Özet Linux Konsol Komutları
Belki ileride biraz linux tanıtımı yaparım; ne nasıldır , disk partitioning nasıl yapılır , dosya sistemi nasıl işler , windows ve linux beraber nasıl çalışır , hangi dağıtım , vb . gibi yazılar yazacak olursam bir giriş yazısı olması açısından bazı basit konsol komutlarını tanıtıyorum .
Yardım Alma
Çoğu komut yanına -h veya help yazıldığında küçük bir bilgi verir . Buna ek olarak linux'ta binlerce dokümanın bulunduğu manual sayfaları vardır . Yapmanız gereken tek şey man komutundan sonra bilgi almak istediğiniz komutun adını yazmak .
* komut -h: Komut hakkında kısa bilgi
* komut help: Üstekinin aynısı
* man komut: Komut hakkında detaylı doküman
Dosyaları Listeleme
Linux'ta bir dizindeki dosyaları listelemek için kullanılan komut lsdir . Ekrana sığmayan uzun listeleri göstermek için ise bu komut less ile beraber kullanılabilir .
* ls: Bulunduğun dizinin içeriğini göster
* ls -a: Gizli dosyaları da göster
* ls -l: Uzun listele ( sahip , izinler , boyut ve tarih dahil )
* ls | less: Uzun listeleri kısaltmak için
Dizin değiştirme
Başka bir dizine geçmek için cd komutu kullanılır .
* cd yol: yol dizinine geçer
* cd ~: Sizin home dizininize geçer
* cd -: Bir önceki dizine döner
* cd . . : Bir üst dizine geçer
Dosya ve dizin yönetimi
Bir dizini veya dosyayı kopyalamak için cp , taşımak için mv , yeni klasör oluşturmak için mkdir , dosyayı silmek için rm , dizini ve içindeki dosyaları silmek için rm -R , boş bir dizini silmek için ise rmdir kullanılır .
* cp kaynak hedef: Kaynaktan hedefe kopyalar
* cp -R kaynak hedef: Önyineli ( recursive ) kopyalar
* mkdir dizin: Yeni dizin yaratır
* mv kaynak hedef: Dosyaları taşımak veya adlarını değiştirmek için
* rm dosya: Dosyayı kaldırır
* rm -R dizin: Önyineli kaldırır
* rmdir dizin: Boş dizini kaldırır
* touch dosya: Dosya varsa tarihini değiştirir , yoksa yaratır
* pwd: Çalışılan dizinin ismini verir
Dosya arama
Herhangi bir dosyayı sistemde aramak için find ve locate komutları kullanılır . find bulunduğunuz dizinden başlayarak tüm alt-dizinleri arar . locate ise tüm dosyaları bir veritabanında tutar , bunun için hayli hızlıdır . Ancak bu veritabanı günde bir yenilendiğinden son kaydettiğiniz dosyaları bulamayabilirsiniz .
* find yol -name dosyaadı: Belirttiğiniz dizinden başlayarak dosyayı arar
* locate dosyaadı: Dosyayı arar
Metin dosyalarıyla çalışma
Kısa bir metin dosyasını görüntülemek için cat , metin dosyasında yön tuşları-Page Up/Down ile ilerlemek için less , dosyada bir yazıyı aramak için grep , satırları sıralamak için sort , ve küçük bir editör ile açmak için ise pico kullanılır .
* cat dosyaadı: Dosyayı ekranda görüntüler
* grep yazı dosyaadı: Yazıyı dosyada arar , bulunduğu satırı görüntüler
* less dosyaadı: Dosyada ilerlemek için kullanılır ( Çıkış q ile )
* pico dosyaadı: Dosyayı basit bir metin editörüyle açar
* sort dosyaadı: Dosyadaki satırları alfabetik sıraya göre dizip gösterir
Sıkıştırılmış dosyaları açma
İnternetten indirdiğiniz dosyalar genelde sıkıştırılmıştır . Bunları açmak için dosya tipine göre araç kullanmalıyız .
* bunzip2 dosyaadı . bz2: bzip2 dosyasını ( . bz2 ) açar
* gunzip dosyaadı . gz: gzipped ( . gz ) arşivini açar
* unzip dosyaadı . zip: PkZip veya WinZip dosyasını ( . zip ) açar
* tar -xvf dosyaadı . tar: tar ( . tar ) arşivini ( tarball ) açar
* tar -xvzf dosyaadı . tar . gz: tar arşivini ( . tar . gz or . tgz ) açar
Ağ servislerini kullanma
Dosya transferi yapmak için ftp , ağ bağlantısını kontrol etmek için ping , secure shell protokolüne bağlanmak için ssh , telnet protokolü üzerinden bağlanmak için ise telnet kullanılır .
* ftp sunucu: FTP sunucusuna bağlanır
* ping sunucu: Sunucuya ping isteği gönderir
* ssh -l kullanıcıadı sunucu: Uzaktaki makinaya Secure Shell protokolü ile bağlanır
* telnet sunucu: Uzaktaki makinaya TELNET protokolü ile bağlanır
Sistem bilgisi görüntüleme
* date: İşletim sisteminin saat ve tarihini görüntüler
* df -h: Disk kullanımını görüntüler
* free: Bellek kullanımını görüntüler
* history: Kullanılan hesap için çalıştırılan komutları listeler
* hostname: Yerel sunucu adını verir
* rwho -a: Ağa bağlı kullanıcıları listeler
* uptime: Bilgisayar açıldığından beri geçen süreyi verir
* who: Makineye bağlı kullanıcıları listeler
* whoami: Giriş isminizi görüntüler
Dosya izinlerini değiştirme
* chown kullanıcı . grup dosyaadı: Dosyaya sahip olan grubu ve kullanıcıyı değiştirir . Tabii ki bu komutu sadece o dosyanın sahibi kullanabilir
* chmod ( augo ) ( +- ) ( rwx ) dosyaadı: Dosya üzerindeki okuma-yazma-çalıştırma ( read-write-execute ) izinlerini ( rwx ) farklı seviyedeki kullanıcılar için ( all-owner-group-other ) artırıp azalmayı ( +/- ) sağlar
vuhuv.com.tr