Konum
Ankara , Konya ve Aksaray illerinin sınırları içerisinde yer alan Tuz Gölü 1 . 300 km2 , Tuz Gölü Alt Havzası ise 20 . 000 km2 yer kaplar . Tuz Gölü Alt Havzası , Konya Kapalı Havzası'nda suyun sonlandığı yerdir .
Doğal Yapı
Tuz Gölü , sahip olduğu biyolojik çeşitlilik değerleri bakımından hem ülkemizde hem de dünyadaki sayılı alanlardandır . Önemli Bitki Alanı , Önemli Kuş Alanı , 1 . Derece Doğal Sit Alanı ve Özel Çevre Koruma Alanı ( 7 . 414 km2 ) olan Tuz Gölü , aynı zamanda Ramsar kriterleri ne göre uluslararası öneme sahip bir sulak alandır .
Tuz Gölü büyüklüğüne karşın , ülkemizin en sığ göllerinden biridir . Derinliği çoğu yerde 0 . 5 m'yi bulmaz . Suyun bol olduğu ilkbahar aylarında göl alanı 64 . 200 hektara ulaşır . Bu bölge kapalı bir havza konumundadır . Dışarıya akıntısı olmayan Tuz Gölü'nün deniz seviyesinden yüksekliği 905 m'dir . Göl , Türkiye'nin en az yağış alan bölgesindee yer alır . ve göle su taşıyan akarsular su açısından çok fakirdir . Önemli sayılabilecek akarsular; Bağlıca ve Kırdelik suları , doğuda Şereflikoçhisar'dan geçen Peçenek Suyu , güneybatıda DSİ Konya Drenaj Kanalı , batıda Cihanbeyli'den gelen İnsuyu ve güneydoğuda Aksaray'dan gelen Uluırmak'tır . Tuz Gölü çevresinde Bolluk , Tersakan ( tuzlu su ) , Eşmekaya Sazlığı ( tatlı su ) ve Düden ( acı su ) gölleri yer almaktadır .
Sosyo-Ekonomik Yapı
Aksaray ili ile Kulu , Şereflikoçhisar , Cihanbeyli , Eskil , Altınekin ilçelerini barındıran Tuz Gölü Alt Havzası'nda başlıca üretim tuz üretimi ve bitkisel üretimdir , sonra hayvancılık gelir . Göle yakın yaşayan nüfus , yaklaşık 200 . 000 kişidir ve bu kişiler düşük gelir grubundandır . Başlıca bitkisel üretim şeker pancarıdır . Yer üstü ve yeraltı su kaynakları aşırı ve plansız şekilde kullanılarak şeker pancarı üretimi yapılmaktadır , zira bu ürün devlet ve özel şirketler tarafından garantili alım kapsamındadır . Buna göre , su sorunu sadece çevresel değil , tarım nedeniyle sosyo-ekonomik bir sorundur , çözümü de bu nitelikte olmalıdır .
Tuz Gölü ülkemizin yıllık tuz ihtiyacının %60'ını karşılamaktadır . Şereflikoçhisar'da iki ve Cihanbeyli'de bir olmak üzere üç tuzla vardır , bu tuzlalar 2006'da özelleştirilmiştir . Ayrıca , aynı ilçelerde bulunan ikincil tuz üretimi tesisleri de alanda önemli bir gelir kaynağıdır .
Koruma Çalışmaları
Konya Kapalı Havzası'nın bir parçaşı olan Tuz Gölü'nde başlıca iki sorun vardır: Göl kurumaktadır ve aynı zamanda da kirlenmektedir . Tuz Gölü'nün sorunlarına çözüm bulmak üzere tüm ilgi grupları ( özel sektör , kamu , üniversiteler ve STKlar ) Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı ve WWF-Türkiye'nin koordinasyonunda , katılımcı bir süreçte çözüm önerilerini etkinliklere dönüştürmüş , bu etkinlikleri Yönetim Planı altında bir araya getirmiştir . Yönetim Planı katılımcı bir şekilde , 2004-2006 yılları arasında Aksaray , Ankara , Eskil , Altınekin , Konya ve Cihanbeyli toplantılarıyla oluşmuş ve uygulamaya geçmiştir . Kuruma ve kirlilik başlıkları altındaki çözüme yönelik etkinliklere ilgi gruplarının katılımı ve sorumluluk dağılımı yine birlikte belirlenmiştir . 2003 yılının Ekim ayında , ilgi gruplarının birbirinden habersiz ve durumdan umutsuz olduğu alanda , 2006 itibarıyla tüm ilgi gruplarının birlikte oluşturduğu somut çıktıları olan , katılımcı ve uygulanabilir bir yönetim planı bulunmaktadır .
WWF-Türkiye , Tuz Gölü Yönetim Planı'nın etkin , devamlı ve katılımcı yapısı için sürece destek vermektedir . Yönetim Planı kapsamında , bölge çitfçisinin tarımsal su tasarrufu ve doğru sulama teknikleri konusunda bilgilendirilmesi ve örnek projelerin hayata geçirilmesi hedeflenmiştir . Bu kapsamda WWF-Türkiye , alanda örnek bir damla sulama uygulama projesi gerçekleştirmiştir . Altınekin ilçesinde bir çiftçiye verilen mali ve teknik destekle çok su tüketen bir bitki olan şeker pancarında damla sulama uygulaması yapılmış ve %75'e varan su tasarrufu sağlanmıştır . Tuz Gölü Yönetim Planı kapsamında eğitim etkinlikleri , damla sulama tekniklerinin bölgede yaygınlaştırılması , kaçak kuyuların izlenmesi , Çevre Koruma Yerel Yönetimler Birlikleri'nin kurulması , katı atık depolama tesislerinin yapılması ve atıksu arıtma tesislerinin yapılması gibi çalışmalar devam etmektedir .
Tuz Gölü Yönetim Planı çalışması katılımcılık , şeffaflık ve yerellik anlayışıyla Türkiye'deki doğa koruma çalışmalarına örnek olmuştur . Tuz Gölü Yönetim Planı çalışması etkinilkleri Konya Kapalı Havzası ölçeğindedir . Örneğin , Konya Büyükşehir Belediyesi'nin kullandığı Ana Tahliye Kanalı ve inşa ettiği Evsel Atıksu Arıtma Tesisi Tuz Gölü'nün dışındadır , ama gölü doğrudan etkilemektedir . Buna göre , Tuz Gölü'nün sürdürülebilir kullanımı için Konya Kapalı Havzası ölçeğinde Entegre Havza Yönetimi dahilinde katılımcı bir Havza Komitesinin kurulması gerekmektedir . Böylece , suyu yönetenlerin ve kullananların su başta olmak üzere havzanın doğal kaynaklarını akılcı , katılımcı ve planlı kullanımı mümkün olacaktır .
vuhuv.com.tr