Ölüm

ölüm iddeti

İddet, sözlükte; saymak, muayyen sayı, boşanan veya kocası ölen kadının bekleme süresi demektir. Bir terim olarak; evliliğin kocanın ölümü, boşanma veya fesih sebeplerinden birisiyle sona ermesi halinde, yeniden evlenebilmek için kadının beklemek zorunda olduğu süreyi ifade eder. Çoğulu "idea"tir. İddet süresi, genellikle aylar veya kadının hayız yahut temizlik günleri esas alınarak hesaplandığı için "sayma" ile ilgili bu terim kullanılmıştır.

Ölüm iddeti, kocası ölen kadının yeniden evlenebilmek için beklemek zorunda olduğu süredir. Bu süre, kamerî aylara göre 4 ay 10 gündür. Ayette şöyle buyurulur: "Sizden, ölen ve geride eş bırakan erkeklerin eşleri dört ay on gün iddet beklerler" (el-Bakara, 2/234).

Ayet-i kerime mutlak anlam taşıdığı için, kocanın karısıyla nikah akdinden sonra cinsî temasta bulunup bulunmaması veya kadının hayız görecek bir çağda olup olmaması, hükmü değiştirmez. Kendisiyle cinsî temasta bulunulmamış eşin iddetten muaf tutulması yalnız boşanma haline aittir. Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyurulur:

"Ey iman edenler! Mümin kadınları nikahlar, sonra da kendilerine dokunmadan boşarsanız; artık sizin onların üzerinde iddet sayma hakkınız yoktur" (el-Ahzab, 33/49).

Diğer yandan kocası ölen kadın hamile ise, bu takdirde iddeti doğumla sona erer. Bu konuyu çözümleyen ayet şudur: Hamile kadınların iddeti doğum yapmalarıyla tamamlanmış olur" (et-Talak, 64/4).

Dört ay on gün ölüm iddeti yalnız sahih olan ve kocanın ölümüne kadar da sahih olarak devam eden nikaha mahsustur. Eğer nikah akdi fasid olursa; kadın, Hanefî ve Hanbelîlere göre, hayız gören cinstense üç hayız; Malikî ve Şafiîlere göre ise üç temizlik (tuhr) süresi iddet bekler. Çünkü iddet süresinin uzun tutulması evlilik nimetinin sona ermesinden doğan üzüntü yüzündendir. Bu üzüntü yalnız sahih nikahta gerçekleşir. Kadın hayız gören cinsten değilse bekleme süresi üç aydır (et-Talak, 64/4).

Hz. Ali ve İbn Abbas'a göre, kocası ölen hamile kadın iki iddetten uzun olanına uyar. Bunun anlamı, kadın dört ay on günden önce doğum yapsa da bu süreyi tamamlayacaktır. Ancak bu durumda iddetin doğumla sona ereceğine ait hadis de rivayet edilmiştir. Sübay'atü Bintil-Haris hamile iken kocası ölmüş ve on gün sonra da doğum yapmıştır. Durumu Resulullah (s.a.s)'a sordu. Resul-u Ekrem, doğumla iddetin bittiğini ve dilerse yeniden evlenebileceğini bildirdi (eş-Şevkanî, Neylü'l-Evtar, VI, 286-287; el-Cassas, Ahkamü'l-Kur'an, Beyrut t.s, I, 441, 415; el-Kasanî, Bedayiu's-Sanayi', III, 190-193; İbnü'l-Hümam, Fethul-Kadîr, III, 273 vd.; el-Meydanî, el-Lübab, III, 80; İbn Abidîn, Reddül-Muhtar, II, 823 vd.; M.Zihni, Münakehat ve Mufarekat, İstanbul 1906, s. 232 vd.; Hamdi Döndüren, Delilleriyle İslam Hukuku, İstanbul 1983, s. 231-232).

Hamdi DÖNDÜREN

Kategori: İslam Ansiklopedisi |

Etiket: Ölüm

Kaynak: http://samil.ihya.org/ansiklopedi/olum-iddeti.html

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.