Istıla

ıstıla

İslam Devlet başkanlığı (halifelik) makamını ele geçirme veya sahipsiz menkul veya gayrimenkulü mülk edinme yollarından birisi.

Sözlükte; cebir ve kuvvet kullanma demek olan istila'nın İslam hukukundaki terim anlamlarından birisi; halifenin vefatı üzerine, istihlaf veya bey'at bulunmaksızın, hilafet şartlarını taşıyan bir kişinin çıkıp cebir ve kuvvet yoluyla hilafet makamını ele geçirmesi şeklidir. İstila yolu ile bu makama gelen kişinin ehil olması ve halkı ikna ederken meşru olmayan hareket ve davranışlarda bulunmaması gerekir. Bu şartlarla hilafeti ele geçirmek, ruhsat kabilinden olarak meşru görülmüş ve anarşi, iç savaş vb. fitneye tercih edilmiştir. Ancak istila yoluyla halifelik, asıl yollardan biri olarak kabul edilmemiştir. Zira halife olacak kişinin ehil olmasının yanında, halkın da serbest iradeleri ve rızalarıyla bey'at etmeleri gerekmektedir. Bu durumda halife seçiminde meşru usûl seçim ve bey'attir (ayrıca bk. Hilafet).

Tarihte bu yolla hilafeti ele geçirerek, devlet idaresini yüklenenler, fitneyi önlemek konusunda başarılı olamamışlar, iç savaş ve karışıklıklar daha da yaygın hale gelmiş, hilafetin diğer kurumlarında da tahrif'in artmasına sebep olmuştur. İslam Tarihi bütün safhalarıyla incelendiğinde, devlet yapısını giderek işlemez hale getiren sebeplerin başında, hilafet makamının sünnete uygun olarak uygulanmayışı gelir.

Sahipsiz bir malı istila eden, onu ilk işgal eden kimse ona malik olur. Hz. Peygamber şöyle buyurmuştur:"Henüz başkasının eline geçmemiş bulunan bir şeyi, kim ilk önce ele geçirirse, o şey o kimsenin olur" (Ebu Davud, İmare, 36). Gayrimenkullerde işgal yanında ihya unsurunun bulunması da gerekir (Ayrıca bk. İhraz).

Şamil İA

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Istıla

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/istila.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.