Sigara
Sigara
Tütünün ince kağıda sarılı
çubuk şekli. Fransızca ve İngilizce "cigarette"
sözcüğü, Türkçeye "sigara" telaffuzu ile geçmiştir.
Arapça "duhan" sigara, "tedhîn" ise sigara içmek
anlamında kullanılır.
Sigaranın yapıldığı tütün
bitkisi; yaprakları yakılarak içilen kokulu, keyif verici ve bağımlılık
yapan bir bitkidir. Sigara veya tütün Hz. Peygamber veya müctehid
imamlar döneminde bulunmadığı için, hakkında ne
ayet, ne hadis ve ne de müctehidlerin sözü yoktur. Çünkü tütün
ilk olarak Amerika'daki Antil takım adalarından birinde
bulunmuştur. 1496 M. yılında Kristof Kolomb (1451-1506)
Antil adalarını gezisi sırasında yerlilerin bu bitkiyi
yakarak içtiklerini gördü. Gemicilerden biri; Tobago adalarından
bir örnek alıp Avrupa'da Petros Marden adında bir tüccara
gönderdi. İspanyol gemicileri 1511 M. yıllarında, bu keyif
verici maddeyi İspanya ve Portekiz limanlarında iyice
tanıttılar. Fransızların Lizbon elçisi olan Jean
Nicot, tütünden elde edilen ve kendi adıyla anılan nikotin
zehirini ilaç olarak kullanmak üzere, tütünü Fransa'ya soktu. 1560
M.'den sonra artık tütün Almanya, İtalya, İngiltere ve
sırasıyla diğer dünya ülkelerine yayıldı.
Yapılan incelemeler tütünün insan sağlığı
için zararlı olduğunu ortaya koymuştur. Sigara içerken
içeri çekilen duman, akciğerin çeperindeki hücreleri zedeleyerek
kalınlaştırır. Hücrelerin esnekliği
kaybolduğundan, kuvvetli bir öksürük, aksırık sonucunda
bu cidarlar harap olabilir. Öte yandan içeri çekilen sigara dumanı
damar cidarlarının kalınlaşmasına yol açar ve
damar sertliği gelişimini hızlandırır.
Sigaranın en önemli bir özelliği de alışkanlık
yapması ve içenlerin bunu bırakamamasıdır.
Sigaranın akciğer kanserine yakalanma
ihtimalini 20 arttırdığı, kalp enfarktüsü riskini
iki katına çıkardığı, kronik bronşit ve
amfizem'e yol açtığı, tıp tarafından
belirlenmiştir. Tütündeki nikotin son derece zehirli bir maddedir.
Az alınınca insanda uyarıcı,
canlandırıcı etkiler yapar, çeşitli bezlerin
salgılarını arttırır, kan
basıncını yükseltir. Sigara dumanından zehirlenme
olmayışının sebebi, sigaranın yanması
sırasında tütünde bulunan nikotinin 1/3-1/7'sinin
ısı etkisiyle buharlaşarak dumanla gitmesi, geri
kalanın da ancak küçük bir bölümünün ciğerlere ve kana
ulaşmasıdır.
Tıpta, haşerata karşı nikotinden
yapılmış toz veya sıvı ilaçlar vardır.
İnsan sağlığı üzerindeki
olumsuz etkileri bilinen sigarayı kullanmanın hükmü ile ilgili
olarak İslam'ın bir çözüm getirmesi gerekir. Asr-ı
saadette afyon da bilinmiyordu. Sonraki İslam fakihleri afyonun uyuşturucu
niteliğine bakarak onu şaraba kıyas ettiler ve caiz
olmadığım söylediler (bk. "Afyon" maddesi).
Sigara hem içene ve hem de yakınında
bulunanlara zarar vermektedir. Kur'an-ı Kerîm'de şöyle
buyurulur: "Kendinizi elinizle tehlikeye atmayınız" (el-Bakara,
2/195); "Kendinizi öldürmeyiniz..." (en-Nisa, 4/29). Hz.
Peygamber de şöyle buyurmuştur: "Ne doğrudan ve ne de
karşılık olarak zarar yoktur" (İbn Mace,
Ahkam,17; Ahmed b. Hanbel, Müsned, V, 327; Malik, Muvatta, Akdiye, 31).
Bedene bir yararı olmadığı gibi,
zararı da açık olan sigara aynı zamanda kişi ve aile
bütçesi için bir israftır. Bir ayette "Yiyiniz, içiniz,
israf etmeyiniz" (el-A'raf, 7/31) buyurulmuştur. Hz. Peygamber
de malın boşa harcanmasını
yasaklamıştır (bk. Buharî, Zekat, 18; Husûmat, 3;
İ'tisam, 3; Müslim, Akdiye, 14).
Önceki asırlarda yaşayan bazı fakihler,
hakkında ayet ve hadis bulunmaması nedeniyle "eşyada
asıl olan mübahlıktır" kaidesince sigarayı mübah
saydılar. Hatta bazı Şafiî bilginleri; "Evli kadın
sigara tiryakisi ise, sigara masrafı da nafaka kapsamına girer"
demişlerdir.
Ancak bu gün sigaranın insan bedenine ve çevreye
verdiği zarar dikkate alındığında bunun keraheti
açıkça görülür. Sigara içmesinin sağlığına
zararlı olacağı doktor tarafından bildirilen
kimselerle, yoksul olup, aile fertlerinin nafakasından keserek sigara
içenler hakkında ise haramlık kesinleşir.
Hamdi DÖNDÜREN
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.