Hodgkin's Lenfoma
Hodgkin's Dışı Lenfomalar
Hodgkin's-dışı lenfomalar , ( non-Hodgkin's lymphoma , NHL ) lenf dokularında ortaya çıkan bir kanser hastalığıdır . Bedenin lenf bezleri , dalak , timus , bademcikler ve kemik iliği gibi pek çok bölgesinde ortaya çıkabilir . Dünyada halen yaklaşık 4 . 5 milyon insanın NHL ile yaşadığı , hastalık sıklığının her yıl yaklaşık yüzde 3-7 oranında yükseldiği tahmin edilmekkte , bu özelliği ile en hızlı artış gösteren kanserler arasında olduğu bildirilmektedir .
Hodgkin's Dışı Lenfoma Nedir ?
Lenf sistemi bedenin bağışıklık sisteminin bir parçasıdır . Vucudun hastalıklar ve enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olur . Lenfatik sistem ince lenf damarlarının oluşturduğu ve kan damarları gibi dokulara ulaşan ve bütün vucudu saran bir ağ oluşturmaktadır . Lenf damarları renksiz bir sıvı olan lenf sıvısı taşır . Lenf sıvısı enfeksiyonlarla savaşan ve lenfosit adı verilen hücreler içerir . Bu damarlar ağı içinde lenf bezleri adı verilen küçük organlar mevcuttur . Lenf bezleri kümeler halinde , başlıca kol altında , kasıkta , boyunda , göğüste ve karında bulunurlar . Dalak , timus , bademcikler ve kemik iliği de lenf sisteminin birer parçasıdır . Lenf dokusu ayrıca mide , barsaklar ve deri gibi bedenin diğer bölümlerinde de bulunur .
Kanser vücüdun temel yaşam birimi olan hücrede başlayan bir grup hastalığın ortak adıdır . NHL'yı anlamak için , normal hücreler hakkında bilgi sahibi olmak ve kanser durumunda neler değiştiğini bilmek yararlı olacaktır:
Beden pek çok değişik tipte hücreden oluşmuştur . Normalde , hücreler ancak gerek olduğu zaman büyür ve başka hücreler oluşturmak üzere bölünürler . Bu düzenli süreç vücudun sağlıklı kalmasını sağlar . Bazen yeni hücrelere gerek duyulmazken de hücreler bölünmelerini sürdürür . Bu durum o bölgede doku miktarının uygun olmayan biçimde artmasına , dokularda büyümeye , kalınlaşmaya ya da bir kitlenin ortaya çıkmasına yol açar . Bu kitleye tümör denir . Tümörler iyi huylu ( kanserli olmayan ) ya da kötü huylu ( malin , kanserli ) olur .
NHL'da , lenf sistemi içindeki hücreler anormal özellikler kazanır: Çok hızlı bölünür , düzensiz ve denetimsiz olarak büyürler . Yukarda anlatıldığı gibi lenf dokuları bedenin pekçok bölgesinde bulunmaktadır . NHL bu bölgelerden herhangi birinde ortaya çıkabilir: bu tek bir lenf bezi olabileceği gibi , bir lenf grubu da olabilir; bazen de lenf sisteminin kemik iliği veya dalak gibi bir başka bölümünde ortaya çıkabilir . Bu tip kanser bir lenften , bir lenf kümesinden bir sonrakine doğru düzenli bir yayılım gösterme eğilimindedir . Örneğin boyun lenf nodlarında ortaya çıkan NHL , önce köprücük kemiği üzerindeki , sonra göğüste kolların altındaki lenf bezlerine doğru yayılabilir . Bazı durumlarda hastalık tüm bedeni kaplayabilir .
Yukarda açıklandığı gibi NHL , tıpkı Hodgkin's hastalığı gibi lenf dokularının bir hastalığıdır ve diğer organlara yayılım gösterebilmektedir . Ancak NHL'nın nasıl bir seyir göstereceği , Hodgkin's hastalığına göre daha az öngörülebilmektedir . NHL , Hodgkin's hastalığına göre daha fazla oranda lenf dışı metastaz yapma eğilimi sergilemektedir . Hastalığın seyri ( prognozu ) histolojik tipine , evresine ve uygulanan tedaviye göre farklılıklar göstermektedir .
Risk Faktörleri
NHL'nın sıklığında son on-yıllarda büyük bir artış gözlenmiştir . Bu hastalık ABD'de en seyrek kanserler arasında iken bu artış nedeniyle en sık karşılaşılan 5 . kanser olmuştur . Halen bu artışa nelerin yol açtığına ilişkin yeterli bilgi bulunmamaktadır . Hastalığın nedenleri de tam olarak bilinmemekte , bir kişi bu hastalığa yakalanırken bir diğerinin neden yakalanmadığı tam olarak açıklanamamaktadır . Toplum düzeyinde yürütülen kanser araştırmalarında , NHL'ya yakalanan insanlarda yakalanmayanlara göre daha fazla olduğu gözlenen bazı risk faktörleri aşağıda sıralanmaktadır . Ancak burada da tam bir açıklık bulunmamaktadır: Bu risk faktörlerine sahip pekçok insan NHL'ya yakalanmazken , bu risk faktörlerinden hiçbirisini taşımayan pek çok insanda da bu hastalık karşımıza çıkmaktadır .
Yaş/Cinsiyet: NHL yaş ilerledikçe daha fazla sıklıkta görülmektedir . Erkeklerde kadınlara oranla daha fazla orandadır . Zayıflamış Bağışıklık Sistemi: NHL , doğumsal bağışıklık sistemi sorunu bulunan kişilerde , otoimmün hastalıklarda , HIV/AIDS varlığında ve organ transplantasyonu nedeniyle bağığıklık sistemini baskılayıcı ilaç kullananlarda daha fazla görülmektedir . Virüs: HTLV-1 ( insan T-lenfotropik virüsü ) ve Epstein-Barr virüsleri , NHL'ya yakalanma olasılığını artıran enfeksiyon ajanlarıdır . Çevre: Pestisitler , solventler gibi belirli kimyasal maddelerle çalışan ya da bunlara yoğun biçimde maruz kalan kişilerde NHL'ya yakalanma olasılığı yükselmektedir . NHL konusunda , kendi durumuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi almak ve varsa endişelerini gidermek isteyen kişilerin , doktorlarıyla bu duygu ve düşüncelerini paylaşmaları son derece yararlı olacaktır .
Hodgkin's Dışı Lenfoma Tipleri
Doktorlar yıllar içinde farklı NHL tiplerini tanımlamak için çaba harcamıştır: İki önemli kriter bu tanımlamada etkili olmaktadır: İlki , kanser hücrelerinin mikroskop altında görünüşü . İkincisi de kanserin büyüme ve yayılma hızı . Orta ve yüksek dereceli lenfomalar olarak da bilinen "agresif lenfomalar" hızlı bir yaygınlaşma ve ilerleme eğilimi gösterir . Düşük dereceli lenfomalar ise yavaş seyirlidir ve daha az belirtiye yol açar .
Tanı
Hekim hastada hodgkin's-dışı lenfoma ( NHL ) olduğundan kuşku duyarsa , hastanın genel durumunu değerlendirmek üzere tıbbi özgeçmişini dinler ve ayrıntılı bir fizik muayene uygular . Fizik muayenede özellikle boyun , koltukaltı ya da kasıktaki lenf bezlerinde bir büyüme olup olmadığı değerlendirilir . Bu süreçte hastanın genel sağlık durumunun tam olarak anlaşılabilmesi için bazı kan testleri de uygulanır .
Evrelendirme
Tanı konduktan sonra en önemli aşamalardan biri hastalığın evresinin belirlenmesidir . Evrelendirme hastalığın yaygınlığı ve ilerleyişi hakkında önemli bilgi sağlar . Bu süreçte hastalığın bedenin başka bölgelerine yayılıp yayılmadığı , eğer yayılım varsa hangi organların tutulduğu araştırılır . Tedavi ile ilgili kararlar bu evrelendirme bulguları doğrultusunda verilir .
Hastalıktan etkilenen lenf bezlerinin sayısı ve yeri , Etkilenen lenf bezlerinin diyaframın altında ya da üstünde olması , Hastalığın kemik iliğine , dalağa , lenfatik sistem dışındaki organlara , örneğin karaciğere yayılıp yayışmadığı .
Evrelendirme sürecinde de tanı aşamasındakine benzer tetkikler yapılması gerekebilmektedir . Bunun dışındaki tetkikler arasında lenf bezleri , karaciğer , kemik iliği ve diğer dokulara ilişkin biyopsiler yer almaktadır . Kemik iliği biyopsisinde , bir iğne aracılığı ile kalça kemiği ya da diğer büyük kemiklerden birinden ilik örneği alınmakta ve mikroskop altında kanser hücreleri açısından incelenmektedir .
Tedavi Yöntemleri
Tedavi planlanırken hastanın gereksinimleri esas alınmaktadır . Belirleyici özellikteki bulgular arasında hastalığın evresi , tutulum gösteren hücrelerin tipi , bunların hızlı ya da yavaş seyirli olduğu , ve hastanın genel sağlık durumu ve yaşı bulunmaktadır .
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.
vuhuv.com.tr