Keten (Linum)

Alm . Lein ( m ) , Fr . Lin , İng . Flax . Familyası: Ketengiller ( Linocere ) , Türkiye 'de yetiştiği yerler: Batı ve İç Anadolu ve Karadeniz 'de fazla olmak üzere Anadolu 'nun çoğu yerinde .

Haziran-ağustos ayları arasında mavimsi veya sarı renkli çiçekler açan , 15-60 cm boyunda bir yıllık veya çok yıllık otsu veya gövdesi odunlaşmış , kültürü yapılan bir bitki . Yaprakları sapsız , grimsi-yeşil renkli , dik veya yatık gövde üzerinde sıralanmışlardır . Keten en eski bir kültür bitkisidir . Mısır 'da M . Ö . 4 . yüzyılda keten yetiştirildiği , mabetler ve mezarlar üzerine yapılan resimlerden anlaşılmıştır . Keten , 4000-5000 yıldan beri Ön Asya ve Akdeniz bölgelerinde lifi ve tohumları için yetiştirilmekte; dünyanın çok yerinde üretilmektedir . Memleketimizde bazı keten türleri tabiî olarak yetişir .

Keten her çeşit toprakta yetişebilir . Lif ketenleri nemli havayı , yağ ketenleri ise güneşli havayı sever . Anadolu 'da keten yazlık ve güzlük olarak ekilmektedir . Kışlık ketenler ağustos-eylül , yazlık ketenler ise mart ve nisan aylarında ekilir . Lif ketenlerinin uzun boylu olanları makbuldür ve gübreli toprakta yetişir . Yağ ketenleri , iyice olgunlaştıktan sonra toplandığı hâlde , lif ketenleri olgunlaşmadan toplanır . Keten tohumları kapsülden dövülerek çıkarılır ve elenerek temizlenir . Gövdeler iyice ezilerek içinden lifleri çıkarılır . Demet hâline getirilerek havuzlara daldırılır . Bir müddet bekletildikten sonra çıkarılıp kurutulur . Taraklardan geçirilerek düzeltilir ve yumaklar hâlinde hazırlanır .

Kullanıldığı yerler: Keten tohumlarından kavrulduktan sonra , düşük ısıda sıkılmak suretiyle keten yağı elde edilir . Bu sâbit bir yağdır . Keten yağında % 90 doymamış asitler bulunur . Anadolu yağ ketenlerinin tohumlarında , yağ miktârı ortalama % 40 , 5 'tir . Keten yağı , yanıklardan ileri gelen yaralarda ağrı dindirici olarak kullanılır . Bâzı sabunların bileşimine girer . Boyacılıkta kullanılır . Bezir yağı elde edilir . Keten tohumunun yağı alındıktan sonra geriye küspesi kalır . Keten tohumları su veya süt ile kaynatılarak lapa yapılır ve hâricen ilâç şeklinde kullanılır .

Kategori: Bitkiler | Genel |

Etiket: Keten (linum) ,keten nedir, linum nedir, linum nedemek,

Kaynak:

http://kitap.ihlas.net.tr/

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.