Cayley

Cayley

            Arthur Cayley , 16 Ağustos 1821 günü , İngiltere'nin Surrey kentinin Richmond şehrinde doğdu . Arthur , geçici olarak İngiltere'ye yerleşmiş olan ana ve babasının ikinci oğludur . Cayley'in baba tarafının ataları , Normanlar'ın 1066 yılında işgaline , hatta daha öncelerine kadar , Normandiya'daki bir baronluğa kadar çıkar . Bu yetenekli aile , Darvin ailesi gibi , soydan gelen özelliklerini incelemek için önemli bir konudur . Cayley'in annesinin adı , Marie Antonia Doughty olup , aslen Rus olduğu sanılmaktadır . Arthur'un babası Rusya'da çalışan bir İngiliz tüccarıydı . Arthur , ana ve babasının İngiltere'de bulundukları bir sırada doğmuştur .
          1829 yılında Arthur sekiz yaşındayken , tüccar baba İngiltere'de yerleşmek üzere çekildi . Arthur , önce Blackheat'te özel bir okula ve daha sonra da on dört yaşındayken Londra'daki King's College School'a gönderildi . Daha çok genç yaştayken matematik dehası kendini gösterdi . Bu yüksek yeteneğinin ilk doğuşu Gauss'unkine benzer . Sadece kendi zevki için uzun sayısal hesap işlemlerinde şaşılacak kadar bir beceri göstermişti . Matematiğe çalışmaya başlayınca kısa bir süre sonra sınıftaki tüm öğrencileri geride bıraktı . Öğretmenleri , çocuğun doğuştan bir matematikçi olduğunu ve matematiği meslek olarak seçmesini öneriyorlardı . Dinlenmeye çekilmiş olan tüccar baba , oğlunun matematikçi olmasına şiddetle karşıydı . Okulun müdürü , tüccar babayı oğlu için razı etti . Daha sonra oğlunu Cambridge'e gönderdi .
          Cayley , on yedi yaşındayken , üniversite hayatına Cambridge'de Trinity College'de başladı . Cayley , roman okuyan bir matematikçiydi . En çok sevdiği yazar Walter Scott , sonra Jane Austen'di . Thackeray'i daha sonra okudu ve hoşlanmadı . Dickens'i okuyamadı . Bunlardan başka birçok yazarı ve şairi okudu . Shakespeare'in piyesleri ve komedileri ona bir zevk kaynağıydı . İngiltere tarihini tekrar tekrar okudu . Yunanca'yı ömrü boyunca elinden bırakmadı . Fransızca'yı İngilizce kadar biliyordu . Almanca ve İtalyanca'sı da çok ileri düzeydeydi . Okuldaki üçüncü yılında tüm birincilikleri topladı . Bu başarısından dolayı ona ayrı bir sınıf açtılar ve özel bir eğitim uyguladılar . 1842 yılında yapılan özel sınavda en iyi dereceyi aldığı gibi Smith ödülü için açılan zor bir yarışmada birinci geldi . ( Aynı ödül Sylvester'a verilmemişti ) . Cayley o zaman yirmi bir yaşındaydı .
          Cayley de , Abel ve Galois gibi kendisinden önce gelenlerin eserlerini süratle okudu . Yirmi yaşındayken yayınladığı ilk çalışmasında Lagrange ve Laplace'ın eserlerinden esinlenmişti . Bu sırada daha okulunu bitirmemişti . Cayley , öğretmenlik diplomasını aldıktan sonra , ilk yıl sekiz , ikinci yıl dört ve üçüncü yıl da üç çalışma yayınladı . Yirmi beş yaşına basmadan önce yaptığı bu yayınlar bundan sonraki elli yıl içinde neler yapabileceği hakkında bir fikir verebilir . Çalışmaları , n boyutlu geometri , invaryantlar kuramı , düzlemsel eğriler kuramı ve eliptik fonksiyonlar üzerineydi . Sürekli de çalışmıyordu . Seyahatler , dağlara çıkma ve sulu boya tabloları onun zevkleriydi . Çok güzel tatiller geçirmiştir . Zayıf ve nazik olmasına karşın çok sağlam yapılıydı . Gece , gündüz , dağ , tepe demeden koşar , spor yapardı . Matematiğe birkaç saat kadar zaman ayırırdı . İlk gezisi İsviçre'ye oldu . Orada dağlara tırmandı . Kuzey İtalya'yı gördü . Buradaki mimari ve resime hayran kaldı . Kendisi şahane sulu boya resim yapardı . Edebiyata , mimariye , resme , doğanın güzelliklerine ve gezilere çok düşkündü .
          1846 yılında , yirmi bir yaşındayken Cambridge'den ayrıldı . Hıristiyan kilisesine bağlı olmadıkça bir yer elde edemeyeceğini bildiği halde , o bunu kabul etmedi . İstemeyerek avukatlığa başladı . Çok para da kazanıyordu . şöhreti gittikçe yükseldi . Hatta , yaptığı bir işten dolayı adının hukuk kitaplarına geçtiği de söylenmektedir . Avukatlığa başladığında yirmi sekiz yaşındaydı . Avukatlığı sırasında da boş durmuyor ve matematik çalışıyordu . Bir gün , arkadaşı Sylvester ile invaryantlar üzerinde çalışırken zengin bir müşterisinin bir davasını kabul etmiyor ve matematiği seçiyordu . On dört yıl sonra ilk fırsatta avukatlığı bıraktı . Fakat bu zaman süresinde bugün çok ünlü olan iki ile üç yüz tane çalışma yayınlamıştı .
          İnvaryantlar kuramı , varlığını Cayley'in gayretli çalışmalarına borçludur . Bu arada Sylvester'ı da unutmamak gerekir . Matematik yayınları bakımından , Euler , Cauchy ve Cayley'in matematikçiler arasında ayrı bir yeri vardır . En çok matematik eseri veren bu üç matematikçidir . Bu üç matematikçiden daha az yaşamış ve genç yaşta ölen Poincare bunlardan sonra gelir . Cayley'i ünlü eden çalışmaları , invaryantlar kuramıdır . İnvaryantlar fikri , modern fizikte ve bağlılık kuramında önemli bir yer tutar . İkincisi , yüksek dereceli uzaylar üzerindeki çalışmalarıdır . Matrisler yine Cayley'in keşfidir . Cayley'in yaşamı oldukça sakin ve düzenli olduğu halde , Sylvester'ın hayatı acılarla ve bazı noktalarda başarısızlıklarla doludur .

- 1 -

Kategori: Biyografi | Matematik |

Etiket: Cayley

vuhuv.com.tr

Önemli Uyarı
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.