Nükleer Silahlar
NÜKLEER SİLAHLAR
Nükleer silahları askeri açıdan çok çekici kılan , bu silahların birim ağırlıkları başına , patlaması sırasında ortaya çıkarttıkları enerjidir . Bir bombanın patlaması sonucunda ortaya çıkan enerji , çok kısa bir süre içinde , yakın çevresindeki ortamı ısıtarak bir şok dalgası yaratır . Bu şok dalgası , çevreye , dolayısıyla da hedefe zarar verir . Bir bombanın tahrip gücü , patlama sonucu çevreye eşit derecede zarar verecek kimyasal bir patlayıcı olan trinitro-tolüen' in ( TNT ) ağırlığı cinsinden verilir . Kimyasal patlayıcıların çevreye zarar ile nükleer bir patlayıcının vereceği zarar arasında binler veya milyon mertebesinde bir fark vardır . Örneğin , Amerikan Minuteman-III Kıtalar Arası Balistik Füzesi içinde bulunan , her biri 170 kt gücünde , ağırlığı yaklaşık 400 kg' dan az olan W62 nükleer başlıkları , patlama sonucu 170 , 000 ton TNT' e eşdeğer bir enerji açığa çıkarırlar . Diğer yandan , dünyadaki en güçlü nükleer bombalar , Çinlilerin CSS-4 sistemleri olup; güçleri 5-10 Mt ( 5-10 Milyon ton TNT' ye eşdeğer ) dolayında , ağırlıkları ise 5 tondan azdır .
Nükleer silahları , güç-ağırlık oranları çekici yapmaktadır . Askeri dilde taşıma platformları olarak anılan , uçak veya füze teknolojisine sahip uluslar için nükleer patlayıcılar , çok uzaklardaki hedefleri vurabilme olanağı vermeleri açısından büyük önem taşımaktadırlar .
Nükleer silahların caydırıcı rolünün bir göstergesi , yarım yüzyıla yakın bir süredir bozulmayan Dünya barışıdır . Nükleer silahlara sahip bir ülke , benzer bir saldırının kendisine de yapılacağı kabusu ile yaşamak zorundadır . Bu nedenle nükleer silah sistemleri , "sac ayağı" olarak tanımlanan , bir üçlü sistemden oluşur . İlk sistem , düşmanın Kıtalar Arası Balistik Füze ( KABF ) silolarını hedef alan KABF sistemidir . Bu sistem , planlanmış bir saldırıda ya da saldırı karşısında savunma amacı ile kullanılabilmektedir . ABD ve eski SSCB , karşılıklı olarak ilk saldırıda bulunmama garantisi vermiş ve KABF sistemleri salt kendilerine yapılacak bir saldırı karşısında kullanma kararını benimsemişlerdir . Bir nükleer savaşın ilk yirmi dakikasında , KABF' lerin çoğunluğunun imha edilmesi ve bunların çevreye çok büyük zararlar vermesi olasılığına karşılık , daha çok intikam alma amacına yönelik olan Denizaltından Atılan Balistik Füzeler ( DABF ) sistemi geliştirilmiştir . Bu füzelerde , KABF başlıklarına oranla daha güçlü olan çok sayıda nükleer patlayıcı vardır ve füze siloları yerine kentleri hedef alırlar . Kısacası nükleer güçler , karşı tarafın sivil halkını rehin almaktadırlar . Üçüncü sistem ise , KABF ve DABF sistemlerinin arasında devreye girebilen , insan kumandası ile çalışan ve gerektiğinde geri çağrılabilir nükleer silahlar taşıyabilen bombardıman uçaklarıdır .
Nükleer Bomba Nedir ?
Nükleer bombaların çalışma ilkesi , iki ayrı tür çekirdek tepkimesine dayanır . Ağır çekirdeklerin parçalanması , yani fisyon olayı ile enerji üreten nükleer bombalara , yanlış bir terim olmasına karşın , Atom Bombası denilmektedir . Diğer bir bomba tipi ise , açığa çıkardığı enerjinin çoğunluğu hafif çekirdeklerin kaynaşmasına; yani füzyon tepkimesine dayanan , termonükleer bomba ya da Hidrojen Bombasıdır . Henüz geliştirilme aşamasındaki çok yeni tasarımlar dışında , termonükleer bombaların ateşlenmesinde fisyon tepkimesinden yararlanılır . Diğer bir deyişle hidrojen bombasının tetik mekanizması bir atom bombasıdır . Dolayısıyla nükleer silahların yapılabilirliğini incelemede , atom bombası yapımı için gerekli malzeme ve teknolojinin neler olduğunun belirlenmesi yeterlidir . Fisil , yani bölünebilir madde adını verdiğimiz uranyum izotoplarından U-233 ve U-235 ile insan yapısı olan plütonyum izotopu Pu-239 , nükleer silahların ham maddeleridir . Uygun miktar ve geometride bir araya getirilen bu malzemelerde fisyon tepkimesi , bir nötron kaynağı yardımı ile başlatılır . Kaynaktan çıkan bir nötron , fisil madde ile fisyon tepkimesine girerek , fisil maddenin çekirdeğinin parçalanmasına yol açar . Bu tepkime sonunda , yüksek kinetik enerjiye sahip ( fisil maddenin çekirdeğine göre ) iki hafif çekirdekten başka , iki veya üç tane de nötron ortaya çıkar . Ortaya çıkan bu nötronlardan bazıları , sistemdeki diğer fisil çekirdeklerle fisyon tepkimesine girmeksizin sistemi terk ederler . Sistemden kaçan nötronların fisyon tepkimesine girenlere oranı , sistemin fiziksel büyüklüğü ile ters orantılıdır . Fisyon tepkimesinden çıkan nötronlardan bir kısmı ise , fisil maddede veya sistemdeki diğer maddelerde fisyon yapmayacak tepkimelerle yutulurlar . Sızma ve yutulma kayıplarından arta kalan nötronlar yeniden fisyon tepkimesi yaratırlar . Eğer sistemde yeterli fisil madde varsa ve seçilen geometri uygunsa , art arda gelişen ( zincirleme ) fisyon tepkimeleri sonucu , sistemdeki nötron sayısı zamanla artar . Hızla oluşan bu zincir tepkimeler sonucu , çok büyük bir ısı açığa çıkar . Sıcaklığı artan sistem genleşme eğilimi gösterir ve sistemden sızan nötronların oranı artar; bunun sonucu olarak da zincirleme tepkimeler sona ere . Dolayısı ile , nükleer bomba tasarımında en önemli konu , malzeme ve geometri seçiminin , zincirleme tepkimeyi mümkün olduğunca uzun süre devam ettirecek şekilde yapılmasıdır .
Nükleer sistemler tasarlanırken , nötron sızıntısının en aza indirilebilmesi amacıyla genelde küresel geometri yeğlenir . Küre , bütün geometrik cisimler içinde , hacim başına en az yüzeye sahip olanıdır . Tümüyle fisil maddeden oluşan bir kürenin çapı büyüdükçe , sızan nötronların oranı azalmaktadır . Kullanılan fisil malzemeye bağlı olarak değişen , belli çaptaki bir kürede her bir fisyon olayından doğan nötronlardan en az biri , yeni bir fisyon tepkimesine yol açarak , zincirleme tepkimelerin oluşmasını sağlar . Böyle bir sisteme kritik kütle adı verilir . Kürenin çapı , kritik çaptan büyük ise , her bir fisyon olayı , birden fazla fisyon tepkimesine yol açar . Bu durumda zincirleme tepkimeler artarak devam eder . Bu tip sistemlere kritik-üstü adı verilir . Kürenin çapı kritik değerinin altındaysa , zincirleme tepkimeler oluşmaz ve böyle sistemler kritik-altı sistemler adı ile anılır .
Nükleer bir bombanın yapımı sırasında kritik kütle oluşturacak kadar fisil maddeyi bir küre halinde bir araya getirmeye çalışmak , patlamaya yol açar . Bu nedenle , nükleer silahların içine konan fisil madde , normal koşullardaki yoğunluğunda zincirleme tepkimeye izin vermeyecek kadar küçük bir metal küre halindedir . Bu metal küre , bombanın patlaması için , kimyasal patlayıcılar yardımı ile sıkıştırılarak , çok daha yoğun; ancak daha küçük bir küre haline getirilir . Kürenin yoğunluğunun artması ile nötron sızıntısı azalır ve çok hızlı gelişen zincirleme tepkimeler , nükleer patlamaya neden olur .
Bir nükleer bombanın yapımı için , yalnızca fisil malzemeye sahip olmak yeterli değildir . Fisil maddeden yapılmış kürenin sıkıştırılabilmesi için , kimyasal patlayıcıları senkronize olarak ateşleyecek düzeneklerin yapımı , bu alanda ileri bir teknolojiye sahip olmayı gerektirmektedir .
Fisil Madde
Nükleer bombalarda kullanılabilecek fisil maddelerden günümüzde en çok tercih edileni , plütonyumdur . Nükleer silahlara sahip olan bütün ülkelerin bombaları plütonyumdan yapılmıştır . Plütonyumun ( daha doğru kullanımı ile Pu239'un ) fisyon başına ürettiği nötron sayısı , diğer fisil maddelere oranla daha fazladır . Bu da , daha az malzeme ile kritik kütle elde edilebilmesine olanak verir . Pu239 , yarı ömrü 24 000 yıl olan kararsız bir çekirdek olması nedeni ile , doğada bulunmaz . Doğal uranyumun %99 . 3'ünü oluşturan ve fisil olmayan bir izotop olan U238' in nükleer reaktörlerde nötronlarla ışınlaması ile elde edilir . Pu239 üretebilmek için bir nükleer reaktör ve bir kimyasal ayrıştırma tesisi gerekirken;
U235 , ancak çok pahalı olan izotop zenginleştirme yöntemlerinin kullanılması ile elde edilebilir . Nükleer bomba hammaddesi olarak kullanılabilen diğer fisil madde U233 , doğada bulunmadığından , yine Pu239' a benzer yöntemlerle üretilebilmektedir . U233 üretimi için , toryumun doğada bulunan tek izotopu olan Th232 , bir nükleer reaktörde nötronlarla ışınlanır . Daha sonra kimyasal ayrıştırma gerektiren bu işlem , ortaya çıkan yan ürünlerin daha fazla radyoaktif olmasından dolayı Pu239 üretiminden daha zordur . Bu nedenle pek kullanım alanı bulamayan bu izotop , nükleer silah sahibi devletler için cazip bir alternatif değildir . Fisil uranyum izotopları , yalnızca nükleer silah teknolojisine gizlice girme amacı taşıyan az gelişmiş ülkelerin ilgi duyabileceği maddeler olabilir .
Gizli tehdit: biyolojik silahlar
Dünya çapında en tehlikeli silahlar artık sinsice insan vücuduna bulaştırılan biyolojik ve kimyasal silahlar . Solunum ve ten teması sonucu bulaşan bu silahlar hemen hemen tüm ülkelerde üretiliyor .
Biyolojik Silahlar
Kimyasal Silahlar
Nükleer Silahlar
Lanetin kronolojisi
KİTLE İMHA SİLAHLARI ( KİS ) VE BUNLARIN FIRLATMA VASITALARININ YAYILMASININ ÖNLENMESİNE İLİŞKİN GENEL POLİTİKA
Modern toplumlar halen , KİS içeren bir taarruz sonucu meydana gelebilecek kitlesel ölümlerden etkilenebilecek durumdadırlar . Soğuk Savaşın sona ermesini müteakip , KİSin yayılması , yeni veya potansiyel bölgesel çatışmaların çokluğuna bağlı olarak , taze bir ivme kazanmıştır .
Silah ihraç eden bazı ülkelerde devam eden ekonomik problemler ve ihracat kontrollerindeki gevşeklikler , KİS ve/veya çift maksatlı malzeme ve teknolojilerin yasa dışı yollardan yayılmasına neden olmaktadır .
Bilindiği üzere , Türkiye , özellikle KİS ve bunların fırlatma vasıtalarının kontrolsüzce yayılma eğiliminin olduğu bir bölgede bulunmaktadır . Yayılmayı önlemeyi amaçlayan rejim veya organizasyonlara dahil olmayan bazı komşularımız , bu silahları geliştirmeye teşebbüs etmektedirler . Söz konusu devletlerin tehlikeli girişimleri , yakından fakat kaygıyla gözlemlenmektedir .
Bu kapsamda , Türkiye , normal savunma ihtiyaçlarının çok ötesinde olarak , KİS ve bunların atma vasıtaları ile çift maksatlı malzeme ve teknolojiyi ülkelerine transfer eden bölge devletlerini derin endişe içinde izlemektedir .
Bölge devletlerinin , bu tür silahları ve ilgili fırlatma vasıtalarını geliştirme gayretlerini bırakmaları ve mümkün olan en kısa zamanda yayılmayı önlemek için kurulmuş teşkilatlara üye olmaları gerektiği düşünülmektedir . Söz konusu yayılma tehdidini bertaraf etmek maksadıyla , dünyada KİSin en yüksek yoğunlukta bulunduğu bölge olan Orta Doğuda , KİSden arındırılmış bölge tesisine de ciddi ihtiyaç duyulmaktadır .
Türkiye , halen KİSe sahip değildir ve gelecekte de sahip olmayı düşünmemektedir . KİS ve bunların atma vasıtalarının yayılmasını önlemeye yönelik tüm uluslararası andlaşma , sözleşme ve rejimlere bağlılığını sürdürmekte , NATOdaki bu maksada matuf çalışmalara aktif olarak katılmakta ve desteklemektedir .
Türkiyede yayılmayı önleme politikaları paralelinde , sıkı ve etkin uluslararası kontrol altında KİSe yönelik genel ve tam bir silahsızlanma amaçlanmıştır . Görüşümüze göre , silahsızlanma ve silahların kontrolü girişimleri , en başta güven sağlayan bir politik atmosferin yaratılmasına bağlıdır .
KİTLE İMHA SİLAHLARI ( KİS ) NIN YAYILMASININ ÖNLENMESİNE İLİŞKİN TÜRKİYENİN TARAF OLDUĞU ULUSLARARASI ANDLAŞMA , SÖZLEŞME VE REJİMLER
Türkiye , NATO , Birleşmiş Milletler ( BM ) , Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı ( AGİT ) gibi uluslararası ve bölgesel örgütler çerçevesinde , gerek konvansiyonel ve gerekse KİS konusundaki girişimlere aktif olarak katılmak suretiyle , global ve bölgesel barış ve istikrarın geliştirilmesine katkıda bulunmaktadır .
1 . KİSin Yayılmasının Önlenmesine Yönelik Uluslararası Andlaşmalar: Türkiye , halihazırda KİS yayılmasının önlenmesine ilişkin uluslararası andlaşma ve rejimlerin üyesi ve bu yöndeki uygulamaların takipçisidir . Türkiye'nin taraf olduğu KİS yayılmasını önlemeye ve bu silahlar ile bunların fırlatma vasıtalarının üretiminde kullanılabilecek çift-kullanımlı malzeme ve teknolojilerin transferlerini denetlemeye yönelik belli başlı andlaşma ve rejimlere ilişkin son durum aşağıda özetlenmiştir :
a . Kimyasal Silahlar Sözleşmesi ( KSS ) : Türkiye , 1993 yılında imzaya açılan sözleşmeye , 12 Mayıs 1997 tarihinde taraf olmuştur . Sözleşme uyarınca , Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü tarafından gerçekleştirilen ilk normal denetim , Ağustos 1998 ayı başında Petkim Aliağa tesislerinde yapılmış ve olumlu sonuç alınmıştır .
b . Biyolojik Silahlar Sözleşmesi ( BSS ) : Türkiye , BM çerçevesinde hazırlanan BSSye , 25 Ekim 1974 tarihinde taraf olmuştur . Silahsızlanma Konferansı çerçevesinde , 1994 yılında Cenevrede oluşturulan bir Ad Hoc Grup bünyesinde , KSSde olduğu gibi , denetim ve doğrulama mekanizması getirilerek etkinliğinin artırılması için çalışmalar devam etmektedir .
c . Nükleer Silahların Yayılmasının ÖnlenmesiAndlaşması ( NSYÖA ) : Türkiye , BM çerçevesinde yapılan NSYÖA'yı 1980 yılında onaylamıştır . NSYÖA , nükleer silahların yayılmasını engellemeyi hedefleyen ve bu alandaki en kapsamlı andlaşma olup; bu andlaşmanın son gözden geçirme konferansı 2000 yılında yapılmıştır .
ç . Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Andlaşması ( NDYA ) : 24 Eylül 1996 tarihinde imzaya açılan NDYA , her türlü nükleer denemenin yapılmasını engellemeyi amaçlamaktadır . Şu anda yürürlükte olmayan NDYAyı Türkiye 1999 yılında onaylamıştır .
2 . KİS ve İlgili Malzeme ve Teknolojiler ile Bunların Fırlatma Vasıtalarının Yayılmasının Önlenmesine Yönelik İhracat Kontrol Rejimleri :
a . Wassenaar Düzenlemesi ( WD ) : WD , 1996 yılında kurulan , konvansiyonel silahlar ile çift kullanımlı malzeme ve teknolojilerin ihracatını kontrol altında bulundurmayı amaçlayan 33 üyeli bir rejimdir . Türkiye , WDnin kurucu üyelerindendir .
b . Füze Teknolojisi Kontrol Rejimi ( FTKR ) : KİSe ilişkin insansız taşıma sistemlerinin ( balistik füzeler , Cruise füzeleri ve insansız hava araçları ) ve bunlarla ilgili teknoloji ve malzemenin yayılmasının önlenmesi maksadıyla 1987 yılında kurulan ve “gönüllülük” esasına dayalı rejime , Türkiye 25 Nisan 1997 tarihinde taraf olmuştur . FTKRnin Haziran 2001 itibarıyla 33 üyesi mevcuttur .
c . Avustralya Grubu ( AG ) : KİS yayılmasını önlenmeyi amaçlayan çabalar kapsamında , KSS ve BSSden daha sıkı bir ihracat kontrol rejimidir . AGnin Haziran 2001 itibarıyla 32 üyesi bulunmaktadır . Biyolojik ve kimyasal silahlar ile anılan silahların üretiminde de istifade edilebilecek çift kullanımlı malzeme ve teknolojilerin ihracatını denetleyen gönüllü bir örgüttür . Türkiye 2000 yılında AG üyeliğine kabul edilmiştir . AGnin Haziran 2001 itibarıyla 32 üyesi bulunmaktadır .
ç . Nükleer Tedarikçiler Grubu ( NTG ) : NTG , Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı bünyesinde , nükleer teknolojide kullanılan maddelerin ve çift kullanımlı malzemelerin ihracatını belirli denetim ilkelerine bağlamak amacıyla faaliyet göstermektedir . Gönüllülük esasına dayalı ve Türkiye dahil Haziran 2001 ayı itibarıyla 38 üyeye sahip NTGye üyeliğimiz , devletimizin KİS ve bunların fırlatma vasıtalarının önlenmesi konusuna atfettiği önemin ve izlediği duyarlı politikanın , uluslararası platformda teyidi niteliğindedir ve ülkemize yapılacak barışçı nükleer teknoloji transferlerinde de kolaylık sağlayacaktır .
d . Zangger Komitesi : Nükleer madde , malzeme ve teknolojileri konu alan ihracatın kontrol altına alınması maksadıyla , nükleer silaha sahip olan ve olmayan 15 devlet tarafından 1971 yılında kurulan komite; NTGnin çift kullanımlı ürünler listesinin ikinci bölümü dışında kalan radyoaktif ve nükleer maddelerin ithal/ihraç listelerini hazırlamaktadır . Brezilya hariç , aralarında Ekim 1999 itibarı ile Türkiyenin de bulunduğu NTG üyesi devletlerin tümü , aynı zamanda Zangger Komitesine de üyedir . Zangger Komitesinin Haziran 2001 itibarıyla 34 üyesi bulunmaktadır .
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.
vuhuv.com.tr