ABD'nin yüzölçümü en büyük , nüfusu en az olan eyaletidir . Gerçekten de Türkiye'nin neredeyse iki katı büyüklüğündeki bu eyalette ancak Kütahya ilimizdeki kadar insan yaşar . Alaska sözcüğü , bu eyaletin yerli halklarından olan Aleutlar'ın dilinde “ büyük ülke anlamına gelir . Bu adı hak edecek kadar geniş bir alana yayılmış olan Alaska yüzey biçimleri açısından da büyük farklılıklar gösterir . Kuzey Amerikanın en yüksek dağlarını ve çok geniş düzlüklerini içeren , kutup bölgesi çöllerinin yanı sıra geniş buzul alanlarıyla kaplı olan bu topraklarda 3 milyondan çok göl ve 12 ırmak sistemi bulunur . Doğa güzellikleri ve yabani hayvan türleri açısından benzersizdir . ABD nin en batı ve en kutup bölgesinde yer alır .
Doğal Yapı
Alaska , Kanada'nın batısından Bering ve Kuzey Buz denizlerine doğru uzanan büyük bir yarımadayı kaplar . Yarımadanın güney batısındaki Aleut adaları ile güneydoğuda İngiliz Kolombiya sına kadar uzanan 800 km lik kıyı şeridi de bu eyaletin sınırları içindedir .
Alaskanın doğal yapısı kuzeyden güneye doğru dört bölgeye ayrılır:
Kutup Bölgesi ( Artlik ) Düzlükleri , Brooks Dağları , iç yaylalar ve Alaska Dağları .
Brooks Dağları:Kuzey Amerikanın en önemli sıradağlarından biri olan Kayalık Dağlar ın Alaskadaki uzantısıdır . Doğudan Batıya yaklaşık 950 km boyunca uzanan bu dağlar üzerindeki bazı dorukların 2 . 400 metre yi aştığı görülmektedir .
Kutup Bölgesi Düzlükleri:Eyaletin en soğuk bölgesidir . Buralar eyaletin en geniş bölgeleridir . Tam ortasında Yukon Irmağı havzasının yer aldığı bu bölgede milyonlarca hektarlık orman alanı vardır . Kara ikliminin egemen olduğu bu iç yaylalarda yazlar çok sıcak geçerken kışlar ise sıcaklığın 59 C dereceye kadar düştüğü mutlaka görülür . Nüfus açısından Alaska nın ikinci büyük kenti olan Fairbanks bu bölgededir .
Alaska Dağları:Büyük Okyanus kıyılarına paralel olarak uzanan Kıyı dağları ile Kayalık Dağların kuzeybatı uzantısıdır . Bu ikinci dağlık bölge eyaletin güney kıyıları boyunca uzanır ve batıda Aleut Dağlarını , Doğuda başkent Juneu nun bulunduğu kıyı şeridini kapsar . Deprem olasılığını çok yüksek olduğu bu bölgede iki düzineden fazla volkanik yanardağ vardır . İklimi serin ve yağışlıdır . Oysa aynı bölgenin Asya kıtasından gelen rüzgarlara ve Japon akıntısına açık olan Alaska Körfezi kıyılarında ılıman iklim yaşanır . Eyaletin en kalabalık kenti olan Anchorage da bu yörede kurulmuştur .
Nüfus
Alaskada nüfusun dağılımı çok eşitsizdir . Eyalet nüfusunun hemen hemen yarısı Anchorage ve Fairbanks gibi iki büyük kentin çevresinde toplanmıştır . Bu bölgenin yerli halkı olan Eskimolar , Alaska Yerlileri ve Aleutlar bugünkü nüfusun ancak yüzde 16 sını oluşturur . Eskimolar Bering ve Kuzey Buz Denizi kıyıları ile Yukon Irmağı deltasında , Alaska Yerlileri Aleut adaları İngiliz Kolombiyası arasındaki bölgede , Alaskaya adını veren , Aleutlar ise Aleut Adalarında , Alaska Yarımadasında ve Kodiak Adasında yaşarlar . Aleutlar ile Eskimolar yakın akrabadır , ama dilleri farklıdır .
Doğal Zenginlikler ve Ekonomi
Büyük bölümüne insan eli değmemiş olan Alaska , Dünyada yabani yaşamın bozulmadan kaldığı ender yerlerden biridir . Kara ve deniz hayvanlarının büyük bir çeşitlilik göstermesine buna bağlıdır . bu geeniş kuzey ülkesinde kutup ayısı , boz ayı , kodiyak ayısı , ren geyiği ve vizon gibi büyük yabani hayvanlarınınyanı sıra fok , susamuru , mink , kunduz , sansar , vaşak ve misk gibi değerlik ürk hayvanları da yaşar . Alaskada geniş altın nikel kallay kurşun gibi molibden yatakları bulunmaktadır . Ulaşım ve elverişsiz hava koşulları nedeniyle petrol dışındaki yer altı zenginlikleri tam anlamıyla değerlendirilememektedir . 1957 de ilk petrol yatağının bulunmasından sonra aralıksız çıkarılan gemilerle ABD nin öbür eyaletlerine taşınan petrol alaskanın önemli bir gelir kaynağıdır . Petrolden elşde edilen kazanç nedeniyle gelir vergisi kaldırılmış ve herkese yıllık kar ödenmeye başlanmıştır .
Petrolün yanısıra doğalgaz , mink ve tilki gibi kürk hayvanları üretimi başta som balığı olmak üzere ringa , yengeç , karides ve istiritye gibi su ürünleri ticareti ile ormancılık alaskanın ekonomisinde önemli bir yer almıştır . Eyalet topraklarının yarısına yakını kaplayan ormanlardan her yıl milyonlarca m3 kereste ve önemli miktarda kağıt hamuru elde edilir . Bununla birlikte tıpkı madenler gibi ormanlarda ulaşım güçlükleri nedeniyle yeterince değerlendirilememektedir . Alaskanın kötü ve elverişsiz iklim koşulları nedeniyle tarım fazla bir biçimde yapılamamaktadır . Tarımın %90 nını komşu eyaletlerden karşılamaktadır .
Alaska'ya İlişkin İstatistikti
Yüzölçümü:1 . 530 . 693 km2
Nüfus:521 . 000
Dağlar:Alaska Dağları , Aleut Dağları , Brooks Dağları Kıyı Dağları , St . Elias ve Wrangell Dağları en yüksek Doruğu McKinley 6 . 194 metre
Başlıca Kentler:Anchorage , Feirbanks , Junuau ( başkent )
vuhuv.com.tr