Marmara Bölgesi
MARMARA BÖLGESİ
Coğrafî konumu ve sınırları: K uzeybatısında yer alan Marmara Bölgesi adını sınırları içinde bulunan Marmara Denizi 'nden alır . Marmara Bölgesi'nin batısında Yunanistan , Bulgaristan ve Ege Denizi , doğusunda Karadeniz Bölgesi , kuzeyinde Karadeniz , güneyinde Ege Bölgesi yer alır . Ülkemiz topraklarının % 8 , 5'ini kaplayan Marmara Bölgesi , Güneydoğu Anadolu Bölgesi 'nden sonra 2 . küçük bölgemizdir .
Yüzey şekilleri: Marmara bölgesi , ülkemizin yükseltisi en az olan bölgesidir . Bölgede alçak tepelikler ve hafif dalgalı düzlükler geniş alan kaplar . Kuzey Anadolu fay hattının bir bölümü Marmara Denizi'nden geçtiği için bölge deprem sahası içinde yer alır .
Dağlar: Yıldız dağları , Uludağ , Samanlı dağları , Koru dağı , Işıklar dağı .
Ovalar: Ergene , Adapazarı , Bursa , inegöl , Karacabey , Gönen , Balıkesir .
Akarsular: Meriç . Ergene , Sakarya Susurluk
Göller: Manyas , Ulubat , İznik , Sapanca , Terkos ( Durusu ) , Küçük Çekmece , Büyük Çekmece .
Boğazlar: Karadeniz'e kıyısı olan ülkeleri açık denizlere bağlayan İstanbul ve Çanakkale Boğazları stratejik bakımdan da büyük önem taşır . I . Dünya Savaşı sonunda imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşmasına göre boğazlar galip devletler tarafından işgal edilmişti . Boğazların yönetimi Montrö Antlaşmasına ( 1936 ) göre bütünü ile Türkiye'ye verilmiştir .
İklim ve bitki örtüsü: Marmara Bölgesi ikliminin en karakteristik özelliği bir geçiş iklimi karakteri göstermesidir . Bölgede üç çeşit iklim etkilidir .
1 . Karadeniz iklimi: Bölgenin Karadeniz'e kıyısı olan kuzey kesiminde etkilidir . Yazlar Karadeniz iklimine göre daha sıcak , kışlar ise daha soğuktur . Doğal bitki örtüsünü ormanlar oluşturur .
2 . Karasal iklim: Trakya'nın iç kesimlerinde etkilidir . Yazlar sıcak ve kurak , kışlar soğuk ve kar yağışlıdır . Doğal bitki örtüsünü bozkır ( step ) oluşturur .
3 . Akdeniz iklimi: Marmara Denizi çevresinde ve Güney Marmara'da etkilidir . Yazlar sıcak ve kurak , kışlar ise ılık ve yağışlıdır . Akdeniz Bölgesinden farklı olarak kışlar daha soğuk , yazlar ise daha az sıcaktır . Doğal bitki örtüsünü makiler oluşturur .
Nüfus ve Yerleşme: Marmara , nüfusu en fazla olan bölgemizdir . Bölgede şehir nüfusu fazla , kır nüfusu oldukça azdır . Sanayileşmenin en fazla olduğu bölgemiz olduğundan sürekli olarak göçlerle nüfusu artmaktadır .
Ekonomik Özellikler
Tarım ve hayvancılık: Marmara Bölgesi , yüz ölçümüne göre tarım alanları oranının en fazla olduğu bölgemizdir . Ancak tarımla uğraşanların sayısı azdır . Tarım , modern yöntemlerle yapıldığından üretim miktarı fazladır . Ancak bölge nüfusu fazla olduğundan , başka bölgelerden de tarım ürünleri alınmaktadır . Bölgede yetiştirilen tarım ürünleri arasında başta ayçiçeği ve pirinç olmak üzere , zeytin , tütün , şeker pancarı , üzüm , mısır , buğday sayılabilir .
Marmara Bölgesi'nde ahır ve kümes hayvancılığı gelişmiştir . Bunun nedeni bölgede nüfusun ve şehirleşme oranının fazla olmasıdır . Bölgenin yükseltisi fazla olan bazı kesimlerinde ve Güney Marmara'da mera hayvancılığı yapılmaktadır . Marmara Bölgesi ülkemizde ipek böcekçiliğinin en fazla yapıldığı bölgemizdir
Endüstri: Marmara Bölgesi endüstrinin en fazla geliştiği bölgemizdir . Bunun nedenleri , endüstrinin gelişmesi için gerekli olan ( iş gücü , sermaye , ulaşım , pazarlama ) şartların mevcut olmasıdır . Bölgede; makine , kimya , dokuma , tekstil vb . birçok endüstri kuruluşunu görmek mümkündür .
Madenler: Bölgede çıkarılan en önemli madenler; Bor minerali ( Susurluk havzası ) , mermer ( Marmara Adası , Bilecik ) , Volfram ( Uludağ ) , barit , linyit ve doğalgazdır .
Ticaret: Marmara Bölgesi , ülkemizin iç ve dış ticaretinin en fazla geliştiği bölgemizdir . Bölgede ticaretin gelişmesinin nedenleri , tarım ve endüstrinin çok gelişmiş olması , ulaşım ağının iyi olmasıdır .
Turizm: Marmara Bölgesi , turizmin en fazla geliştiği bölgemizdir . Bölge turizm potansiyellerinin ( tarihî eserler , camiler , müzeler , dağcılık , kayak , su sporları vb . ) hemen hepsine sahiptir .
a . YILDIZ DAĞLARI BÖLÜMÜ
Coğrafî konumu ve sınırları: Marmara Bölgesi'nin en küçük bölümüdür . Yıldız dağları ve çevresini içine alan bu bölüm Terkos gölünün batısından Bulgaristan sınırına kadar uzanır . Böylece bölümün doğusunda Çatalca - Kocaeli Bölümü , batısında Bulgaristan , güneyinde Ergene Bölümü yer alır .
Yüzey şekilleri: Bölümün yüzey şekillerinin temelini Yıldız dağları oluşturur .
İklim ve bitki örtüsü: Bu bölümün Karadeniz'e bakan yamaçlarında Karadeniz iklimi etkili olduğundan , bölgenin en fazla yağış alan kesimini oluşturur . Yıldız dağlarının Ergene havzasına bakan kesiminde ise karasal iklim etkilidir . Bölümün doğal bitki örtüsünü Karadeniz kıyılarında ormanlar oluştururken , iç kesimlerde bozulmuş ormanlar yerini yavaş yavaş bozkırlara bırakır .
Nüfus ve yerleşme: Bu bölüm , dağlık ve engebeli olması , ulaşım yollarına sapa kalması nedeniyle bölgenin en az nüfuslu bölümüdür . Bölümün en büyük yerleşim merkezi Kırklareli'dir . Vize , Saray , Pınarhisar diğer önemli merkezleridir .
Ekonomik Özellikler
Tarım ve hayvancılık: Yıldız dağları bölümünde halkın temel geçim kaynağı; tarım , hayvancılık ve ormancılıktır . Bölümde yetiştirilen başlıca tarım ürünleri tahıllar , ayçiçeği , şeker pancarı ve mısırdır .
Endüstri: Süt ürünleri fabrikaları ile çimento sanayi tesisleri yer alır .
Bölümde; madencilik , turizm ve ticaret gelişmemiştir .
b . Ergene Bölümü
Bu bölümün doğusunda Çatalca-Kocaeli bölümü , kuzeyinde Yıldız dağları bölümü , batısında Bulgaristan ve Yunanistan , güneyinde ise Ege ve Marmara Denizi yer alır .
Yüzey şekilleri: Bölümün yüzey şekillerinin temelini dağlarla çevrili düzlük alanlar oluşturur . Yükselti kuzeyden güneye doğru azalır .
Dağlar: Işıklar ve Koru dağı . Ovalar: Ergene ve Meriç nehrinin oluşturduğu taşkın ovaları yer alır .
Akarsular: Meriç nehri ve onun kolu olan Ergene nehri bölümün akarsularıdır . Meriç , Ege Denizi'ne dökülür .
İklim ve bitki örtüsü: Ergene Bölümü'nde karasal iklim etkilidir . Yazlar sıcak ve kurak , kışlar soğuk ve kar yağışlıdır .
Doğal bitki örtüsünü bozkırlar ( step ) oluşturur .
Nüfus ve yerleşme: Bu bölüm , Avrupa'dan Türkiye'ye ulaşan önemli yollar üzerinde bulunduğundan nüfusu sürekli artmaktadır .
Bölümün yerleşim merkezleri arasında başta Edirne olmak üzere Tekirdağ , Çorlu , Lüleburgaz ve Alpullu yer alır .
Edirne , Osmanlı Devleti'ne uzun süre başkentlik yapmış olan bir şehrimizdir . O döneme ait birçok tarihi eser yer alır .
Türkiye'nin batıya ya da Avrupa'ya açılan iki önemli sınır kapısı buradadır . Bunlardan Kapıkule Sınır Kapısı ile Bulgaristan'a , İpsala Sınır Kapısı ile Yunanistan'a ulaşılır .
Ekonomik özellikler
Tarım ve hayvancılık: Ergene Bölümü'nde tarım için verimli alanların bulunması ve sulama koşullarının iyi olması nedeniyle tarım önemli bir ekonomik faaliyettir . Bölümün en önemli tarım ürünleri , ayçiçeği , buğday , üzüm , şeker pancarı ve çeltiktir . Saros körfezi kıyılarında balıkçılık yapılırken , iç kısımlarda ahır hayvancılığı gelişmiştir .
Madenler: Bu bölümde çıkarılan en önemli maden Lüleburgaz'da bulunan doğalgazdır .
Endüstri: Bölümde tarıma dayalı sanayi çok gelişmiştir . Şeker ( Alpullu-Tekirdağ ) , içki ( Tekirdağ ) , yağ ( Edirne , Tekirdağ ) , dokuma ( Çerkezköy-Tekirdağ ) , termik santral ( Hamitabat-Kırklareli ) fabrikaları bölümde yer alan endüstri kuruluşlarıdır .
Ticaret: Bölümde tarım ürünleri ticareti başta olmak üzere , sanayi ürünleri ve sınır ticareti gelişmiştir .
Turizm: Bu bölüm tarihî ve doğal güzellikler bakımından zengindir . Ayrıca Edirne'de her yıl yapılan geleneksel Kırkpınar güreşlerine yerli ve yabancı çok sayıda turist katılmaktadır .
c . ÇATALCA-KOCAELİ BÖLÜMÜ
Coğrafî konumu ve sınırları: Çatalca-Kocaeli Bölümü doğuda Adapazarı ovası ile Karadeniz Bölgesi'nden ayrılır . Bölümün batısında Yıldız Dağları Bölümü ile Ergene Bölümü , kuzeyinde Karadeniz , güneyinde Marmara Denizi yer alır .
Yüzey şekilleri: Bölümün yer şekillerinin temelini alçak platolar oluşturur .
Yarımadalar: Bölüme adını veren Çatalca yarımadası ile Kocaeli yarımadası birbirinden İstanbul Boğazı ile ayrılır .
Akarsular: Sakarya bu bölümün sınırları içinde Karadeniz'e dökülür .
Göller: Büyük Çekmece , Küçük Çekmece , Terkos ( Durusu ) gölleri yer alır .
iklim ve bitki örtüsü: Bölüm , Karadeniz ve Akdeniz ikliminin geçiş alanıdır . Bölümün Karadeniz kıyılarında Karadeniz , Marmara Denizi kıyılarında ise Akdeniz iklimi görülür . Bölümün doğal bitki örtüsünü ormanlar oluşturur . Ancak ormanların tahrip edildiği yerlerde makiler yer alır .
Nüfus ve yerleşme: Çatalca - Kocaeli Bölümü , Türkiye'nin en yoğun nüfuslu alanıdır . İstanbul'dan İzmit'e kadar olan kesimde yerleşmeler kesintisiz devam eder . Bölümün yerleşmeleri arasında başta İstanbul olmak üzere , İzmit , Adapazarı sayılabilir .
İstanbul: Bölgenin ve Türkiye'nin en büyük kentidir . Bizans ve Osmanlı Devleti'ne başkentlik yapmıştır . İstanbul , nüfusun en fazla olduğu , sanayi ve ticaretin en çok geliştiği , eğitim , sağlık , ulaşım vb . hizmetlerinin en yaygın olduğu ilimizdir . İzmit ve Adapazarı da sanayileşmeye bağlı olarak gelişen şehirlerimizdendir .
Ekonomik Özellikler
Tarım ve hayvancılık: Tarım daha çok Adapazarı ovası ile Sakarya nehri çevresinde ve Çatalca yarımadasında yaygın olarak yapılır . Başlıca tarım ürünleri şeker pancarı , tütün , patates-soğan , çeşitli sebze ve meyvelerle , fındıktır ( Sakarya'da ) .
Endüstri: Çatalca - Kocaeli Türkiye'de endüstrinin en çok geliştiği bölümdür . Elektrik-elektronik , gıda , tekstil , konfeksiyon , otomobil , petro-kimya ( İzmit'te ipraş rafinerisi ) , çimento , ilaç , termik santral ( Ambarlı-İstanbul , İzmit ) bölümde yer alan endüstri kollarındandır .
Madenler: Bölümde; İstanbul'dan linyit , Sakarya'dan demir çıkartılır .
Ticaret: Bölümde endüstriyel gelişmeye bağlı olarak bankacılık , sigortacılık , iç ve dış ticaret gelişmiştir .
Turizm: Çatalca-Kocaeli Bölümü'nde turizmin en fazla geliştiği merkez İstanbul'dur , İstanbul sahip olduğu tarihî ve doğal güzelliklerle yerli ve yabancı çok sayıda turistin akınına uğrar .
d . GÜNEY MARMARA BÖLÜMÜ
Coğrafî konumu ve sınırları: Bölüm , Gelibolu Yarımadası ile Marmara Denizi'nin güneyinde kalan kısmı ve Gökçeada ile Bozcaada'yı içine alır . Bölümün doğusunda Karadeniz Bölgesi , güneydoğusunda Bilecik çevresinde İç Anadolu Bölgesi , güneyinde Ege Bölgesi , batısında Ege Denizi , kuzeyinde ise Marmara Denizi ve Kocaeli yarımadası ile sınırlıdır .
Yüzey şekilleri: Güney Marmara Bölümü'nde orta yükseklikteki dağlar ile bunlar arasında uzanan ovalar geniş yer kaplar .
Dağlar: Samanlı dağları , Uludağ .
Ovalar: Bursa , Karacabey , Gönen , İnegöl , Balıkesir , Yenişehir .
Akarsular: Marmara Denizi'ne dökülen Susurluk nehri ve kolları ile Karadeniz'e dökülen Sakarya nehrinin bir kısmı bu bölümde yer alır .
Göller: İznik , Ulubat , Manyas ( Kuş ) .
Yarımadalar: Gelibolu , Biga , Kapıdağ , Armutlu .
Körfezleri: İzmit , Gemlik , Bandırma , Erdek .
İklim ve bitki örtüsü: Marmara Denizi çevresinde Akdeniz iklimi , güneye doğru olan iç kısımlarında ise karasal iklim etkilidir . Bölümün karakteristik bitki örtüsü orman ve makidir .
Nüfus ve yerleşme: Güney Marmara Bölümü ülkemizin yoğun nüfuslu alanlardandır . Biga ve Gelibolu yarımadası ile yükseltinin arttığı yerlerde nüfus azalırken , ovalar çevresinde yoğunlaşır .
Bölümün en önemli yerleşmeleri; Bursa , Balıkesir , Çanakkale , Bilecik , Yalova , Mudanya , Gemlik , İznik , Bandırma , Erdek , Gönen ve Gelibolu'dur . En büyük yerleşim merkezi Bursa'dır . Osmanlı Devleti'ne başkentlik yapmıştır .
Gelibolu Yarımadası ile Çanakkale Boğazı'nın tarihimizde önemli bir yeri vardır . İngiliz ve Fransızlar 1915'te Çanakkale Boğazı'na saldırdılar . 18 Mart 1915'te kazanılan Çanakkale Zaferi ile boğazların geçilemeyeceği tüm dünyaya ispatlanmıştır .
Ekonomik Özellikler
Tarım ve hayvancılık: Bölümde verimli toprakların bulunması nedeniyle tarım önemlidir . Ayçiçeği , zeytin , şeker pancarı , tahıllar , şeftali yetiştirilen en önemli tarım ürünleridir .
Bölümün dağlık kesimlerinde küçükbaş hayvancılık , Bursa - Gemlik çevresinde ipek böcekçiliği , kurulan modern çiftliklerde besi ve ahır hayvancılığı ile kümes hayvancılığı yapılmaktadır .
Madenleri : Bölümün en önemli zenginliği Susurluk çevresinden çıkartılan bor mineralidir . Ayrıca mermer ( Marmara Adası , Bilecik ) , volfram ( Uludağ ) , Krom ( Bursa ) , linyit ( Balıkesir , Çanakkale ) çıkartılır .
Endüstri: Oto montaj , ipekli ve yünlü dokuma , seramik , balık , çimento , kağıt fabrikası bölümde yer alan en önemli endüstri kuruluşlarıdır . Bursa , Bilecik , İnegöl ve Balıkesir sanayinin yoğunlaştığı merkezlerdir .
Ticaret: Tarımsal ve hayvansal ürünler ticareti ile ulaşım araçları ticareti gelişmiştir .
Turizm: E ge ve Marmara Denizi kıyılarında deniz turizmi , Uludağ'da dağcılık ve kayak sporları turizmi gelişmiştir . Ayrıca bölümde yer alan kaplıcalar , şifalı sular , millî parklar , tarihî eserler turizmi canlandırmaktadır .
Marmara Bölgesi'nin Genel Özellikleri
- Ortalama yükseltisi en az olan bölgemizdir .
- Nüfus ve nüfus yoğunluğu en fazla olan bölgemizdir .
- En çok göç olan bölgemizdir . Sanayinin en çok geliştiği bölgedir .
- En fazla bor bu bölgemizden çıkarılır .
- Yüz ölçümüne göre tarım alanının en fazla olduğu bölgedir .
- Yüz ölçümüne göre bölgelerimiz arasında 6 . sırada yer alır .
- Orman bakımından %19'luk alan ile 3 . sıradadır
Sitemizde yer alan tüm içerikler internet ortamından toplanmış ve derlenmiştir. Yer alan bilginin doğruluğu garanti edilmemektedir. Yanlış bilgi için tarafımıza sorumluluk yüklenemez. Yanlış bilginin doğuracağı etkenlerden sitemiz ve yöneticileri sorumlu tutulamaz.
vuhuv.com.tr