Karınca
2-4 mm büyüklüğünde siyahtan kahverengiye , kırmızıdan siyaha kadar renklerde bir çok karınca türü vardır . Kanatlı karınca türü ise 5-8 mm uzunluğunda kahverengi olup iki adet uzun kanadı vardır . Yuvalarını su ve yiyecek kaynaklarına yakın yaparlar ve rotaları da bu eksendedir . Ev içinde görülenler genelde işçi karıncaların yiyecek aramalarından kaynaklanır . Süpürgelikler ile çatlaklarda , deliklerde , saksı içlerinde yuvalanırlar . Koloniler halinde yaşarlar . Salmonellosis ve staphilacoc enfeksiyonlarına sebep olurlar .
|
 |
Örümcek
Parazitlenmezler , hastalık bulaştırmazlar , yağmacılıkla , böcekleri yiyerek beslenirler . Çok türleri vardır . Boyları türe göre değişir . Bazıları insanda , sokarak zehirlenme yapar . Genellikle boyun , el , yüz , omuz ve kolundan sokarlar Evlerin loş karanlık ve nemli yerlerine yuvalanırlar . Sokulan yerde yanma , ağrı başlar kaşınır ve şişer , titreme bitkinlik oluşur . Nabız artması ve soğuk terleme görülür ısırık yerinde bir birine yakın iki nokta var .
|
 |
Alman Hamamböceği ( Blatella Germanica )
0 . 5-1 cm boyunda , kahverengi , en hızlı üreyen hamam böceğidir . Bıraktığı bir pakette 40-48 civarında yumurta vardır . Bir dişi yılda 30 . 000'i bulan sayıya ulaşabilir , ömrü bir yıldır . Kuru ve sıcak yerleri sevdiği için halk arasında KALORİFER BÖCEĞİ'de denir . Çok pistirler ve her şeyi yerler . Her pisliği , mikrobu taşır ve bulaştırırlar . Gıda , su ve sıcağa ihtiyacından dolayı insan olan her yerde aktiftir . Evlerde ilk yerleşeceği yer mutfak ve banyolardır . Hemen hemen bütün zamanını yuvalarında , delik ve çatlaklarda saklanarak geçirirler , karanlığı sever ve geceleri aktiftirler , çok dayanıklıdırlar , ilaçlara çok çabuk direnç kazanırlar . Binada 10 kat Başa Dönya bir gecede çıkabilirler . Marketten ufak bir poşet içinde veya bir yumurta paketinde evinize gelebilir . Dizanteri , gıda zehirlenmeleri , Verem , Gastroenteritis , Antrax , Pnomoni , Hepatit , Mantar hastalıkları , Astım , allerjik reaksiyon gibi çeşitli hastalık mikroplarını taşır ve bulaştırırlar .
|
 |
Oryantal Hamamböceği ( Blatta Orientalis )
1�1 , 5 cm uzunluğunda parlak siyah renklidir . Erkeklerde iki kahve renkli kanat vardır . Dişiler oval erkekler ise daha ince yapıdadır , halk arasında KARAFATMA olarak da anılırlar . Genelde lağım sistemi , bodrum , depo , bina boşlukları ve daha az olarak ta ev içlerinde yuvalanırlar . Havalar ısınınca komşu binalara kadar her yeri istila ederler , kış aylarında ana yuvalarına çekilirler . Ömrü 6 aydır , her türlü gıda ve organik maddeyi yerler . Dizanteri , Gıda zehirlenmeleri , Verem , Gastroenteritis , Antrax , Pnomoni , Hepatit , Mantar hastalıkları , Astım , Allerjik Reaksiyon gibi çeşitli hastalık mikroplarını taşır ve bulaştırırlar .
|
 |
Kene
3mm kadar kırmızı kahverenginde yassı , oval bir parazittir . Kan emerek büyürler . keneler köpek dışında hayvanlarla insanlara da yapışıp kan emerler . Dışarıda keneler çimenlerde , çalılıklarda ve hayvan barınma yerlerinde bulunurlar ve buradan geçen hayvanlara yapışırlar . Hayvanlar vasıtası ile evlerin içine kadar gelirler . Ev içinde bir dişi çatlağa , yarığa yumurta bırakırsa bir kene hafta içerisinde yüzlercesi oluşur .
|
 |
Karasinek
0 . 5-1 cm boyunda siyah gri renktedirler . Çöp ve gübre gibi nemli organik madde bulunan yerlere 100-150 tanesi yığın halinde yumurtalarını bırakır . Çıkan larvalar organik maddelerle beslenir ve sıcak havada ortalama 7-8 günde sinek olarak uçar . Çok çabuk ürerler . Her türlü gıda ve çöp artıklarıyla beslenirler ve ortalama 3 km uçarak çevrede insanların yaşadığı her yeri istila ederler ve vücutlarında çok çeşitli hastalık mikropları taşıdığı için her dolaştığı şeye mikrobu bulaştırırlar . Zira her 5 dakikada bir gezdiği yerlere dışkı bırakırlar . Kolera , Diare , Dizanteri , Hepatit , Çocuk Felci , Gıda zehirlenmeleri , Selmonellosis , Verem gibi hastalıkları bulaştırır .
|
|
Sivrisinek
Anofel ve Küleks olmak üzere iki ana gruba ayrılır ve birçok türleri vardır . Temiz , sıcak , serin , kirli her türlü su birikintilerinde ürerler , Yumurtalarını su birikintilerine tek tek ve grup halinde bırakırlar . Larva ve Pupa ( kurtçuk ) döneminden sonra uygun ısıda 8-9 günde ergin sinek haline gelir . Dişileri yumurtlamak için canlı kanı emmek zorundadır . Bu sebeple insanları çok rahatsız ederler . Nemli ve loş ortamlarda barınırlar . Geceleri faaliyet gösterirler . Erkekleri meyve ve bitki özsuyu ile beslenirler . En az 3 km uçarak ürediği yerin çok geniş mesafelerine kadar yayılırlar ve canlıların yaşadığı ortamda yoğunlaşırlar . Anofeller Sıtma hastalığını yaymada rol oynar . Ayrıca Fil hastalığı , sarı humma , Nil humması , Beyin iltihabı gibi hastalık yayılmasında da önemli rolleri vardır .
|
 |
Bit
Çok küçük sarı renkte 2-5 mm boyunda dış parazittir . memelilerin ve insanların vücudunda kanlarını günde 2-3 kez emerek yaşarlar . Erişkinler uzun süre gıdasız yaşayabilir . Baş , vücut ve kasık biti şeklinde çeşidi vardır . Saç ve çamaşırlara yumurtasını ( sirkesini ) kuvvetlice yapıştırır . Kasık biti kasık arasında deri içine girip yerleşir . Yaşanılan ortamdaki eşya ve kişinin şahsi eşyası ile de yayılırlar . Ev içi ve okul gibi toplu yaşama alanları da kolay bit yayılma yerleridir . Kış ve temizliğin yetersiz olduğu ortamlarda sıkça görülür . Bitlerin ısırdığı yerlerde şiddetli kaşıntı olur . Deri koyu esmerleşir , leke ve papuller oluşur . Buralarda bakteriler yerleşirse fronkülosis impetigo gibi enjeksiyonlar oluşur . Tifüs ve hummalar gibi önemli hastalıkların da etkenidir .
|
 |
Tahtakurusu
Erişkin tahtakurusu oval , yassı , çok ayaklı 2 - 5mm boyunda , pas kırmızısı rengindedir . Ezilince pis kokar ve kan çıkar . Erginleri hiç beslenmeden 550 gün yaşayabilirler . Kümeler halinde 200 civarında yumurtayı yapıştırarak çatlaklara bırakırlar evlerde insanın yaşadığı yatak odaları , çekyat , dolap içleri , karyola yatak kenarları , duvar delikleri ve tahta aksam ayrıkları ile yatakhaneler gibi yerlere yuvalanırlar insanları ısırıp ağırlığının 5 �6 katı kan emerler , emdiği yer şişer ve çiban gibi kızarır . Özellikle geceleri aktiftir , insana uykuda hemen hücum eder , evden eve eşya ile yayılır . Pasteurella pestis , allerjik reaksiyonlar M . Leprae , Bacillus anthracis , B . Recurrentin gibi bir çok hastalığı bulaştırırlar .
|
 |
Çiyan
3�10 cm büyüklüğünde 2-8 mm eninde yassı halkalı etrafında 17 çift anteni olan zehirli canlılardır . Gündüzleri evlerin nemli , loş ve karanlık yerlerinde , taş altlarında , deliklerde gizlenirler . Geceleri dolaşır , böcek ve solucanlar ile beslenir , insana saldırmazlar . Çıplak ayakla dolaşırken , terlik , ayakkabı giyerken sokarlar . Isırdığı yerde bir birine benzeyen iki tane koyu renkte iz görülür ve örümcekteki gibi zehirlenme belirtileri ortaya çıkar .
Kırkayak
Bina içerisinde; bodrumda , katlarda ve evlerin balkonlarında , bina dışarısında; rutubetli yerlerde , yaprak altı ve gübrelik yerlerde yaşarlar .
|
 |
Tatarcık
Küçük vücudu sık kıllarla örtülü , donuk sarı renkli , 1 , 5 - 3 mm boyunda sineklerdir . Doğada hayvan barınaklarında , mağaralarda , evlerdeki loş yerlerde yaşar ve geceleri insanlardan , hayvanlardan kan emerler . Yumurtalarını bitkisel ve yaş atıkların üzerine bırakırlar .
Şark çibanı , humma gibi hastalıkların yayılmasında rol oynar .
|
 |
Arı
0 , 5�1 cm boyunda altın sarısı ve kahverengi dalgalıdır . Bal ve eşek arısı gibi türleri vardır . Duvar deliği , ağaç , çatı arası ev gibi yerlere petek yuva yaparak yerleşirler . Grup halinde yaşar çiçeklerden polen ve nektar toplar , depolar kışın bununla beslenirler . İnsanları ısırarak alerjik reaksiyona sebep olurlar .
|
 |
Güve
3 mm boylarında küçük ve oval böceklerdir . Bunlar insanlara zarar vermez ama kişisel eşyalara , giysilere zarar verirler . Güveler hayvan kılından yapılmış her türlü eşya üzerine yerleşirler ve yerler . ( Kaşmir , yünlü , ipekli giysiler gibi )
|
 |
Uyuz
Uyuz böceği insanın derisi içine girerek tüneller halinde ( 2 mm-3 cm uzunlukta ) yerleşip üreyen , devamlı deride tünel açan , kabarcıklar , delikler ve yaralar meydana getiren bir parazittir . Kıl diplerinde iltihaplı dermatit de yaparlar . Böcek yassı , oval , kitinle örtülü ve kirli sarı renklidir . Kısa , kalın ve kıllı bacakları vardır . 0 . 4 mm boyunda ve 0 . 3 mm enindedir . Deri altına yumurtlayarak ürer . Yumurtlamadan iki hafta sonra hastalığın başlaması vücutta genellikle parmak araları , bilek ve dirseklerin iç kısmı , koltukaltı , karın ile bacakları sarması ile olur . Deride kazdığı tünellerin üzerinde içi su ve parazit dolu kabarcıklar oluşur . Özellikle geceleri artan şiddetli allerjik kaşıntılar olur . Buna uyuz hastalığı denir . Uyuz insanlardan el sıkma ile , kullandığı eşyalar ve bir arada yaşama ile bulaşır . Özellikle okul , yurt , kışla gibi toplu yaşam yerleri en kolay bulaşma ortamıdır . Bilgisiz ve fakir ortamda daha çok görülür . Uyuz böceği kedi , köpek gibi memeli hayvanlarda da hastalık yapar . Hububatla da geçen cinsi vardır . Deride geceleri daha artan kaşıntı , kabarcıklar varsa doktora gidilmelidir .
|
 |
Kulağa kaçan ( Kısgeç )
Evlerde yarık ve çatılarda saklanır ve genellikle geceleri dolaşır . Bitki artıkları , ölü hayvan ve böceklerin parçaları ile beslenirler . Seri hareket ederler .
|
 |
Salyangoz
Sularda ve nemli çayırlarda yaşayan , değişik ebat ve şekillerde çok değişik türleri vardır . Kabuklu bir türdür . Gezdikleri yerlere sıvılarını bulaştırır . Bitkileri yiyerek yaşamları sürdürürler . Küçük türleri çoğu kez bahçelerde süs bitkilerini sararak kurumasına sebebiyet verirler . İnsan bağırsaklarında yaşayan ve halk arasında barsak kurtları adı verilen ve çok çeşidi olan bu canlıların bazılarına ara konakçılık yaparak insanlara yayılmasında rol oynarlar .
|
 |
Ev faresi
Çok küçük 3 cm civarındadırlar ve fındık faresi olarak ta anılırlar , renkleri genelde gridir , büyük kulakları , küçük gözleri ve burunları vardır . Pislikleri siyah pirinç büyüklüğünde ve ovaldir . Pisliğini etrafa saçar , yuvasını gıda merkezlerine yakın oyuk ve boşluklarda yapar , ev ve iş yerlerine yerleşir , çok iyi tırmanıcı ve sıçrayıcıdırlar . Çok çabuk ürerler , gebelikleri 18-21 gün sürer ve her seferinde 5-8 arası yavru yaparlar . Yılda 5-10 döl verir . Çok güçlü koku duyuları vardır . Yetişkin bir ev faresi 0 . 5 cm delikten geçer ve 4 metre yüksekten atlayabilir .
|
 |
Lağım faresi
Ergin lağım faresi kuyruğu hariç 18-25 cm boyunda ve 200-600 gr ağırlığındadır . Küt burunlu , küçük kulak ve gözlere sahip , kaba tüyleri kahverengi siyah karın bölgesi gri beyaz arası bir renktedir . Lağım fareleri daha çok kanalizasyon sistemi , binaların bodrum ve alt katları ile depolarda , bina dışında ise nehir kenarlarında , yol boyunca toprak altında , çöp yığınları ve beton altında yuva yaparlar . Erginlerin dışkıları iki ucu küt kapsül şeklinde ve 20 mm kadar uzunlukta olabilir . 2-5 ayda ergin hale gelir , bir yıl yaşarlar . Gebelikleri 3 hafta sürer . Bir keresinde 7-8 yavru doğurur ve yılda 3-6 döl verebilirler . Güçlü koku ve işitme duyularına sahiptirler . 12 mm den büyük aralıktan kolayca geçebilir , 15 metre yükseklikten atlayabilirler . Kemirmeyi severler ve en çok elektrik kablolarını kemirdiği için de sık sık yangınlara sebep olurlar .
|
 |
Çatı faresi
Ergin çatı faresi , kuyruğu hariç 16-21 cm boyunda ve 80-300 gr ağırlığındadır . Sivri burunu , iri kulak ve gözleri olup , kahverengi veya siyah tüylere sahiptir , çok iyi tırmanıcıdırlar . Bina içleri ve altında , çatısında , çöp ve odun yığınları içinde yaşarlar . Erginlerin dışkıları lağım faresinin dışkısı gibi fakat sivri uçludur . Çatı fareleri 4 ayda ergin hale gelir ve 12 ay yaşarlar . Bir keresinde 4-8 yavru doğurur ve yılda 6 döl verebilirler . 12 mm den büyük aralıktan kolayca geçe bilirler . Fareler Leptospirosis , Selmonella , Brucellosis , Kuduz ve Şap gibi bir çok hastalığı yayarak büyük tehlike teşkil ederler .
|
 |
Tesbih böceği
Gri renkte ve çok kısa ayakları vardır . Dokunulduğunda kıvrılarak top şeklini aldığı için halk arasında tespih böceği olarak adlandırılır . Rutubetli ve sebze artığı olan her türlü yerde yaşar , mahzen ve bodrum gibi yerleri severler . Saksı bitkilerine zarar verirler .
|
 |
Ağaç kurdu ve mobilya böceği
Ağaç kurdu eski tahta eşyada , pencere , kapı , parke ve mobilyanın ağaç aksamlarında yerleşir ve dehlizler açarak ilerler . Bu arada kemirdikleri ağacın tozları dışarı dökülür . Bazen geceleri sessizlikte , delik açarken sesi duyulabilir . Mobilya böceği büyük toplu iğne başı büyüklüğünde , kahverengidir . Özellikle mobilyaların kumaş ve içindeki dolgu maddeleri ( kamış , saman , ot vs . ) arasında yuvalanırlar . Kumaşı deler , yıpratır , ölenleri mobilyanın altına dökülür .
|
 |
Akarlar Mite'lar
İnsan hayvan ve bitki gibi canlıların yaşadığı ortamda canlı artık ve döküntüleriyle beslenen , gözle görülemeyen başı , gövdesi , bacakları ve de birçok türü olan canlılardır . Özellikle tozlu bakımsız evlerde tavuk , güvercin ve farelerde , bazen suda ve otluk alanlarda çok yaşarlar . Allerjik reaksiyonlara neden olurlar , özellikle astımı ve alerjisi olanlar dikkat etmelidir .
|
 |
Akrep
2 , 5�5 cm civarında türüne göre siyah , sarı , kahverengi , mavi olabilir . Böceklerle beslenirler . Genelde taş duvar kovuklarında , toprak deliklerde , bodrum , çatı , ahşap bina , depo , moloz yığını gibi yerlerde yuvalanırlar . Yuva ve yiyecek bulmak için binalara yaklaşır veya girerler . Ev içine girince yatakta , ayakkabı içi gibi her yerde rastlamak mümkündür . Geceleri aktiftirler . Gündüzleri karanlık ve serin yerlerde , yuvalarında geçirirler . Bahar ve sonbahar yağmurlarıyla aşağıdaki yuvalarını su basınca bina içerisine girişleri sıklaşır . Çok zehirlidirler . Koruma içgüdüsüyle temas edince sokarlar . İnsanlarda hayati tehdit oluştururlar .
|
 |
Pire
Siyah kahverenkli , 2 mm boyunda katlı yapılı altı bacaklı olup vücudunda ve bacaklarında kılları bulunur . Sıçrayan yapıdadır , dikey 20 cm , yatay 40 cm zıplarlar . Hayvan , insan , toz ve kuş piresi şeklinde türleri vardır . Çok çabuk popülasyon yaratır , haftada 2 , 000 yavruya ulaşabilir . yumurtalarını toz , toprak içine ve zeminlere dağınık vaziyette bırakır . Uygun ısıda 8 �10 günde evrimleşerek pire olur , ısı yeterli değilse 80�90 güne kadar uzar . Yumurtlamak için kan emerler bu sebeple canlıya ve insana hemen anında hücum ederler canlı üstüne çıktığı için evlere kolay taşınır , geceleri uyutmaz ısırır , ciltte noktacıklar halinde ısırık izleri çamaşırda kahverengi pisliğinin lekeleri gözlemlenebilir . En çok hayvanların dinlenme alanlarında görülür ve ürerler . Tifüs ve Veba hastalığı bulaştırırlar .
|
 |
Amerikan Hamamböceği
Erginleri ortalama 2-3 cm boyunda kanatlı kırmızımsı kahve renginde en büyük hamam böceği türüdür . Bütün insanların yediği ve yemediği her şeyi yerler , kağıda kadar . İçinde 14�16 yumurta bulunan paket yaparak her mevsim ürerler . Genelde toplu koloniler halinde yaşarlar , 15 ay kadar ömrü vardır . Nemli , sıcak ve pis yerleri severler kanalizasyon , kazan dairesi , depo , bodrum , toprak altı galerileri ambalaj içleri gibi yerleri istila ederler . Genelde endüstriyel işletmelerde çok görülürler . Dizanteri , Gıda zehirlenmeleri , Verem , Gastroenteritis , Antrax , Pnomoni , Hepatit , Mantar hastalıkları , Astım , Allerjik Reaksiyon gibi çeşitli hastalık mikroplarını taşır ve bulaştırırlar .
|
 |
Yılan
Genel olarak fare gibi kemiricilerle , küçük sürüngenlerle , kertenkelelerle ve böceklerle beslenirler . Kemiricilerle beslendikleri için yararlıdırlar . Çok hızlı hareket edebilirler ve ağaçlara da tırmanabilme özelliğine sahiptirler . Gündüzleri aktiflik olurlar . Ekim'le Nisan ayı arasında kış uykusuna yatarlar . Haziran ve Temmuz aylarında yumurtlamaya başlayan bu hayvanların dişileri , bir defada 10 kadar yumurta bırakabilirler .
Kuru yerlerde , çalılık ve taşlık alanlarda yaşarlar . Tarlalarda , bahçelerde ve ev yakınlarında görülürler . Bitki örtüsünün seyrek olduğu , kurak yerlerdeki taşlık ve çalılık yerlerde , evlerin yakınında , tavan aralarında yaşarlar . Toprak evlerin çatılarında da görülürler .
Rahatsız edildiklerinde yada kendilerini korumak için saldırabilirler . Mücadelesinde yaşam alanları yok edilmelidir .
|
 |
Deri Böcekleri ( Dermestiade )
Ergin 7-9 mm olgun larva 11-13 mm larva sarımsı kahverengi vücut kıllarla kaplıdır . Vücut sonunda uzun bir kıl demeti bulunur .
Kışı ergin olarak genelde ağaç kabukları altında geçirirler . Mayıs veya Haziran aylarında uçarak depo etrafına yumurtalarını bırakırlar . 10-15 günde açılan yumurtalardan çıkan larvalar etraftaki gıdalarla beslenirler . Pupa olmak için gıda ortamı , hatta tahta veya kurşun aksamında delik açarak pupa yeri hazırlarlar . 18-20 C'de yumurtadan ergine kadar 40-50 gün geçer . Yılda 1-5 defa döl verir . Ergin ömrü bir yıldır .
Bu larvalar peynir , et ve salamı besin olarak tercih ederler . Ancak aynı cinse bağlı Dermestes maculatus türleri deri ve kürk depolarında önemli derecede zarar yapabilirler .
|
 |