetidir. Bir ayette yüce Rabbimiz şöyle buyurur: "Ey inananlar! Evlerinizden başka evlere izin almadan, seslenip sahiplerine selam vermeden girmeyiniz. Eğer düşünürseniz bu, sizin için daha iyidir" (en-Nûr, 24/27). Bir başka ayette de yüce Rabbimiz şöyle buyurur: "Size bir selam verildiği zaman, ondan daha iyisiyle selam verin veya aynıyla karşılık verin..." (en-Nisa, 4/86). Bu ayetlerden selamı yaymanın bir Allah emri olduğu açıkça anlaşılmaktadır.

Hz. Peygamber (s.a.s) de, birçok hadislerinde selamın önemi ve yaygınlaştırılmasının gereği üzerinde durmuştur. Bir sahabi Hz. Peygamber (s.a.s)'e: "İslamın hangi işi daha hayırlıdır" diye sorduğunda, Rasûlüllah şöyle buyurmuştur: "Yemek yedirmen, tanıdığına ve tanımadığına selam vermendir" (Buhari, İman, 6-20). Yine Peygamber Efendimiz (s.a.s) şöyle buyurmuşlardır: "İman etmedikçe Cennete giremezsiniz: birbirinizi sevmedikçe, olgun bir îmana sahip olamazsınız. Size, yaptığınız takdirde birbirinizi seveceğiniz bir şeyi haber vereyim mi? Aranızda selamı yayınız!..." (Müslim, İman, 93). "Şüphesiz ki, Allah katında insanların en iyisi, önce selam verendir" (Ebû Davûd, Edeb, 133) hadîsinden ise, selam vermede acele etmenin daha sevap olduğu anlaşılmaktadır.

Gerek ayetlerden ve gerekse hadîslerden anlaşıldığına göre selamı yaymak, insanlar arasında dostluk, sevgi ve barışın yaygınlaştırılması, müslümanların kalplerinin birbirlerine ısındırılması bakımından son derece önemlidir. O halde, İslam toplumunda dost ve ahbaplarla, arkadaş, tanıdık kısaca bütün müslümanlarla sevgi, saygı ve samimiyet duygularının geliştirilebilmesi için, karşılıklı olarak selam verip-almak gereklidir. Selam, yalnızca dışarıda, sokakta, iş yerlerinde verilip-alınmaz; evde de selam verilip-alınmalıdır. Peygamber Efendimiz bu konuda da, yanında büyüttüğü Enes (r.a)'e şöyle buyurmuştur:

"Oğlum! Ailenin yanına girdiğinde selam ver ki, sana ve ev halkına bereket olsun" (Tirmizî, İstizan, 20). O halde, kendi evimize geldiğimizde, kendimize ve evdekilere selam vermemiz gerekiyor (en-Nûr, 24/61). Akşam yatıp, sabahleyin kalkıldığında da, evde bulunan herkese karşılıklı selam verip-almak gerekmektedir. Böyle davranmakla, karşılıklı olarak müslümanların birbirlerine sağlık, huzur, barış ve esenlik dilemesi gerçekleşmiş olur. Bir aile ve toplum fertlerinin, birbirlerine bundan daha iyi dilekte bulunmaları düşünülemez.

Mustafa ÖCAL

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Selam

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/selam.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.