Paraşüt Çeşitleri
PARAŞÜT ÇEŞİTLERİ
Bu gün kullanımda olan paraşütler temel yapıları , üretilen malzeme ve kullanım amaçları yönlerinden incelendiğinde farklılıklar gösterir .
Temel yapıları incelendiğinde yuvarlak ( kubbe ) ve kanat paraşütler olarak sınıflandırılabilir . Yuvarlak paraşütlerin manevra kabiliyeti kanatlara göre daha az ve yavaştır . “Kanat” yani kanat profiline sahip paraşütler daha yüksek manevra yeteneklerinin yanı sıra daha küçük yüzey alanına sahip olmalarına rağmen daha yumuşak inişlere izin verirler . Paraşütler , üretildikleri kumaşların hava geçirgenlik oranları açısından da farklılıklar gösterir . Sportif paraşütçülük için tasarlanmış tüm sistemlerin içinde bir yedek bir de ana paraşüt olmak üzere iki paraşüt barındırır .
Modern sportif paraşütçülükte en çok kullanılan paraşütler kanat paraşütleridir . Bunlar kullanılacakları atlayış çeşidine göre farklılıklar gösterir . Yavaş ve stabil uçuş karakteristikleri ile hedef paraşütleri; sağlam yapıları , türbülanstan az etkilenmeleri ile CF paraşütleri; yüksek süzülme oranları ve palya kabiliyetleri ile yüksek performanslı paraşütler bunlara örnek olarak gösterilebilir . Sportif paraşütçülük için olanların yanı sıra yamaç paraşütleri , sabit yerlerden atlamakta kullanılan paraşütler , askeri taktik paraşütleri , yük paraşütleri , aydınlatma fişeği taşıyanlar ve bazı hava taşıtlarının inişte sürat azaltmak için kullandığı fren paraşütleri de paraşüt çeşitleri arasında sayılabilir .
PARAŞÜT YARIŞMA DALLARI
HEDEF ATLAYIŞI
Serbet paraşütçülüğün yarışmacılık dallarından biri olan hedef atlayışı takım ve ferdi olarak yapılır .
Atlayışın amacı 20 m . ile çevrilmiş dairenin içinde bulunun 5 m . çaplı sünger panonun üzerinde , elektronik olarak ölçüm yapan 15 santim yarı çaplı bir diskin tam merkezine tek ayağın topuğu ile inmektir .
Merkeze inen yarışmacı o atlayış için en iyi puanını almış olur . Yani Sıfır ( 0 ) cm ceza puanı almış kabul edilir .
0 cm . ceza puanından sonra 1-2-3 . . . . . . . . . . . . . 15 cm . kadar büyür .
Yarışmaların geçerli olabilmesi için 5 tur atlayış yapılır . Turlar sonunda yapılan her atlayışın ceza puanı toplanır ve en az ceza puanı alan yarışmacı birinci olur .
Yarışma kuralları gereği takım en az 3 asıl olmak üzere 5 kişiden oluşur . Takım atlayışı meteorolojik şartlar uygun ise 1100 m . den , değil ise 900 m . den gerçekleştirilir . Takım uçaktan tek tek belirli aralıklarla çıkar ve paraşütlerini açarlar . Paraşütlerini açtıktan sonra yere inişte sıkışmamak için budak ( derin dönüşler ) stol ( paraşütün frenlerini tamamen çekip beklenmesi sonucu paraşütün taşıyıcılığının kalmamasını sağlayarak derin çöküşler ) gibi irtifa kaybettikleri hareketleri yaparak aralarındaki irtifayı açarlar .
Hedef atlayışlarının başarılı olması tüm paraşütçüler için önemlidir . Değişik bölgelere yapılan atlayışlarda hedef atlayışları yapılırcasına sevk idare yapılır ve konsantre olunur .
STİL ATLAYIŞI
Stil atlayışı , serbest düşüş sırasında sadece vücudumuzu kullanarak yaptığımız belirli kurallara dayanan hareketlerdir . Stil atlayışı ferdi olarak 2200 m . irtifadan yapılır .
Stil atlayışı incelemesi; stil atlayışları sağa-sola dönüş ve geriye takla olmak üzere toplam 6 hareketten oluşur . Stil atlayışları 4 gruba ayrılır .
1 . Grup Sağ seri; İlk dönüş sağdan başlar sırasıyla soldan dönüş ve taklayla devam eder . Hareketin ikinci yarısı da aynen ilk yarısı gibidir .
2 . Grup Sol seri; İlk dönüş soldan başlar sırasıyla sağdan dönüş ve taklayla devam eder . Hareketin ikinci yarısı da aynen ilk yarısı gibidir .
3 . Grup Sağ karışık; İlk dönüş sağdan başlar sırasıyla soldan dönüş ve taklayla devam eder . Hareketin ikinci yarısında ise ilk hareket bu kez soldan başlar , sırasıyla sağdan dönüş ve taklayla biter .
4 . Grup Sol karışık; İlk dönüş soldan başlar sırasıyla sağdan dönüş ve taklayla devam eder . Hareketin ikinci yarısında ise ilk hareket bu kez sağdan başlar , sırasıyla soldan dönüş ve taklayla biter .
Stil atlayışlarında hareketlerin hızlı olarak yapılabilmesi için atlayıcının kendini kontrol edebileceği maksimum dikey hıza ulaşması gerekir . Stil atlayışının genel amacı verilen hareketleri mümkün olan en kısa zamanda ve hatasız olarak yapmaktır . Stil atlayışlarında kullanılan özel tulum , paraşütçünün havada daha süratli düşmesini ve hareketlerin yapılması sırasında süratin korunmasını sağlar . Paraşütçünün bu atlayışta kullandığı harnes de küçük ve rahat olmalıdır . Stil atlayışları yerden verilen ve pilot tarafından paraşütçüye iletilen hazırlan ve atla komutları ile yapılır .
Değerlendirilmesi; paraşütçü stil atlayışını yaparken daha önceden yerde belirli bir nirengiye kurulmuş yerden-havaya kamerayla çekimi yapılır . Bu çekim paraşütçüye uçak içerisinde pilot tarafından verilen atla ikazı sonucunda paraşütçünün uçaktan atlamasıyla başlar . Yapılan her dönüş ve taklanın başlama-durma yerleri kamerayı göstermelidir . Daha sonra bu görüntüler stil hakemlerinin değerlendirmesiyle derecelendirilir . Derecelendirme de başlıca öğe zamandır . Bu zamanlama 16 saniye ile sınırlandırılmıştır .
FS ( FORMATION SKYDIVING )
Formation Skydiving 4'lü ve 8'li gruplarla serbest düşüşte belli bir zaman dilimi içerisinde daha önceden belirlenmiş zorunlu hareketlerin yapıldığı atlayış türüdür .
4 WAY; 4 yarışmacı ve 1 kameramandan oluşur . 9500 feet irtifadan atlayış yapılır . Serbest düşüşün ilk 35 saniyesi değerlendirilir .
8 WAY; 8 yarışmacı ve 1 kameramandan oluşur . 12000 feet irtifadan atlayış yapılır . Değerlendirme süresi 50 saniyedir .
Değerlendirmede takımla birlikte atlayış yapan takım kameramanının tespit ettiği görüntüler esas alınır . Formation Skydiving yarışmalarında raundlardan her biri için blok ve randomlar karışık olarak belirlenmiş bir birini izleyen 5 ya da 6 hareketten oluşmaktadır . Her doğru hareket 1 puan olarak kazanılır .
RANDOM; bir puandan oluşan formasyonlardır .
BLOK ; İki ayrı puandan oluşan formasyonlardır . Blokların arasında manevralar dönüşler yer alır . Bu dönüşler ikinci formasyona geçilmeden önce doğru olarak tamamlanmalıdır .
Takımlar , ( 4'lü 35 saniye , 8'li 50 saniye süre içerisinde ) 5 ya da 6 hareketten oluşan raundu çabuk ve düzgün bir biçimde , hareketler bitimi başa dönerek tekrar edeceklerdir . Yarışma zamanı bir ya da daha çok yarışmacının uçağı terk ettiğinin görüldüğü anda başlar . Tutuşma noktaları kollar ve bacaklar olarak sınıflandırılmıştır . Baş ve gövdeden tutuşlar değerlendirmeye alınmamıştır .
Formation Skydiving bir birliktelik demektir . Bir şeyi yapmanın bir çok yolu vardır . Ama önemli olan takımın birlikte hareket etmesidir . Doğru bir çalışma , doğru bir hazırlık evresi amaçlarımızı ulaşmamızı sağlar . Şu asla unutulmamalıdır; yarışma antrenman sırasında kazanılır .
CANOPY FORMATION ( CF )
CF atlayışlarında paraşütçüler serbest düşüş yeteneklerinden çok paraşütlerini kullanmadaki becerilerin göstermek ve bunu bir takım çalışması içerisinde göstermek ve ortaya koymak durumundadırlar . Sportif paraşütçülük için , geliştirilmiş hemen her paraşüt ile CF atlayışı yapılabilir . Fakat en iyi sonuçlar CF için özel olarak üretilmiş paraşütlerle alınır . Bu paraşütler hızlı ve düzenli açılış karekteristikleri , hem yavaş hem hızlı uçuş sırasında stabil kalmaları , grup halinde iken rahat uçurulabilmeleri sert çekiştirmelere ve kumaşa binen büyük şoklara karşı destekli yapıları ile dikkat çeker .
CF yarışmaları 3 ayrı kategoride yapılır . Bunlar; 4 way rotation , 4 way seguential ve 8 way speed formation dır . Tüm yarışma atlayışları takım kameramanı tarafından kaydedilir . Hakemler atlayış sonrasında bu görüntüleri değerlendirir .
4 way rotation takımları biri kameraman olmak üzere 5 kişiden oluşur . Amaç mümkün olduğunca kısa sürede bir dörtlü stack plane formasyonu kurmak ve en üstteki atlayıcının gruptan ayrılıp , en alta geçmesi yoluyla bu formasyonun yenilemektir . Oluşturulan her dörtlü stack plane formasyonu 1 puan değerindedir . Atlayışlar 7000 feet yükseklikten yapılır . Takımın kameraman dışında ilk üyesinin uçaktan ayrılmasıyla başlayan ve en fazla 120 saniye süren kısmı değerlendirmeye alınır .
4 way sequential takımları da biri kameraman olmak üzere toplam 5 kişiden oluşur . Amaç daha önce hakemler tarafından kura ile belirlenen formasyonların sıra ile mümkün olduğunca çok yapılmasıdır . Tamamlanan her formasyon bir puan ile değerlendirilir . Atlayışlar 8000 feet yükseklikten yapılır . Takımın kameraman dışındaki ilk üyesinin uçaktan ayrılmasıyla başlayan ve 120 saniye süren kısım değerlerdirmeye alınır .
8 way speed formation takımları ise biri kameraman olma üzere toplam 9 kişiden oluşur . Amaç daha önce hakemler tarafından kura ile belirlenmiş tek bir formasyona mümkün olduğunca hızlı bir şekilde oluşturmaktır . Takımın , kameraman dışında ilk üyesinin uçaktan ayrılmasıyla belirlenmiş formasyonun oluşturulması arasındaki süre takımın aldığı puandır . En kısa süre en iyi derecedir . Alınabilecek en kötü derece olan 120 saniyeyi geçen süreler 120 saniye olarak değerlendiril . Bu kategoride atlayışlar 6000 feet yükseklikten yapılır .
FREE STYLE ( FS )
Serbest stil; serbest düşüşte bir dizi serbest stil hareketini artistik ve teknik olarak mümkün olduğunca doğru yapmaktır ve yarışmalarda tamamlanan tüm turların toplam puanına göre en yüksek toplam puana sahip olan birinci olarak seçilir . Serbest stil yarışmalarında bir serbest düşüş kameramanıyla takım oluşturulur . Takımların daha önce hazırladıkları yeteneklerini sergileyecekleri zorunlu hareketler ve tamamıyla takımların kendi isteğine bağlı olarak yapacakları serbest hareketler gerçekleştirilir .
Hareketler; zorunlu ve serbest olmak üzere iki çeşittir . Zorunlu hareketler dizisi , belirtilen sırayla beş ( 5 ) zorunlu hareketten oluşur . Temel dönüşler ve hareketler 4 çeşittir . Dik dönüşler , yatay dönüşler , taklalar ve burgular . Yarışmalarda minimum tur 1 atlayıştır .
Serbest dizisi ise; serbest hareketlerin içeriği tamamen ekip tarafından seçilir . Serbest stilde zorunlu hareket tur sayısı 2 atlayıştır . Serbest hareket tur sayısı 5 atlayıştır . Toplam yarışmalarda 7 atlayış yapılır .
SKY SURF ATLAYIŞI ( SS )
Paraşütçülük sporunun zevkli çalışmalarından biridir . Skysurf atlayışı ana hattı ile paraşütçünün her iki ayağına sabitlenen , boyutları tecrübe arttıkça büyüyen , özel olarak üretilmiş skysurf tahtası ile birlikte uçaktan çıkmasıdır . Zorunlu ve serbest serilerden oluşan çalışmasını hava kameramanının kayıtlarıyla kanıtlar .
Skysurf bir takım çalışmasıdır . Bir skysurfer ve bir kameraman takımı oluşturur . Puanlamanın % 75 skysurfer , % 25'i kameraman içindir . Skysurf ve bağlama aparatları paraşütçünün tecrübesine göre değişir .
Skysurf eğitimi küçük boyutlu surf tahtası ile başlar ve tecrübe kazanıldıkça boyutları büyür . Skysurf tahtasının üzerinde tehlike anında rahatça kendimizden ayırabileceğimiz bir sistem mevcuttur . Yarışmalarda 3 raunt zorunlu hareketler , 7 raunt serbest hareketlerden oluşan 10 rauntluk atlayışlar üzerinden değerlendirmeler yapılır . Bu bölümlerde orjinallik , yaratıcılık , devamlılık ve kamera çalışması ön planda tutularak puanlama yapılır . Atlayış irtifası 4000 m . olup çalışma süresi 50 saniyedir . Uçaktan ilk çıkan paraşütçü ile yarışma süresi başlar ve 50 saniyede tamamlanır . Değerlendirmeler 50 saniye içerisindeki çalışmalardan yapılır .
Skysurf çalışmalarına 1996 yılında 2 paraşütçü ( Hakan ZENGİN ve Gökhan UÇAROĞLU ) ile başlanmış ve ilk yarışmaya 1997 yılındaki 1 nci Dünya Hava Oyunlarında Gökhan UÇAROĞLU ile katılınmıştır . Yarışmaya skysurf ile yaptığı 88 atlayış ile katılan yarışmacı takımlar arasında tecrübesizliği sebebiyle sonuncu olabilmiş ve 1997 yılında yapılan atlayışlardan sonra çalışma yapılamamıştır .
TANDEM
Tandem atlayışı bir paraşüt ile iki kişinin atlayış yapmasıdır . Daha önce paraşüt atlayışı olmayan bir kişiye ( yolcu ) tandem atlayışı ile ilgili ders verilerek tandem pilotunun önüne kuşam tertibatıyla bağlanarak 3000 m . den uçaktan atlayış gerçekleştirilir . Yaklaşık 180-220 km/saat hızla 30 saniye ( 1200 m ) serbest düşüş yapılır , ardından paraşüt açılır . Açık paraşüt ile yolcu ortalama 5 dakika yeryüzünü havadan görme şansını elde eder . Tandem atlayışında yolcunun yapması gereken çok fazla bir şey yoktur . Atlayış boyunca bütün kontroller tandem pilotundadır .
Önemli olan , tandem atlayışına karar vermek . Atlayışa karar verdiğiniz anda tandem pilotunuzdan 20 dakika ders alarak bu zevki tadabilirsiniz . Tandem pilotları en az 1500 atlayışlı , sorumluluk duygusu gelişmiş formasyon eğitimi almış , serbest düşüşte profesyonel kişilerdir .
ACCELERATED FREEFALL ( AFF )
Hızlandırılmış serbest düşüş olarak adlandırdığımız bu atlayış öğrencinin gelişiminde büyük rol oynar . AFF öğrenciye serbest düşüş ustalığı kazandırmak için kullanılan bir yöntemdir . Öğrenci 3000m . irtifadan iki öğretmen ile birlikte paraşütü açmadan 40 sn kadar serbest düşüş yapar , karşılaştığı problemler öğretmenler tarafından gösterilerek giderilir . Öğrenci yanındaki öğretmenlerin güvencesindedir ve kendisini paraşüt açılıncaya kadar bırakmayacaklarını bilir
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.