Bu bakımdan , IDE/ATA arayüzü CHS adreslemesi için 65536x16x255 değerlerini kullanır . 267 . 386 . 880 sektör adresleme imkanı vardır . Sektör başına 512 baytta 137 . 4 GB'lık teorik disk kapasitesine sahiptir . IDE/ATA , 28 bitlik adresleme kullanır .
|
KAPASİTE ENGELLERİ
İnsanların sabit disklerinde karşılaştıkları en önemli problemlerinden biri , eski sisteme yeni bir sabit disk eklemektir . Bu hemen hemen her zaman BIOS ve işletim sistemi için bir sorun olmuştur .
Artık birçok problem için çeşitli çözümlerimiz var aşağıda anlatacaklarımı okuduğunuz zaman bu problemler hakkında her şeyi öğreneceksiniz .
|
1 . 024 SİLİNDİR ( 504 MiB/528 MB ) ENGELİ
Standart IDE/ATA sabit diskleri için önemli bir engel olup 1994 yılında ortaya çıkmıştır . Bugün sabit diskler çok daha büyük kapasitelere sahiptir ve bu engel çok geride kalmıştır fakat bir çok kullanıcı bu büyük engelin nelere sebep olabileceğinden haberdar değildir .
Bu engel , IDE/ATA disklerinin 16 mantıksal kafasının sınırlarıyla ilgilidir . Bu sınırı telafi etmekte , diskler her zaman silindirlerin büyük numaralarına sahiptir ama Interrupt 13 sınırları nedeniyle sadece silindirlerin 1024'ünü ve 63 sektörü görebilirler . Sistemde çevrilmemiş BIOS olduğu zaman kapasite 1024 x 16 x 63 x 512 veya 528 MB olacaktır . İşte bu 528 MB engeli olarak bilinir .
BIOS yöneticileri , bu sınırların üstesinden gelebilmek için iki çevrim algoritmasının birini Interrupt 13 API adresini , ATA adresine çevirmede kullanır . Birincisi silindir ve kafa değerlerini değiştiren Bitshift çevrimidir . Öyle ki bu sektörlerin aynı kaldığı toplam sayılardır ve en geçerli çevrim metodudur . İkinci algoritma ise LBA yardım çevrimidir . Sistem bu çevrimi eğer sürücü LBA adreslemeyi desteklerse kullanabilir .
Bu engel ile , 504 MiB'in üzerindeki bir sabit disk , yine sadece 504 MiB gibi görünecektir . Bu problem IDE/ATA ve BIOS Interrupt 13 standartlarının bazı özel sınırlamalarının geometri ile birleştirilmesinin bir sonucudur .
Bütün sabit diskler BIOS'a geometrisi ile sunulmaktadır . Bu geometri BIOS'a diskin ne kadar silindir , kafa ve sektör kullanabileceğini söyler . Bu , sektörün okunup yazılması gerektiği zaman , bir çeşit sabit diski adresleme yoludur . Modern sabit diskin BIOS için kullanabileceği geometri , fiziksel değil mantıksal geometridir .
Çeşitli yazılım yapıları , sabit disk geometrisini hazırlamak için gerekli olan 3 özel parametrenin her birinin belirli alanlarını ayırmaktadır . Bu ayrılmış alanlar IDE/ATA sabit disklerinin çalışması için neleri desteklediğini kontrol eden standartlar tarafından kabul ettirilmektedir .
Aşağıdaki tabloda IDE/ATA ve BIOS Interrupt 13 standardının geometrisinin bitlerinin kapladığı alanlar görülmektedir .
STANDART |
Silindir Sayıları |
Kafa Sayıları |
Sektör Sayıları |
Toplam |
IDE/ATA |
16
|
4
|
8
|
28
|
BIOS INT 13 |
10
|
8
|
6
|
24
|
Birleşimleri |
10
|
4
|
6
|
20
|
Örneğin IDE/ATA standardında 216 veya 65 . 536 silindir desteklenmektedir . Desteklenen maksimum kapasiteyi hesaplamak için bütün sayıları çarparız ve sektör başına düşen bayt sayısını bulmuş oluruz .
STANDART |
Max Silindir |
Max Kafa |
Max Sektör |
Max Kapasite |
IDE/ATA |
65 , 536
|
16
|
256
|
128 GiB
|
BIOS INT 13 |
1 , 024
|
256
|
63
|
7 , 88 GiB
|
Birleşimleri |
1 , 024
|
16
|
63
|
504 MiB
|
NOT: Sektör için BIOS Interrupt 13 limiti 64 değil 63'tür . Çünkü sektör numarası 0'dan değil 1'den başlamaktadır
Gördüğünüz gibi 504 MiB'in değeri 1 . 024 x 16 x 63 x 512 hesaplamasından 528 . 482 . 304 olarak bulunmaktadır . Bu problem iki standardın birleşimindeki sınırlamalardan dolayı oluşmaktadır .
2 . 1 GB ENGELİ
Çok nadir görülmesine rağmen bazı BIOS'lar eğer silindir sayıları 4096'yı aşmışsa disk geometrisini çevirmede bazı sorunlar yaşamışlardır . BIOS bu problemle 2 . 1 GB gibi büyük bir diskin çıkmasını haber vermekteydi . Bunun yanı sıra 2 . 1 GB kapasite engeli bir işletim sistemi sorunudur ve FAT ( File Allocation Table ) ile ilgilidir .
8 . 192 SİLİNDİR ( 3 . 94 GiB/4 . 22 GB ) ENGELİ
504 MiB BIOS engelinin keşfinden sonra , bu problemi çözmede , izlenecek en uygun yol BIOS'un geometrisinin çevrimidir . Bu çevrim sabit diskteki silindir sayılarını binary sayılarla bölerek ve kafa sayılarını aynı binary sayılarla çarparak çalışmaktadır . Bu BIOS'un gördüğü silindir sayılarının Interrupt 13 engelinin altına düştüğünü gösteriyor . Bu çevrim yalnızca bazı sistemlerde 4 GB'ın üstünde bir sabit disk kullanıldığında problemlere yol açmaktadır .
NOT: BIOS çevriminin yükselmek için sebep olduğu engelleri anlayabilmek için öncelikle bu çevrimin nasıl çalıştığını anlamamız gerekiyor . Örneğin sürücü üzerindeki silindir sayıları 8 . 192 ile 16 . 383 arasında olduğu zaman çevrim için kullanılan sayı 16'dır . Aşağıdaki tabloda bunu daha açık olarak göreceksiniz .
|
SİLİNDİR |
KAFA |
SEKTÖR |
KAPASİTE |
IDE/ATA Limitleri |
65 . 536
|
16
|
256
|
137 GB
|
Hard Diskin Mantıksal Geometrisi |
12 , 496
|
16
|
63
|
6 , 45 GB
|
BIOS'un Çevrim Faktörü |
Bölü 16
|
Çarpı 16
|
---
|
---
|
BIOS'un Çevrim Geometrisi |
781
|
256
|
63
|
6 , , 45 GB
|
BIOS Interrupt 13 Limitleri |
1 , 024
|
256
|
63
|
7 , 88 GB
|
Bu çevrim gerçekten iyi çalışmakta ve BIOS sorunları ile kabul edilebilir limitler içindeki sınırlamaların üstesinden gelebilmektedir . Fakat MS DOS ve Windows'un eski versiyonları , 256 kafalı sürücüler kullanıldığı zaman tıkanıyordu . Böylece bu sorun gerçekten hem işletim sistemi hem de BIOS sistemi için bir engeldi .
Bu problemi çözmek için kolay bir yol seçilerek BIOS çevrimi değiştirilmeye karar verildi . Sonuç olarak BIOS'lar 256 kafalı çevrim geometrisini durdurdu ve kullanılan çevrim faktörünü 16 yerine 15 ile değiştirdi . Bu olay aşağıdaki tabloda görülmektedir .
|
SİLİNDİR |
KAFA |
SEKTÖR |
KAPASİTE |
IDE/ATA Limitleri |
65 . 536
|
16
|
256
|
137 GB
|
Hard Diskin Mantıksal Geometrisi |
12 , 496
|
16
|
63
|
6 , 45 GB
|
BIOS'un Çevrim Faktörü |
Bölü 15
|
Çarpı 15
|
---
|
---
|
BIOS'un Çevrim Geometrisi |
833
|
240
|
63
|
6 , , 45 GB
|
BIOS Interrupt 13 Limitleri |
1 , 024
|
256
|
63
|
7 , 88 GB
|
Bazı işletim sistemleri 8 bit değerine benzeyen kafaların sayılarını tutar . Bu engel , eğer BIOS 256 kafa ve Bitshift çevrimi kullanılırsa problemlere neden olur . Eğer bu bir sorun ise maksimum kapasite 4 . 2 GB olur . LBA yardım çevrimi asla 255 kafadan fazla rapor vermez , öyle ki bu problem sürücü ve BIOS'un LBA'yı desteklediği yerde var olamaz .
240 KAFA INTERRUPT 13 INTERFACE ( 7 . 38 GiB/7 . 93 GB ) ENGELİ
Interrupt 13 Interface engeli , normalde bazı sistemleri 7 . 88 GiB veya 8 . 46GB'ta sınırlamaktadır ve BIOS'un Interrupt 13 Interface engelinin sonucu olarak 1 . 024 silindir , 256 kafa ve 63 sektör'dür . Bazı sistemlerde bu sınırlama sadece 7 . 38 GiB veya 7 . 93 GB'tır .
Bu engelin meydana gelme sebebi farklı bir engelle bağlantılıdır . 8 . 192 silindir engelini anlatmaya çalıştığımızda DOS ve bazı Windows versiyonlarının 256 kafalı çevrilmiş geometriyi kullanamadıklarını görüyoruz . Bu sonuç etrafında düşünürsek bazı BIOS'lar çevrim metotlarını değiştiriyor ve böylece sadece 240 kafalı olanlar işletim sistemine sunuluyor . Bu 256 kafa problemi olarak tespit edilmiştir . 1 . 024 silindir ve 63 sektör sınırlamaları geride kalmıştır fakat bu seferde sadece 240 kafa ile maksimum sürücü kapasitesi 1024 x 240 x 63 = 15 . 482 . 880 sektör veya 7 . 927 . 234 . 560 bayt başlamıştır .
INTERRUPT 13 INTERFACE ( 7 . 88 GiB/8 . 46 GB ) ENGELİ
Bu sabit disk dünyasında en büyük engellerden biri olup 8 GB engeli olarak da bilinir . Bir çok insan 90'lardan sonra bu sorunu çözmek için uğraşmaya başlamıştır .
Bu engel temelde BIOS sınırlamasıdır . Diğerlerine göre çözülmesi zor bir problem olsa da bu sorun bizi PC'de hard disklerin nasıl kullanıldığı gibi geleneksel bir sorunla yani Interrupt 13 Interface ile karşı karşıya getirmektedir . Bu standart , silindir sayıları için 10 bit , kafa sayıları için 8 bit ve sektör sayıları için 6 biti desteklemektedir . Bunları çarparsak sektör başına 512 bayt düşer ve maksimum 8 , 455 , 716 , 864 bayt olabilir . Bu da standart Interrupt 13 Interface kullanırken adresleyebileceğimiz maksimum kapasitedir .
Bu problemden kurtulmak için Interrupt 13 yerine Interrupt 13 Extensions kullanımına geçmemiz gerekmektedir . Interrupt 13 fonksiyonları bu engeli aşmak için yeni eklentiler yapmışlardır . Bu yeni eklentiler adres paketi içindeki 64 bitlik LBA adresini geçmektedir . Eğer sürücü LBA'yı desteklerse BIOS , 28 bitlik doğrudan adresleyebileceği ATA kaydedicilerini seçer . Eğer LBA desteği mevcut değilse BIOS , LBA adresi , CHS adrese çevirir ve bu adres ATA kaydedicilerini seçer . Fakat Interrupt 13 Extensions kullanabilmemiz için BIOS ve işletim sisteminin bu eklentileri desteklemesi gerekmektedir . Bazı eski işletim sistemleri maalesef desteklemiyor bunlar Windows DOS ( 6 . 22 ve öncesi ) ile Windows NT 3 . 5 versiyonu olup sabit diski 8 . 4 GB'ın üzerinde kullanmaya izin vermemektedir .
WINDOWS 95 ( 29 . 8 GiB/32 . 0 GB ) ENGELİ
Microsoft , Windows 95'in 32 GB'ın üzerinde bir sabit diski desteklemediğini 1999 yılında resmen haber vermiştir . Bu nedenle , bu kapasite engeli her tartışmada yer almaktadır . Her ne kadar aylardan sonra bu sonucu kabul etmiş olsak da bu sorunun ne olduğunu bulmakta aciz kalıyoruz . Öyle ki bu engel için hiçbir açıklama yapılamıyor .
Microsoft , 32 GB engelini tarif etmek için , bu limitin ardında yatanları öğrenmek kadar , bu engelin temsil ettiği tam sayıyı bilemediklerini söylüyordu . Bu bilgilerle , esas makalesinde Windows 95'in 32 GB'ın üzerinde bir sürücüyü destekleyemeyeceğini fakat Windows 98'in Scandisk üzerinde uygun eklemeler yapıldıktan sonra bunu yapabileceğini söylüyor çünkü bunun bir Scandisk problemi olabileceğini düşünüyorlar .
Bu engel hakkında hala fazla bir bilgiye sahip değiliz . Bazı sistemlerde anakart BIOS 32 GB'tan fazla sürücü adresleyemez . Bunlar anakarttaki özel BIOS kodlarının LBA adresleme sınırlarıdır . Eğer daha fazla bilgi gerekiyorsa anakart imalatçılarınızla görüşerek sorunlarınızı halledebilirsiniz .
Microsoft ve diğerleri 32 GB'ı aşan kapasite ve disk geometrisini haber vermek için BIOS'un Bitshift çevrim algoritmaları ile Scandisk'in IDE sürücüsündeki küme büyüklüklerini haber vermeyen "korumalı mod" versiyonunu bulmuşlardır . Eğer BIOS , LBA yardım algoritmasını kullanırsa sorun çıkmaz . Bu problemler için Microsoft'un Web sitesinden bilgi alabilirsiniz .
65 . 536 SİLİNDİR ( 31 . 5 GiB/33 . 8 GB ) ENGELİ
Bu nispeten 1999'dan önce görülen yeni sabit disk engelidir ve henüz diğer limitler gibi BIOS versiyonunun yetersizliğinden veya silindirlerin özel numaraya sahip olduğu tiplerden küçük engellere sebep olmaktadır . Genellikle 32 GB engeli olarak bilinir .
Bu özel durumda Award BIOS'un bazı versiyonları , 65 . 535 silindirden fazla olan sürücülerle başa çıkamıyorlardı . Sabit disk parametrelerinin 16 kafa ve 63 sektör olarak kullanılmasından sonra , yaklaşık 33 . 8 GB veya 31 . 5 GiB kapasitesi hakkında çalışmalar yapılmaya başlandı . Haziran 1999'a kadar bu sorun giderildi ve bu aydan sonra alanlar şanslı görüldü .
Bu kapasite engelini şaşırtıcı bulduğumu söylemek isterim , çünkü 8 GB'ın üstünde olan sabit diskler gerçekten giriş için daha emin geometriler ve yine adresleme için LBA ve sürücü üzerindeki sektör numaralarını ise 0'dan 62'ye kadar kullanıyorlardı .
ATA INTERFACE ( 128 GiB/137 GB ) ENGELİ
Her ne kadar , bizler adresten silindir kafa ve sektör sayılarına ayrılmış bazı bitlerle bu problemleri birleştirerek kendimizi kurtarmaya çalışsak bile , neticede bütün bitlerin alındığı adresleme engellerine ulaşıyoruz . Bu olayda ATA Interface'teki 28 bit sektör sayısı için Arayüz ile İşletim Sistemi , BIOS ve sabit disk arasında kullanılmaktadır . Bundan şunu çıkarabiliriz ki , sabit disk en fazla 268 , 435 , 456 sektör veya 512 bayta sahip olabilir .
Haliyle 2000 yılında hiçbir ATA hard disk bundan daha büyük değildir fakat bir çok insan bu engel hakkında hiçbir fikre sahip değildir . Şunu da unutmamalıyız ki , hard disk dünyasında her şey çok çabuk değişiyor ve bizler bu değişimin içinde olmalıyız .
SAF DIŞI BIRAKILMIŞ DİSK BÜYÜKLÜĞÜ SINIRLARI
Bu yapay sınırlamaları BIOS'u bypass ederek veya CMOS setupları süresince aldatarak saf dışı bırakabilirsiniz . Bypass metodu , işletim sistemi için Netware ve Unix gibi auto-configuring'e havale etmek gibidir . Bu metot , IDE sürücüden işletim sistemine olan sürücü kapasiteleri hakkındaki bilgileri geçmek için BIOS yerine Disk Parametre Tablosunu kullanır .
BIOS'u aldatma metodu , otomatik-çevrim olarak bilinir . DOS ve Windows kullanan makinalar bu çevrimi kullanabilir . CMOS setup ayarları süresince bu metodu seçtiğinizde BIOS'tan ( POST ) Power-On-Self-Test süresince bir EDPT ( Enhanced Disk Parameter Table ) yaratmasını istemelisiniz . Başlangıç süreçleri bu tabloyu , bütün sürücü karakteristikleri için ana değerler doğrultusunda parametrelerin doğruluklarını sağlamak için uygun değerlerle doldururlar . Bu tip bir tablo sistemin 1024 silindir veya 528 MB'tan fazla olan sürücüleri desteklemesine izin vermektedir .
EDPT ( Enhanced Disk Parameter Table ) , iki kaynaktan gelen sürücü parametrelerinin ayarlarını kapsamaktadır . Sürücü parametre ayarlarının birincisi , tanınmış sürücü komutlarından gelmektedir . İkincisi ise , BIOS ve Interrupt 13 fonksiyonlarının eklentilerinin kapsamından gelmektedir . Yine EDPT , BIOS ve sürücülerin kullandığı çevrim metotları hakkında bilgi sağlar . EDPT'nin işletim sistemine sunduğu bilgiler sürücüden alınan bilgilerin çevrimidir . Bu bilgiler CHS ve IDE bitlerinin alanlarının nasıl eşleştiğine bağlı değildir .
BIOS'UN ÇEVRİM DESTEKLERİ
BIOS 2 tip çevrimi desteklemektedir . Bunlardan;
" İlki , BIOS CHS bilgilerinin IDE/ATA bilgilerine çevrilmesidir . Bu bilgileri IDE CHS'e göndermektedir .
" İkincisi BIOS'u geçen 28 bitlik mantıksal blok adreslemesinin CHS bilgilerine çevrilmesidir . BIOS bu LBA bilgilerini alır ve sonra sürücünün görevli dosya kaydedicisine gönderir . Bundan sonra sürücü diskten alabileceği uygun fiziksel bloklar yerine LBA değerlerini kullanır .
Bu iki çevrimin her birinin sonucu EDPT ( Enhanced Disk Parameter Table ) 'nin artık arttırılmış IDE arayüz giriş sürücülerinin 8 . 4 GB kadar büyük olmasına izin vermesidir . Yüksek kapasiteli sürücüleri desteklemek için hiçbir yazılım ve işletim sistemi değişikliğine ihtiyaç yoktur . IDE CHS ve IDE LBA çevrimleri işletim sisteminde çok açık ve nettir .
Şanslıyız ki , gerçekte bütün bu sistemler EIDE hard disk sürücülerinin yazılımlarını geliştirmişlerdir . Bunu sağlamak için hiçbir değişiklik olmadan 20 GB'lık bir sürücü kullanmak gerekmektedir .
İŞLETİM SİSTEMİ SINIRLAMALARI
PC dünyasında işletim sistemi , diskin ilk 8 . 4 GB'lık kısmına işletim sisteminin kurulumunu sınırlayan bölmelerin büyüklüğünü sınırlamaktadır . Örneğin Windows NT bootstrap işlemleri , temel donanımın Windows NT'nin işleyemediği yazılım sınırlamalarına sahiptir . Bu sınırlamalar Windows NT 4'ü 8 . 4 GB'tan fazla bölme kullanması nedeniyle engellemektedir . Windows NT'deki mantıksal bölmeler çok büyük olabilmektedir . Buna ek olarak Windows NT birinci veya boot bölmesini 4 GB'ın maksimum kapasitesine kadar sınırlamaktadır . Bu yüzden 8 . 4 GB'tan daha büyük olan bir sürücü , en az iki bölmeye sahip olmalıdır .
Windows 98 ve Windows 2000 işletim sistemleri BIOS Interrupt 13 eklentilerinin gelişmesinden sonra yazılmıştır ve geniş bölmeler tarafından boot edilebilir . Windows NT 4 ise Interrupt 13 eklentilerinden önce geliştirilmiştir ve geleceğini kullanmak mümkün değidir .
Windows dünyasında işletim sisteminin içinde 2 . 1 GB'lık bir sınırlamaya sahip olan FAT'in 16 bitlik versiyonunu kullanan işletim sistemleri temel sınırlamalara sahiptir . 32 bitlik FAT ve yeni teknolojilerle , ATA arayüz ile gelecek sınırlamalar , ATA yolunun çalıştırdığı 28 bitlik adresleme olduğu zaman 137 GB'ın oluşmasını beklemektedir .
Windows 95'in hiç bir versiyonu 32 GB'tan büyük sabit diskleri desteklememektedir . Eğer siz 32 GB'tan büyük bir sabit diski Windows 95 makinasında kullanmak istiyorsanız , Microsoft , Windows 98 , NT veya 2000'den birine dönüştürmenizi önermektedir . Eğer Windows NT kullanıyorsanız , bu versiyon Windows NT 4 olmalı ve mutlaka Service Pack 4 veya daha iyisini kullanmalısınız .